ÇocukSağlığı

Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi'nde (YBÜ) kalan hastalar genellikle ağır hastalığı olan veya ameliyat sonrası organ yetmezliği riski taşıyan çocuklardır. Çocuk YBÜ'de kalabilecek bazı hasta grupları: Solunum sistemi hastaları: Hayatı tehdit edici akciğer veya solunum yolu hastalığı olanlar, entübasyon veya mekanik ventilasyon ihtiyacı olanlar. Kardiyovasküler sistem hastaları: Şok, ritim bozuklukları, hemodinamik dengesi bozulmuş kalp yetmezliği olanlar. Nörolojik hastalar: Ağır anemi, tümör lizis sendromu riski taşıyan kemoterapi uygulamaları, hayati organlara baskı yapan kitleler. Endokrin ve metabolik hastalar: Ciddi elektrolit bozuklukları, diyabetik ketoasidoz. Diğer hastalar: İntoksikasyon, multiorgan yetmezliği, çevresel yaralanmalar. Ayrıca, kafa travması, postop kalp cerrahisi ve çocuk cerrahisi hastaları da Çocuk YBÜ'de izlenebilir, ancak bu tür hastalar genellikle ayrı yoğun bakım ünitelerinde tedavi edilir.

"Mama ibu son ayak" ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "IBU" içeren bazı ilaçların işlevleri hakkında bilgi mevcuttur: IBU-Baby 60 mg Supozituvar (fitil), hafif ve orta dereceli ağrıların giderilmesi (diş çıkarma sırasındaki ağrılar, diş ağrısı, kulak ağrısı, baş ağrısı, kas ağrıları, boğaz ağrısı, burkulma-incinme nedeniyle oluşan ağrılar) ve ateşin düşürülmesi amacıyla kullanılır. IBU-Fort Şurup, iltihap önleyici, ateş düşürücü ve ağrı kesici bir ilaçtır. İlaç kullanımı öncesinde bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Çocuklar için ayak maskesi kullanımı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak çocukların maske kullanımı konusunda belirli bir yaş sınırı yoktur. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, 5 yaş ve altındaki çocukların maske takması önerilmez. Her durumda, çocuğun maske takmaya hazır olup olmadığına karar vermek için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Hayır, OPA ve IPA aşıları aynı değildir. OPA (Oral Polio Aşısı), çocuk felci (poliomyelit) hastalığına karşı ağızdan iki damla şeklinde yapılan canlı aşıdır. IPA (İnaktif Polio Aşısı) ise koldan kas içerisine yapılan ölü aşıdır. Her iki aşı da çocuk felcine karşı koruma sağlar, ancak uygulama yöntemleri ve türleri farklıdır.

Kulak çocuk doktoru (pediatrik kulak burun boğaz (KBB) uzmanı), çocuklarda görülen kulak, burun ve boğazla ilgili hastalıklara bakar. Pediatrik KBB uzmanlarının ilgilendiği bazı hastalıklar şunlardır: Kulak enfeksiyonları. Geniz eti sorunları. Sinüzit. İşitme kaybı. Uyku apnesi. Ses bozuklukları. Baş ve boyun tümörleri. Pediatrik KBB uzmanları, bu hastalıkların tanı ve tedavisinin yanı sıra gerekli durumlarda cerrahi müdahale de gerçekleştirebilir.

Hemofilüs influenza tip b (Hib) aşısı, Türkiye'de güncel aşı takvimine uygun olarak 2, 4, 6. aylarda 3 doz ve 18. ayda rapel dozu olarak uygulanır. Özel durum aşılamaları ve doz şeması: 6-11 ayda gelen çocuklar için primer immünizasyon iki ay ara ile iki doz, 12-14 ayda başlayan aşılama için iki ay ara ile iki doz, 15-59 aylık çocuklar için tek doz. Hib aşısı, 5 yaş ve üzeri sağlıklı çocuklara, riski artıran bir hastalık (kök hücre nakli, dalak bulunmaması gibi) yoksa gerekli değildir.

12 yaşındaki bir çocuğun günde 9 ila 11 saat uyuması önerilir. Ancak uyku ihtiyacı, yaş, genetik, yaşam tarzı ve çevresel faktörler gibi çeşitli unsurlara bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir.

Çocuk felci aşısının koruma süresi, uygulanan aşıya göre değişiklik gösterir: İnaktif polio aşısı (IPV). Oral polio aşısı (OPV). Çocuk felci aşılarının koruması, belirli aralıklarla yapılan takviye dozlarıyla desteklenebilir. Aşıların koruma süresi ve etkinliği, bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir. En doğru bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Çocuklar için en geç uyku saati, çocuğun yaşına göre değişiklik gösterir: 6-12 yaş arası çocuklar için en geç uyku saati 21.00 olarak önerilir. 3-5 yaş arası çocuklar için en geç uyku saati 20.00-22.00 arası olarak kabul edilir. Uyku saati belirlenirken çocuğun okul programı, günlük aktiviteleri ve biyolojik ritmi göz önünde bulundurulmalıdır.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon, çocuk yaş sınırı olmaksızın her yaşta uygulanabilir. Ancak tedavi programı, her bireyin yaşı, fiziksel durumu ve sağlık geçmişi göz önünde bulundurularak kişiye özel planlanmalıdır. Pediatrik rehabilitasyon, 0-15 yaş grubu çocukların doğum öncesi, doğum sırasında ve doğum sonrasında ortaya çıkan kas iskelet sistemi bozuklukları ve nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılır.

Vücut Kitle İndeksi (VKİ) persentili, çocuğun yaşına ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. 5-19 yaş grubundaki çocuklar ve adölesanlarda: Fazla kiloluluk, >+1 SD veya >85. yüzdeliğin üzeri olarak tanımlanır. Obezite, >+2 SD veya >97. yüzdeliğin üzeri olarak tanımlanır. 5 yaşın altındaki çocuklarda: Fazla kiloluluk, >+2 SD veya >97. yüzdelik olarak tanımlanır. Obezite, >+3 SD veya >99. yüzdelik olarak tanımlanır. Yetişkinler için VKİ aralıkları: 18,5 ve altı: Zayıf. 18,5 - 24,9: Normal. 25,0 - 29,9: Fazla kilolu. 30,0 - 34,9: 1. derece obezite. 35,0 - 39,9: 2. derece obezite. 40 ve üstü: 3. derece obezite (morbid obezite). VKİ, tek başına bir sağlık değerlendirme aracı değildir; yaş, cinsiyet, kas kütlesi ve kemik yoğunluğu gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.

Türkiye'de uygulanan güncel çocukluk dönemi aşı takvimi ve aşılar: Doğumda: Hepatit B (1. doz) ve BCG (Tüberküloz) aşısı. 2. ay: Difteri, Tetanoz, Boğmaca (DTaB), Hib, IPV (Polio) ve Hepatit B (2. doz). 4. ay: DTaB, Hib, IPV (Polio). 6. ay: DTaB, Hib, IPV (Polio) ve Hepatit B (3. doz). 9. ay: Kızamık (ilk doz). 12. ay: Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (KKK) ve Suçiçeği aşısı. 18. ay: DTaB, Hib, IPV (pekiştirme dozları). 4-6 yaş: DTaB ve IPV (Polio) pekiştirme dozları, KKK tekrar dozu. 12 yaş: Hepatit A (2 doz olarak yapılır). 13-18 yaş: Tetanoz ve Difteri (Td) pekiştirme dozu. Zorunlu aşılar, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan aşı takvimine göre yapılması gereken aşılardır ve ücretsiz olarak uygulanır. Aşılar, belirli bir hastalığa yakalanmadan önce kişilere ulaşıp onların bağışıklanmalarını sağlamak amacıyla verilir.

Kral Şakir balık yağı, 4-10 yaş grubu çocuklar ve yetişkinler için uygundur. Bu tür takviyeleri kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Syva aşısı olarak belirtilen bir aşı bulunmamaktadır. Ancak, yaygın olarak yapılan bazı aşıların uygulama zamanları şu şekildedir: Hepatit B aşısı: Doğumdan sonra ilk doz, 1. ayın sonunda ikinci doz ve 6. ayın sonunda üçüncü doz olarak uygulanır. Beşli karma aşısı: 2. ay, 4. ay, 6. ay ve 18. ay olmak üzere dört doz halinde yapılır. Suçiçeği aşısı: 12. ayın sonunda tek doz olarak uygulanır, ikinci doz 24-36. aylar arasında yapılabilir. Aşı takvimi, çocuğun sağlık durumuna ve bölgesel sağlık otoritelerinin önerilerine göre değişiklik gösterebilir. En doğru bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Çocuklarda görülen bazı salgın hastalıklar: Grip (İnfluenza). COVID-19. Kızamık. Kabakulak. Kızamıkçık. Suçiçeği. Tifo. Kolera. Sıtma. Boğmaca. Ayrıca, çocuklarda sıkça görülen nezle ve soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonları da salgın şeklinde yayılabilir. Çocukları salgın hastalıklardan korumak için hijyen kurallarına dikkat etmek, aşıları zamanında yaptırmak ve hasta kişilerle temastan kaçınmak önemlidir.

Bebeklerde göz kanlanması durumunda çocuk göz doktoruna (pediatrik oftalmolog) başvurulmalıdır. Göz kanlanmasının tanısı ve tedavisi için her yaşta uzman bir göz doktoruna danışılması önerilir.

Çocuk Hastalıkları ve Korunma Yöntemleri: Çocuk Hastalıkları: El ayak ağız hastalığı; Krup hastalığı; Beşinci ve altıncı hastalık; Solunum sinsityal virüsü (RSV); Bronşit; Kızamık ve kızamıkçık; Suçiçeği; Astım; Soğuk algınlığı; Grip. Korunma Yöntemleri: Aşılama. Hijyen kurallarına dikkat etme. Kalabalık ortamlardan kaçınma. Dengeli beslenme ve düzenli uyku. Hasta kişilerle teması sınırlama.

Velavit V-ColiFlor Kids Drops probiyotik damlanın kullanım zamanı, yemeklerden önce veya sonra 5 damla olacak şekildedir. Bu takviye edici gıda, 4-10 yaş arası çocuklar ve 11 yaş üzeri bireyler için uygundur. Kullanmadan önce şişenin iyice çalkalanması ve damlalığın ortasına basılarak damlaların alınması önerilir. Herhangi bir takviye kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması tavsiye edilir.

Olcay Neyzi boy kilo persentili şu şekilde yorumlanabilir: 3. persentil. 50. persentil. 97. persentil. Tüm ölçümler için 3. persentil normalin alt sınırı, 97. persentil normalin üst sınırı olarak kabul edilir. Persentil yorumlanması ve takibi için bir çocuk doktoruna danışılması önerilir. Olcay Neyzi'nin boy kilo persentillerine şu sitelerden ulaşılabilir: drmehmetbakisenyurek.wordpress.com; doktoramcam.com; drerdalpazar.com.

Çocuk nörolojisi, 0-18 yaş arasındaki çocukların beyin, omurilik, sinir ve kas hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir.