Deney

"Das Experiment" (Deney) filminin sonunda yaşanan bazı olaylar şunlardır: Güç çatışmaları ve anarşi: Deney, gardiyanlar ve mahkûmlar arasında güç çatışmalarına yol açar ve adalet ile bireyin yaşam hakkının olmadığı bir anarşi ortamına dönüşür. Trajik son: Şiddetli ve kanlı bir sonla deney sona erer. Tutuklamalar: Deneyi yöneten Profesör Dr. Klaus Thon ve gardiyan Berus tutuklanır. Hayatta kalma mücadelesi: Dora ve Tarek, her şeyden uzakta, deniz kıyısında sakin bir şekilde vakit geçirir.

Pascal Prensibi deney modeli yapmak için gerekli malzemeler: 3 adet 50 cm x 17,5 cm boyutlarında maket karton; 2 adet 25 cm x 17,5 cm boyutlarında maket karton; 1 adet plastik enjektör (60 ml); 1 adet plastik enjektör (20 ml); Şeffaf plastik hortum (45 cm); 1 adet plastik kapak (büyük); 1 adet plastik kapak (küçük); 1 adet oyuncak araba; Gıda boyası; Silikon tabancası ve silikon; Maket bıçağı; Cetvel. Yapılışı: 1. 50 cm x 17,5 cm boyutlarındaki maket kartonlardan birine plastik enjektörleri yerleştirebileceğiniz büyüklükte delikler açın. 2. Maket kartonları silikon kullanarak görseldeki gibi yapıştırın. 3. Plastik enjektörleri görseldeki gibi yerleştirip silikon ile yapıştırın. 4. Plastik kapakları enjektörlerin pistonlarına silikon ile yapıştırın. 5. Enjektörleri uç kısımlarından plastik hortum ile birleştirin. 6. Enjektörlerin pistonlarını çıkarın ve içlerini yarıya kadar su ile doldurup gıda boyası ekleyin, ardından pistonları tekrar enjektörlere takın. 7. Büyük enjektörün tablasına oyuncak arabayı silikon kullanarak yapıştırın ve zemin ile aynı seviyeye getirin. Artık düzenek çalışmaya hazırdır. Kesici ve delici aletleri kullanırken dikkatli olunmalı, silikon tabancasının eli yakmamasına dikkat edilmelidir.

Çift Yarık Deneyi'nde tek yarıkta girişim olmaz çünkü tek yarıktan geçen ışık, dalga özelliği göstermez; sadece parçacık gibi davranır. Çift yarıkta girişim, ışık dalgalarının iki yarıktan geçerek girişim yapması ve ekranda aydınlık ile karanlık bantlar oluşturmasıyla gözlemlenir. Çift yarık deneyinde, bir yarıktan çıkan dalga tepesi (veya çukuruyla) diğer yarıktan çıkan dalga tepesi (veya çukurunun) birbirini desteklediği bölgelerde aydınlık bölgeler oluşur.

Kontrol değişkeni, bir deneyde bağımsız değişken dışında, deneyi etkileyebilecek tüm değişkenlerin kontrol altına alınıp sabit tutulduğu değişkendir. Kontrol değişkenlerinin amacı, bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisinin diğer değişkenlerin müdahalesi olmadan doğru bir şekilde ölçülebilmesini sağlamaktır. Bazı kontrol değişkeni örnekleri: Sıcaklık. Nem. Işık yoğunluğu. Günün saati. Ekipman türü. Bir deneyde birden fazla kontrol değişkeni olabilir.

Sıvı basıncı deneyinde bağımsız değişken, bağımlı değişken olan sıvı basıncının değişimine sebep olması beklenen değişkendir. Sıvı basıncı deneylerinde bağımsız değişkenler şunlardır: Sıvının derinliği. Sıvının yoğunluğu. Sıvının bulunduğu gezegenin yer çekimi ivmesi. Her seferinde yalnızca bir değişken değiştirilmeli ve diğer değişkenler sabit tutulmalıdır.

Toriçelli deneyinde yüksekliğin azalması durumunda, kap içerisindeki sıvının yüksekliği de azalır. Bu durum, açık hava basıncının tüp içindeki sıvıyı yukarı doğru itmesi ve tüp içindeki sıvı basıncı ile açık hava basıncının eşitlenmesi ilkesine dayanır. Örneğin, deniz seviyesinde yapılan deneyde suyun yüksekliği 10 metreyi aşarken, yükseklik arttıkça su basıncı atmosfer basıncından daha fazla olacağı için su tulumbasının uyguladığı basınç kuvveti suyu yukarı çekmeye yetmez. Toriçelli deneyi, Evangelista Torricelli tarafından 1644 yılında gerçekleştirilmiş ve açık hava basıncının ölçümünün mümkün olmasını sağlamıştır.

Tam yansıma deney düzeneği hazırlamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Araç ve gereçlerin hazırlanması: Düzlem ayna, cam levha, özdeş mumlar, ayna tutturucular, oluklu mukavva, beyaz kağıt, milimetrik kağıt, toplu iğneler ve cetvel gereklidir. 2. Düzeneğin kurulması: Oluklu mukavva üzerine milimetrik kağıt yerleştirilir ve üzerine düzlem ayna dik olarak yerleştirilir. 3. Işığın ayarlanması: Diyaframın üçlü yarığı yardımıyla ışık kaynağı, paralel ışın demeti verecek şekilde ayarlanır. 4. Deneyin yapılması: Aynaya bir ışın gönderilir ve yansıyan ışının yeri belirlenerek yansıma açısı ölçülür. Ayna, belirlenen referans noktası ile belirli bir açı yapacak şekilde döndürülür ve yeni yansıyan ışının yeri belirlenerek yansıma açısı ölçülür. 1. ve 2. yansıyan ışınlar arasındaki açı ölçülür. 5. Değerlendirme: Ölçümler kaydedilir ve sonuçlar değerlendirilir. Tam yansıma deneyi hakkında daha fazla bilgi ve görsel için "fencebilim.com" sitesi ziyaret edilebilir.

Isı iletim deneylerinde kullanılan bazı malzemeler: Pirinç malzeme. Elektrikli ısıtıcı. Termokupl (termoçift). Soğutma suyu. Isı iletim katsayısı ölçülecek akışkan. Dewar (yalıtım) kabı. Kalorimetre. Silikon gres.

Ex vivo deney yapmak için genel adımlar şu şekildedir: 1. Doku Alımı: Canlıdan doku veya organ örneği alınır. 2. Örnek Korunması: Doku, besin ve oksijen sağlayan bir perfüzyon sistemi gibi özel bir cihaza yerleştirilir. 3. Deney: Doku stabil hale geldikten sonra, deney başlatılır. 4. Veri Analizi: Son aşamada, çeşitli tekniklerle veriler toplanır. Ex vivo deneyler, tıbbi araştırma ve geliştirmede, özellikle kişiselleştirilmiş tıp ve kanser tedavisi alanlarında kullanılır. Ex vivo deneyler, bilimsel araştırmalar için karmaşık prosedürler içerir ve uzmanlık gerektirir. Bu nedenle, bu tür deneyleri gerçekleştirirken dikkatli olunmalı ve gerekli güvenlik önlemlerine uyulmalıdır.

Milgram'ın deneyinde, iki otorite figüründen birinin mağdur rolünü üstlendiği çeşitlemede itaat oranının nasıl değiştiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, Milgram'ın deneyinde itaati etkileyen bazı faktörler şunlardır: Kurbanın yakınlığı: Kurbanın deneğe yaklaştırılması, itaatin azalmasına neden olmuştur. Grup etkisi: Deneğe, emirlere itaat etmeyen "öğretmen" rolündeki diğer kişilerin eklenmesi, itaatin düşmesine yol açmıştır. Otoritenin prestiji: Deneyin Yale Üniversitesi yerine "Bridgeport Araştırma Kurumu" adında, bağımsız bir ticari girişim tarafından yürütüldüğü sanısının yaratılması, itaat oranını düşürmüştür.

Mikroskobik inceleme için kullanılan bazı malzemeler: Mikroskop: Işık veya elektron mikroskobu kullanılabilir. Preparat: Örnek, lam adı verilen saydam bir aparat üzerine yerleştirilir ve üzeri lamelle kapatılır. Boyalar: Floresan boyalar (rodamin, auramin, flurescein, etidyum-bromür) veya renkli son ürünler oluşturan kimyasal reaksiyonlar için boyalar kullanılabilir. Özeler: Klinik örneklerin besiyerine yayılmasında veya bir besiyerinden diğerine mikroorganizma aktarılırken kullanılır. Pipetler: İstenilen miktarda sıvı çekmeye yarar. Etüv: Mikroorganizmaların veya klinik örneklerin inkübasyonu için kullanılır. Mezur: Besiyeri ve boyaların hazırlanmasında sıvıların ölçülmesini sağlar. Ayrıca, numune yerleştirme için cam slaytlar ve numune presi gibi ekipmanlar da gerekebilir.

Çekül, genellikle şu malzemelerden yapılır: taş; ahşap; kurşun; diğer metaller; kemik veya fildişi (dekorasyon için kullanılıyorsa). Çekül yapımı için gerekli adımlar: 1. Malzeme Seçimi: Çekül, alt kısmında sivri bir uç bulunan, bir ipe asılan ve dikey referans çizgisi olarak kullanılan bir ağırlıktır. 2. Ağırlık Ekleme: Çekülün en fazla kütleye sahip kısmı olan ağırlık eklenir. 3. Tiento (ip veya tel): Ağırlığın asılı olduğu tiento (ip veya tel) bağlanır. 4. Somun: Çekül hattının dikeyliğini ölçmek istenen yüzeyde kalan somun kısmı eklenir. Çekülün yapımı için detaylı bilgiye aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: Physigeek.com. Wikipedia.org. Neiseyarar.org.

Dev fare deneyi olarak bilinen deney, Amerikalı etolog John B. Calhoun'un 1960'ların sonlarında gerçekleştirdiği Universe 25 (25. Evren) Deneyi'dir. Deneyin amacı, aşırı nüfusun fareler üzerindeki etkilerini incelemekti. Deneyin süreci: 4 dişi ve 4 erkek fare, 2.7 metrekare alanda, 256 apartman ve 16 tünelin bulunduğu bir ortama konuldu. Farelerin yiyecek, su ve barınma ihtiyaçları sınırsız ve sorunsuz karşılandı. İlk 104 gün fareler ortama alıştı. Ardından hızlı bir nüfus artışı başladı ve 620 fareye ulaşıldı. Belli alanlarda daha fazla yemek tüketilmesi, farelerin sosyalleşmeyi yemek yemeye tercih ettiğini gösterdi. Sosyalleşme azaldıkça farelerde "davranışsal çöküş" gözlemlendi ve nüfus hızla azalmaya başladı. Sonunda, hiçbir doğum gerçekleşmeden, yaşlılıktan dolayı fareler tek tek öldü. Calhoun, bu deneyden yola çıkarak günümüz toplumlarının çöküşüne dair çıkarımlar yaptı.

İnsanın ruhunun 21 gram ağırlığında olduğu iddiası, 1907 yılında Dr. Duncan MacDougall tarafından ortaya atılmıştır. MacDougall, bu sonuca ölmek üzere olan hastaların ölümden önce, ölüm anında ve ölümden hemen sonraki ağırlıklarını ölçerek varmıştır. Ruhun ağırlığı bilimsel bir kavram değildir ve bu tür iddialar kanıtlanmamıştır.

Oobleck deneyi, nişasta ve su kullanılarak hazırlanan bir karışım olan oobleck ile kuvvet uygulandığında akışkanlığı değişen maddelerin özelliklerinin incelenmesidir. Oobleck, katı ve sıvı özelliklerinin her ikisini de taşıyan bir karışımdır. Bu deney, çocukların bilimsel merakını geliştirmek ve duyusal oyun yoluyla öğrenmelerini sağlamak amacıyla da yapılabilir.

Limonla elektrik devresinin çalışma prensibi, elektrokimyasal bir hücreye dayanır. Çalışma adımları: 1. Limonları hazırlama: Limonları hafifçe yuvarlayarak yumuşatmak, içindeki sıvının daha iyi iletken olmasını sağlar. 2. Elektrotları yerleştirme: Her bir limona bir bakır çivi ve bir çinko çivi yerleştirilir. 3. Devreyi kurma: İletken teller kullanılarak limonlar birbirine bağlanır. 4. LED ampulü test etme: Son limonun bakır çivisi LED ampulün pozitif ucuna, ilk limonun çinko çivisi ise LED ampulün negatif ucuna bağlanarak ampulün yanıp yanmadığı kontrol edilir. Bilimsel açıklama: Çinko, elektronlarını kaybederek oksitlenir ve bakır, bu elektronları alarak indirgenir.

Işığın doğrusal olarak yayıldığını gösteren deneyler şu şekilde yapılabilir: Ortalarından delinmiş kartonlar ile yapılan deney. 1. Ortalarından delinmiş kartonları aynı hizaya gelecek şekilde sabitleyin. 2. En baştaki kartondan bir arkadaşınız el fenerini tutsun. 3. Siz de sondaki kartonun deliğinden bakın. 4. Delikler aynı doğru üzerinde bulunduğu sürece ışığı görebilirsiniz. 5. Aradaki kartonlardan birini veya birkaçını deliklerin hizasını bozacak şekilde yerleştirin ve tekrar gözlemleyin. 6. Işık doğrusal olarak yayıldığı için delikler aynı doğru üzerinde bulunmadığı sürece baş taraftaki ışığı göremezsiniz. Düz boru ile yapılan deney. 1. Düz bir esnek boru (pipet olabilir) alın ve masanızın üzerine mum yakıp sabitleyin. 2. Boruyu düz bir şekilde tutup bir ucundan baktığınızda diğer uçtaki mumu görebilirsiniz. 3. Borumuzu biraz bükün ve daha sonra mumu görmeye çalışın. 4. Işık doğrusal olarak yayıldığı için borunuz eğri olduğu için ışık ışınları gözünüze ulaşamaz ve mumu göremezsiniz. Bu deneyler, ışığın doğrusal bir yol izlediğini ve ışınlar çizerek gösterilebileceğini kanıtlar.

Yabancı Ortam Deneyi (Strange Situation Experiment), psikolog Mary Ainsworth ve meslektaşları tarafından, John Bowlby'nin bağlanma kuramını test etmek amacıyla gerçekleştirilen bir çalışmadır. Deneyin amacı, 12-18 aylık bebeklerin, anneleri tarafından yalnız bırakıldıklarında yaşadıkları yalnız kalma stresini ve bu stresin üstesinden nasıl geldiklerini gözlemlemektir. Deney süreci, her biri yaklaşık 3 dakika süren 8 aşamadan oluşur: 1. Anne ve bebek deney odasına gelir. 2. Anne bebeği oyuncaklarla dolu bir zemine oturtup bir köşeye çekilir veya bebekle birlikte oyuncaklarla oynar. 3. Odaya yabancı bir kadın girer ve bir süre sonra anne ile konuşur, ardından bebeğin yanına gelerek oyuncaklarla oynamaya başlar. 4. Anne odadan çıkar. 5. Anne odaya geri gelir ve bebekle oyun oynar. Deney sonucunda 3 ana bağlanma tipi tespit edilmiştir: 1. Güvenli bağlanma: Bebekler anne odadan ayrıldığında ağlayabilir, ancak anne döndüğünde onunla etkileşim kurmaya çalışırlar. 2. Kaçıngan bağlanma: Bebekler anne odadan ayrıldığında genellikle rahatsızlık göstermezler ve anne döndüğünde etkileşime girmekten kaçınırlar. 3. Kaygılı bağlanma: Bebekler anne odadayken anneye yapışıktır, anne ayrıldığında aşırı huzursuzluk yaşarlar ve anne döndüğünde de sakinleşmekte zorlanırlar. 1990 yılında dördüncü bir tip olan düzensiz bağlanma eklenmiştir.

Mıknatısla pusula yapımı için gerekli malzemeler: orta boy dikiş iğnesi; pipet; cetvel; makas; geniş bir kap; su; neodim mıknatıs. Yapılışı: 1. Pipetten yaklaşık 1,5 cm uzunluğunda iki parça kesin. 2. Dikiş iğnesini mıknatısın kutuplarından birine, diğer kutba değdirmeden sürün. 3. Mıknatıslandırdığınız iğneyi pipet parçalarının tam ortasından geçirerek bir yapı oluşturun. 4. Kabın içine bir miktar su koyun. 5. Mıknatısı ve makası su kabından uzaklaştırın, çünkü iğne mıknatıslandığı için makas ve mıknatıs iğnenin hareketini etkileyecektir. 6. Pipetlerden geçirdiğiniz iğneyi suyun üzerine bırakın. Bu tür deneyler yapılırken güvenlik önlemlerine dikkat edilmelidir, çünkü dikiş iğnesinin ucu çok sivridir.

Louis Pasteur'ün kendiliğinden oluşumu çürütmek için yaptığı deney, 1859 yılında gerçekleştirdiği kuğu boyunlu şişe deneyidir. Bu deneyde Pasteur, içine et suyu koyduğu iki adet kaba kuğu boynu şeklinde borular takmıştır. Daha sonra, kaplardan birinin boynunu kırarak hava ve toz ile doğrudan temas edebilmesini sağlamış, diğer kabı ise kuğu boynu takılı şekilde bırakmıştır. Bu deney, bakterilerin tozlar üzerinde taşındığını ve canlıların kendiliğinden var olmak yerine, kendilerinden önceki canlılardan geldiklerini ispatlamıştır.