Boylar

Türk boyları, Bozoklar ve Üçoklar olmak üzere iki ana kola ayrılır. Bozoklar: Kayı; Bayat; Alkaevli; Karaevli; Yazır; Dodurga. Üçoklar: Bayındır; Peçenek; Çavuldur; Çepni; Salur; Eymür; Ala Yundlu; Yüreğir.

Kayılar, Osmanlı'nın atası olarak kabul edilir çünkü Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Gazi, Kayı boyuna mensuptur. Kayı boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan, Kaşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk eserine göre ise 22 Oğuz boyundan ikincisidir. Kayılar, Anadolu'nun fetih ve iskânında önemli bir rol oynamış ve 94 yerleşim yerine isimlerini bırakmışlardır. Bu iddia, özellikle Sultan II. Murad dönemi tarihçilerinden Yazıcıoğlu Ali tarafından ortaya atılmıştır. Ancak, bu teori, Halil İnalcık ve Paul Wittek gibi tarihçiler tarafından eleştirilmiş ve Osmanlı hanedanının Kayı boyundan gelmediği öne sürülmüştür.

Çepni Türkleri, aslen Oğuz boylarından olup, Anadolu, İran, Azerbaycan ve Mısır gibi geniş bir coğrafyada tanınmaktadır. Anadolu'ya gelişleri, Selçukluların Anadolu'yu fethiyle birlikte gerçekleşmiştir. Günümüzde çoğunlukla Doğu Karadeniz Bölgesi'nde (Giresun, Ordu, Trabzon, Gümüşhane) yaşamaktadırlar. Türkmenistan'da da Çepni boyuna ait alt boylar mevcuttur.

Kayıların sembolünün şahin olmasının nedeni, Reşidüddin'in listesinde Kayı boyunun sembolünün şahin, yani şahinlerin en büyüğü olan akdoğan olarak belirtilmesidir. Kayı kelimesi ise "güç, kuvvet ve kudret sahibi" anlamına gelir.

Balamir, Batı Hun boyundandır.

İlk Türkler, Nuh peygamberin oğullarından Yâfes'in "Türk" adlı oğlunun neslindendir. Bilinen ilk Türk devleti, 552-744 yılları arasında Orta Asya ve Çin'de hüküm süren Göktürk Kağanlığı'dır. Türk tarihinin başlangıcı ise, MÖ 3. yüzyıla kadar uzanmaktadır.

Kınık halkı, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Kınık boyunun Anadolu'ya nasıl geldiğine dair bazı bilgiler şu şekildedir: Moğol istilası: Seyhun boylarında kalmış olan bir Kınık kolu, Moğol istilası üzerine Bozok ve Üçok boylarının büyük kollarından teşekkül eden bir Türkmen kümesi içinde Anadolu’ya gelmiştir. Çukurova’nın fethi: Yüreğir, Kınık, Bayındır ve Salur’dan meydana gelen Üçoklar, Memlükler’in yanında Çukurova’nın fethine katılmış ve fetih sonrasında Kınıklar, Ceyhan ırmağından Nur dağlarına kadar uzanan geniş topraklarda yurt tutmuştur. Ayrıca, 13. yüzyılda kalabalık bir kitle halinde Suriye’de bulunan Türkmen grubu arasında Kınıklar da yer almaktaydı.

Osmanlı'nın en güçlü soyu olarak Kayı boyu gösterilmektedir. Ancak, Osmanlı'nın en güçlü soyu konusunda kesin bir görüş birliği yoktur ve bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır. Örneğin, bazı tarihçiler Kayı boyu şecerelerinin II. Murad döneminde diğer beyliklere karşı üstünlük sağlamak amacıyla uydurulduğunu iddia etmektedir.

Kınık boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Kaşgarlı Mahmud, Oğuz boyları listesinde ilk sırada yer verdiği Kınıklar'ı çağının sultanlarının boyu olarak belirtir.

Gündoğdu Bey, Süleyman Şah ve Hayme Ana'nın en büyük oğludur. Süleyman Şah, Moğol istilası nedeniyle Orta Asya'dan Anadolu'ya göç eden Kayı Boyu'nun lideridir.

Korkut Ata'nın (Dede Korkut) ailesi aslen Oğuz Türkleridir. Tarihi kaynaklarda Korkut Ata'nın, Oğuzların Kayı veya Bayat boyundan olduğu belirtilmektedir.

Hayır, Avşar ve Beğdili aynı değildir. Avşar, 24 Oğuz boyundan biridir ve Bozok koluna mensuptur. Ancak, tarih boyunca farklı sosyal ilişkiler içinde bulunmuşlardır ve her iki grup arasında dinsel inanç temelli farklılıklar olduğu belirtilmektedir.

Ulu Han Ata Bitiği, hangi Türk boyuna ait olduğu belirtilmeden, Türklerin ilk babası ve annesinin yaradılışını anlatan bir eser olarak tanımlanır. Eser, Mısır'da yaşayan Memlük tarihçisi Ebûbekir bin Abdullah bin Aybek ed-Devâdârî tarafından 1330'larda görülmüş ve bu sayede tanınmıştır. Eserin orijinal dili ve hangi Türk boyuna ait olduğu hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bazı kaynaklarda Kıpçak Türkleri ile ilişkilendirildiği belirtilmiştir.

Bozok ve Üçok Türkleri, Oğuz boylarının iki ana koludur. Bozoklar: Oğuz Kağan'ın üç büyük oğlunu temsil eder. "Bozok" kelimesi, "parçalamak" veya "bozmak" anlamına gelir. 24 Oğuz boyundan 12'sini oluşturur ve "sağ kol" olarak kabul edilir. Başlıca boyları: Kayı, Bayat, Yazır, Avşar, Beydili, Döğer, Kızık, Kargın. Üçoklar: Oğuz Kağan'ın üç küçük oğlunu temsil eder. "Üçok" kelimesi, "üç ok" anlamına gelir. 24 Oğuz boyundan diğer 12'sini oluşturur ve "sol kol" olarak kabul edilir. Başlıca boyları: Bayındır, Beçene, Çavuldur, Çepni, Salur, Eymür, Yüreğir, Kınık. Oğuzlar, 10. yüzyılda İslam'ı kabul ederek Selçuklu Devleti'ni kurmuşlardır.

Dağ keçisi (teke) damgası, Türk dünyasında Oğuz boyları dahil olmak üzere birçok Türk boyu tarafından kullanılan bir damgadır. Bazı Oğuz boyları ve dağ keçisi damgasını kullanımları: Beçenek; Çuvaldır (Çavuldar); Çepni; Salgur; Eymür; Ula-Yundlu (Alayuntlu); İgdir (Yigdir); Büğdüz; Afşar (Avşar); Yazgır (Yazır). Ayrıca, dağ keçisi damgası Türk dünyasında yüceliği, erişilmez yerlere erişebilirliği, bağımsızlığı, özgürlüğü, kararlılığı, asaleti ve cesareti sembolize eden bir damga olarak Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisi olduğuna inanılan kağanı simgeler.

Oğuzların Bozok ve Üçok kolu, Oğuz boylarının iki ana bölünmesidir. Bozoklar: "Gün Han", "Ay Han" ve "Yıldız Han" oğullarının soyundan gelenler. Kayı, Bayat, Alkaevli, Karaevli, Yazır, Döğer, Yaparlı, Afşar, Kızık, Begdili ve Kargın boylarını içerir. Üçoklar: "Gök Han", "Dağ Han" ve "Deniz Han" oğullarının soyundan gelenler. Bayındır, Beçenek, Çavuldur, Çepni, Salur, Eymür, Alayuntlu, Yüreğir, İğdir, Büğdüz, Yıva ve Kınık boylarını içerir. Bu bölünme, Oğuz Kağan Destanı'ndaki bir rüyaya dayanır; Oğuz Kağan, ülkesini altı oğlu arasında paylaştırır.

Bozok Türklerinin kökeni, Oğuz Kağan'ın ikinci (gökten inen) eşine dayanır. Bozoklar, Oğuz Han’ın üç oğlundan türeyen 12 boydan oluşur. Bu oğullar ve onların soyundan gelen boylar şunlardır: Gün Han oğulları: Kayı, Bayat, Alkaravlı, Kara İvli. Ay Han oğulları: Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı. Yıldız Han oğulları: Avşar, Kızık, Beğdili, Karkın. Bozoklar, Anadolu'ya gelen Oğuzlardan Bozoklu toplulukların, bugünkü Yozgat bölgesini yurt tutmasından dolayı, bu bölge Cumhuriyet'e değin Bozok adıyla anılmıştır.

Oğuz Türklerinin en büyük boyu hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Oğuz boyları arasında en bilinen ve etkili olanlardan bazıları şunlardır: Kayı Boyu: Bozok koluna bağlı olan Kayı boyu, Oğuz Kağan’ın oğlu Gün Han’ın soyuna dayanır. Avşar Boyu: Bozok koluna mensup olan Avşar boyu, Oğuz Kağan’ın oğlu Yıldız Han’ın soyundan gelir. Çepni Boyu: Üçok koluna mensup olan Çepni boyu, Gök Han’ın soyundan gelir. Oğuz boyları, Bozoklar ve Üçoklar olarak iki ana kola ayrılır ve her kol kendi içinde gruplara ayrılır.

Yalvaçlıların atası olarak Selçuklular döneminde bölgeye topluca yerleşen "Yalvaçlılar" adlı Oğuz boyu gösterilmektedir. "Yalvaç" kelimesi, "peygamber, resul, elçi, yol gösterici" anlamlarına gelmektedir.

Evet, Kayı ve Oğuz aynı boydur. Kayı Boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan, Kaşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk eserine göre ise 22 Oğuz boyundan ikincisidir.