Buzağı

Buzağılarda felç, genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde belli olur. Felcin belirtileri arasında: alt çenenin ve dilin aşağı doğru sarkması; salivasyon artışı (salya akıntısı); pasif olarak ağız kapatılmak istendiğinde kolayca eski haline dönmesi; yutkunma işleminin yapılabilir olması; zayıf refleksler ve kas koordinasyon eksikliği sayılabilir. Buzağılarda felç durumunun teşhisi ve uygun tedavi için bir veteriner hekime başvurulması önerilir.

Buzağılar için ısıtıcı lamba veya özel ısıtma sistemleri kullanılabilir. Isıtıcı lamba kullanırken dikkat edilmesi gerekenler: Lambaların güvenli bir şekilde yerleştirildiğinden emin olunmalıdır. Yangın tehlikesi en aza indirilmelidir. Alternatif olarak, kalın saman yatakları ve battaniyeler de ısı yalıtımı sağlayarak buzağıların sıcak kalmasına yardımcı olabilir.

İkiz buzağıların 12 saat arayla doğmasının nedeni, ineklerin ikiz doğumlarının genellikle aynı gün içinde ya da çok kısa aralıklarla gerçekleşmesi, ancak nadir durumlarda 12 saat gibi bir süre ile ayrılabilmesidir. Bilecik'in Yenipazar ilçesine bağlı Danışment köyünde, Brown Swiss Montofon cinsi bir ineğin 12 saat arayla ikiz buzağı doğurması, bu durumun nadirliğine örnek olarak gösterilebilir. İkiz doğumun kesin nedeni hakkında bilgi vermek mümkün değildir. Bu durum, genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucu ortaya çıkabilir.

Buzağılar, genellikle 6 ayını doldurduktan sonra cinsel olgunluğa ulaşırlar. Ancak, cinsel olgunluğa ulaşma yaşı, ırk ve bireysel gelişim farklılıklarına bağlı olarak değişebilir. Örneğin, kültür ırkı düveler 15-16 aylık yaşta tohumlanıp gebe bırakılmalıdır. Düvelerin cinsel olgunluğa erişmesi, yaştan çok vücut ağırlığı ile ilgilidir.

Buzağı başlangıç yemine yumurta katılmaz. Buzağı başlangıç yemleri, protein oranı %19, toplam sindirilebilir besin maddeleri oranı %75 civarında olan, vitamin, mineral ve antibiyotiklerle desteklenen yemlerdir. Yumurta, bu yemlerin içeriğinde yer almaz. Buzağıların beslenmesinde, süt veya ikame süt, kaliteli kaba yem ve su sağlanması önerilir.

Buzağılar, doğumdan hemen sonra kulübeye alınır ve genellikle 8-10 haftalık olana kadar burada kalır. Buzağılar, sütten kesildikten sonra da en az bir hafta, 10 gün daha bireysel bölme veya kulübelerde tutulduktan sonra 5-10’lu gruplar halinde bir arada büyütülebilir.

En az 50 baş dişi sığırı, soğutma tankı ve makineli sabit sağım sistemi bulunan entansif süt işletmelerinde erkek buzağılar, en az 4 aylık (120 gün) olduklarında satılabilir. Ancak bu işletmeler, il/ilçe müdürlüğü onayı ile 4 aydan önce buzağı satabilir.

6 aylık bir buzağının kaç kg yem tükettiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, buzağıların yem tüketimi yaşlarına göre değişiklik gösterir: 3-4 aylık buzağılar: Günlük 4-5 kg yem tüketir. 5-7 aylık buzağılar: Günlük 6 kg yem tüketir. 8-15 aylık buzağılar: Günlük 8-10 kg yem tüketir. Buzağıların dengeli beslenmesi için bir veterinerden destek alınması önerilir.

Simental inekler genellikle dokuz ayda bir buzağı verebilir. Simental inekler yaşamları boyunca ortalama 7 buzağı dünyaya getirebilir.

Buzağılar, sütten kesildikten sonra ve yeterli gelişme gösterip yeterli kuru yem tüketmeye başladıktan sonra grup bölmelerine alınır. Büyük işletmelerde buzağılar, 3-4 haftalık yaşta bireysel bölmelerden grup bölmelerine alınabilir.

Buzağıya yem vermeye başlama zamanı, buzağının doğumundan sonraki üçüncü veya dördüncü günden itibaren mümkündür. Buzağı başlangıç yemi, buzağıya alıştırılarak verilmeli ve doğumundan sonraki üçüncü-dördüncü günden sonra hayvanın önünde sürekli bulundurulmalıdır. Buzağılar, 8-10 günlük olmadan kaba yem verilmemelidir. Buzağıların beslenme programı, işletme şartlarına uygun olarak hazırlanmalı ve bu programa uygun hareket edilmelidir.

Buzağılara öksürük aşısı, 3 aylık olduklarında yapılır. Ayrıca, buzağılar 12. haftada da öksürük aşıları (Pasteurella ve viral solunum yolu enfeksiyonlarına karşı) ile karma klostridyum aşıları olur. Aşı programı, bölgesel koşullara göre değişiklik gösterebilir. En doğru uygulama zamanı için veteriner hekime danışılması önerilir.

Buzağılara ilk doğduğunda ağız sütü (kolostrum) verilir. Ağız sütü, ineğin doğumdan sonra ilk 4 gün içinde verdiği süttür. Ağız sütünün ardından, buzağılar ikinci haftadan itibaren tam yağlı süt veya süt ikame yemiyle beslenebilir. Buzağıların beslenmesi konusunda bir veterinerden destek alınması önerilir.

Buzağı süt tozuna ne kadar su konacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, buzağıların sütle beslenmesiyle ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: Buzağılara verilen süt miktarı, buzağının vücut ağırlığının 1/10'unu geçmemelidir. Sütün sıcaklığı 36°C dolayında olmalıdır. Süt kapları ve biberonlar kullanıldıktan sonra iyice yıkanıp temizlenmelidir. Buzağıların beslenmesi konusunda bir veterinerden yardım alınması önerilir.

İneklerin en çok hangi buzağıları sevdiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, buzağıların bakım ve beslenme koşulları hakkında bilgi verilebilir. Buzağılar, doğumun ardından ilk günlerde kolostrum (ilk süt) ile beslenir. Buzağıların, özellikle bireysel bölme veya kulübelerde, bir hafta kadar yalnız tutulması önerilir.

Buzağılara yapılan aşıların zamanlaması, aşının türüne göre değişiklik göstermektedir: Septisemi aşısı: Doğumdan hemen sonra buzağıya deri altı uygulanır. Kombine ishal aşısı: Doğuma 2 ay kala gebe sığıra yapılır, iki hafta arayla iki kez veya bir hafta arayla üç kez uygulanabilir. Pasteurella aşısı: 15 günden büyük buzağılara yapılır, 4 hafta sonra tekrar edilir. Bruselloz aşısı: 4-8 aylıkken uygulanır. Şap aşısı: Buzağı 2 aylıkken başlanır, 6 ayda bir tekrar edilir. Leptospiroz aşısı: 2 aylık buzağılara yapılır, sığırın hayatı boyunca her yıl tekrarlanır. Aşıların doğru zamanlaması için bir veterinerden destek alınması önerilir.

Buzağılar için en iyi yem, dengeli besin içeriği ve sindirilebilirliği nedeniyle genellikle hazır yemlerdir. Bazı kaliteli buzağı yemleri: CP Buzağı Büyütme Yemi; Ayyem Expander Buzağı Büyütme Yemi; Abalıoğlu Buzağı Yemi. Buzağıların sindirim sistemlerinin gelişebilmesi için, doğumdan sonra üçüncü günden itibaren buzağı başlangıç yemleri verilmelidir. Yem seçimi yaparken, yemin kalitesi ve hayvanın gelişim durumu dikkate alınmalıdır.

Brangus buzağılarının doğum ağırlığı ortalama 40 kg'dır.

Buzağıların günlük kesif yem tüketimi, yaşlarına ve gelişim durumlarına göre değişiklik gösterir: 3-4 haftalık buzağılar: 50-100 gram kesif yem tüketebilir. 12. haftaya kadar: Günlük tüketim 1,3-1,8 kg ile sınırlandırılmalıdır. 8 haftalık (2 aylık) yaştan sonra: Buzağı büyütme yemine geçilir ve günlük tüketim 2,3 kg'a ulaşabilir. Buzağıların iyi gelişmesi için en az CA%1’i kadar buzağı başlangıç yemi tüketmeleri sağlanmalıdır. Buzağıların beslenmesi konusunda bir veterinerden destek alınması önerilir.

Şarole sığır ırkının en iyi buzağısı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Şarole sığırlarının bazı özellikleri hakkında bilgi verilebilir: Renk: Kirli beyaz veya kreme yakın bir renge sahiptir. Boynuz: Boynuzlu ve boynuzsuz türleri vardır. Canlı ağırlık: Erkeklerde 1200-1400 kg, dişilerde 800-1000 kg arasındadır. Günlük canlı ağırlık artışı: 1300-1700 gram arasındadır. Et verimi: Et verim oranı %70'lere yakındır ve et kalitesi yüksektir. Süt verimi: Çok düşüktür, sağılma amacı ile bakılmaz. Yaşam süresi: Uzun ömürlüdür, iyi bakım ve beslenmeyle 12 buzağı doğurabilir.