Çölyak

Çölyak hastalığı, sindirim sistemi başta olmak üzere cilt, kemik, sinir sistemi ve hormon dengesi gibi farklı sistemleri etkileyerek çok yönlü belirtiler gösterebilir. Çölyak hastalığından dolayı ortaya çıkabilecek bazı hastalıklar şunlardır: Malabsorbsiyon. Büyüme geriliği. Hipokrom mikrositer anemi. Megaloblastik anemi. Kalsiyum ve K vitamini eksikliği. Osteoporoz. Kısırlık, düşük. Depresyon. Lenfoma. Kalın ve ince bağırsak kanserleri. Çölyak hastalığının yol açabileceği diğer sağlık sorunları arasında ciltte kaşıntılı döküntüler, diş minesi sorunları, karaciğer hastalıkları ve tiroid problemleri de bulunabilir. Çölyak hastalığı belirtileri gösteren kişilerin gastroenteroloji bölümüne başvurması gerekir.

Doku transglutaminaz IgA ve IgG, çölyak hastalığının tanısında kullanılan antikor testleridir. - Doku transglutaminaz IgA (tTG-IgA), doku transglutaminaz enzimine karşı IgA antikorlarının varlığını ölçer. - Doku transglutaminaz IgG (tTG-IgG), kan dolaşımında bulunan en yaygın antikor türü olan IgG'yi inceler. Bu testler, genellikle koldan alınan bir kan örneği ile yapılır ve açlık gerektirmez.

Çölyak hastaları, gluten içeren ekmekleri tüketmemelidir.

Çölyak hastalığı tahlili için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Fiziksel Muayene ve Öykü: Doktor, hastanın öyküsünü dinler ve fiziksel muayene yapar. 2. Kan Testleri: Anti-endomysial, anti-transglutaminaz, anti-gliadin ve anti-retikülin antikorlar gibi serolojik testler yapılır. 3. Genetik Testler: HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 genlerinin varlığını belirlemek için genetik testler yapılabilir. 4. Endoskopi ve Biyopsi: Kan testleri pozitif çıkarsa, ince bağırsağın endoskop adı verilen bir kanülle görüntülenmesi ve villus adı verilen yapıların hasar görüp görmediğini belirlemek için biyopsi yapılması gerekebilir. Bu testler, çölyak hastalığının kesin teşhisi için gereklidir ve uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Doku transglutaminaz antikorlarının (tTG-IgA) yüksek olması, genellikle çölyak hastalığının güçlü bir göstergesi olarak kabul edilir. Yüksek tTG-IgA seviyelerinin belirtileri arasında ise kronik ishal, karın ağrısı, şişkinlik, açıklanamayan kilo kaybı, yorgunluk, anemi ve osteoporoz gibi durumlar yer alır. Kesin teşhis için genellikle bu testin yanı sıra diğer kan testleri ve bağırsak biyopsisi gibi prosedürler de gereklidir. Sonuçların yorumlanması için bir doktora başvurmak önemlidir.

Karakılçık ekmeği gluten içerir, ancak çölyak hastaları ve gluten intoleransı olanlar için uygun bir alternatif olarak kabul edilir. Bunun nedeni, karakılçık buğdayının içerdiği glütenin, sindirim sisteminin aşina olduğu ve genetik yapısı bozulmamış bir gluten olmasıdır.

Anti-tTG IgA antikorunun pozitif olması, çölyak hastalığının olduğunu gösterir. İki yaş üzeri kişilerde uygulanabilen Anti-tTG Antikoru testinde, IgA tipi (tTGA IgA) anti-tTG antikorlarının tanısal duyarlılığı %96-100, özgüllüğü ise %98,7'dir. Çölyak hastalığı olan 2 yaşın altındaki çocuklarda ise tTGA IgA antikorlarının duyarlılığı %93'e düşer. Anti-tTG IgA testi, çölyak şüphesi fazla olan kişilerde Total IgA ya da doku transglutaminaz IgA ve IgG düzeylerine bakılmasını da gerektirebilir. Çölyak hastalığı şüphesi olan kişilerde, test sonuçlarının kesinleşmesi için endoskopi yapılarak teşhisin doğrulanması gerekir. En doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Gluten, yasak değil, tüketimi bazı tıbbi durumlar nedeniyle kısıtlanan bir proteindir. Gluten tüketimi, çölyak hastalığı, buğday alerjisi ve gluten intoleransı gibi rahatsızlıkları olan kişiler için tehlikelidir ve bu grupların yaşadığı illerde değil, genel olarak dünya genelinde kaçınılması gereken bir besindir.