OğuzKağan

Türklerin 24 boy tamgası, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyunun her birine özgü olan sembollerdir. Bazı 24 boy tamgası: Alkaevli; Avşar; Bayat; Bayundur; Begdili; Büğdüz; Çavuldur; Çepni. Tamgaların tamamı için Kaşgarlı Mahmud'un Divanu Lügati't-Türk adlı eseri incelenebilir.

Oğuz Kağan'ın gerçek soyu, Türk ve Altay mitolojisine göre Türklerin atası olarak kabul edilmesidir. Oğuz Kağan'ın bilinen bazı akrabaları: Baba: Kara Han. Anne: Ay Kağan. Bazı kaynaklara göre, Oğuz Kağan, Asya Hun İmparatorluğu'nun hükümdarı Mete Han ile özdeşleştirilmiştir.

Oğuz Kağan Destanı'nın yazarı bilinmemektedir. Ancak, destanın farklı versiyonları ve yazmaları bulunmaktadır: Uygurca Yazması: Paris Milli Kütüphanesi'nde yer almakta olup, W. Bang ve G. R. Arat tarafından 1936 yılında Türkçeye çevrilmiştir. Farsça Yazması: XIV. yüzyıl başında İlhanlı sarayında yaşamış Reşideddin'in Câmi üt-Tevârih adlı eserinde yer alır. Ebu'l-Gazi Bahadır Han Versiyonu: XVII. yüzyılda, Türkmenler arasındaki sözlü rivayetlerden ve önceki yazmalardan faydalanarak yazılmıştır. Ayrıca, Rıza Nur da Oğuz Kağan Destanı'nı başka destanlardan parçalarla zenginleştirerek "Oğuznâme" adlı manzum eseri meydana getirmiştir.

Oğuz Kağan Destanı'nda iki eş bulunmaktadır. 1. Gök Işıktan Gelen Kadın: Tanrı tarafından gönderilen ilk eş, Gün, Ay ve Yıldız adlı çocukların annesidir. 2. Göl Kız: İkinci eş, Gök, Dağ ve Deniz adlı çocukların annesidir.

Evet, Oğuz Kağan ve Mete Han aynı kişidir.

Hayır, Oğuz Kağan Destanı ve Oğuzname aynı değildir. Oğuz Kağan Destanı, Türk destanlarından biridir ve Hun-Oğuz destanları grubuna dahildir. Oğuzname ise, Oğuz Kağan Destanı'nın farklı varyantlarını içeren bir terimdir.

Altın Ok, belirli bir Türk boyuna ait değildir. Ancak, Oğuz Kağan destanında, Oğuz Kağan'ın altı oğlu tarafından bulunan altın bir yay ve üç gümüş ok, hükümdarlık sembolü olarak önemli bir yer tutar. Oğuz Kağan'ın büyük oğulları Gün Han, Ay Han ve Yıldız Han'a altın yay, küçük oğulları Gök Han, Dağ Han ve Deniz Han'a ise gümüş oklar verilmiştir. Ayrıca, Kayı boyu gibi bazı Oğuz boylarının simgelerinde iki ok ve bir yay bulunduğu bilinmektedir.

Oğuz Kağan, Türk ve Altay mitolojisinde Oğuz Türklerinin atası olarak kabul edilen bir kahramandır. Bazı özellikleri: Doğum: Yüzünün rengi maviye çalar, ağzı ateş gibidir, çabuk büyümüştür. Aile: Babası Kara Han, annesi Ay Kağan'dır. Fetihler: Birçok boya adlarını vermiş, bazı ülkeleri fethetmiştir. Eşler: İki eşinden toplam altı oğlu olmuştur. Destan: M.Ö. 209-174 tarihlerinde hükümdarlık yapmış olan Hun hükümdarı Mete ile özdeşleştirilen bir tarihi kişilik olabilir. Oğuz Kağan Destanı, Oğuz Kağan'ın yaşamını, zaferlerini ve Türk halkının kuruluşunu anlatır.

Oğuz Kağan Destanı'nda Oğuz Kağan, çeşitli ülkelere karşı savaşmıştır. Bunlar arasında: Urum Kağan: Oğuz Kağan, Urum Kağan'ın emirlerini dinlemediği için ona karşı savaşmış ve zafer kazanmıştır. Çürçet Kağan: Çürçetlerin kağanı ve halkı da Oğuz Kağan'a boyun eğmeyince büyük bir savaş olmuş ve Oğuz Kağan galip gelmiştir. Barkan: Barkan adlı ülkenin kağanı Masar ile de savaşmış ve kazanmıştır. Ayrıca, Oğuz Kağan'ın Tatar ve Saklap gibi diğer bazı topluluklarla da savaştığı belirtilmektedir.

Şavarlar, Savirler (Suvarlar) adlı Türk boyundandır. Savirler, 2. yüzyıldan beri Batı Hazar'da yaşayan göçebe bir kabiledir. Savirlerin bir kısmı, Sasani İranı tarafından Transkafkasya'ya (modern Azerbaycan topraklarında) yerleştirilmiştir. Savirler, Hunlar, Bulgarlar, Hazarlar, Avarlar, Macarlar, Alziagirler, Guzlar, Barsils, Onougrs, Belenjers gibi kavimlerle akraba kabul edilir.

Oğuz Kağan Destanı'nın tam metni bulunamamıştır, çünkü ilk şekli günümüze ulaşamamıştır. Destanın üç farklı yazması bulunmaktadır: 1. Uygurca. 2. Çağatayca. 3. Farsça.

Bozok Türklerinin kökeni, Oğuz Kağan'ın ikinci (gökten inen) eşine dayanır. Bozoklar, Oğuz Han’ın üç oğlundan türeyen 12 boydan oluşur. Bu oğullar ve onların soyundan gelen boylar şunlardır: Gün Han oğulları: Kayı, Bayat, Alkaravlı, Kara İvli. Ay Han oğulları: Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı. Yıldız Han oğulları: Avşar, Kızık, Beğdili, Karkın. Bozoklar, Anadolu'ya gelen Oğuzlardan Bozoklu toplulukların, bugünkü Yozgat bölgesini yurt tutmasından dolayı, bu bölge Cumhuriyet'e değin Bozok adıyla anılmıştır.

Kızık, Oğuz boylarından biridir. Oğuz Kağan Destanı'na göre bu boy, Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Yıldız Han'ın soyundan gelmektedir.

Oğuz Kağan'ın üç eşi şunlardır: 1. Yarsub (Yer-Su). 2. Gök-Kal (Gök-Hava). 3. Gök Tüylü, Gök Yeleli Kurt.

Evet, Kayı ve Oğuz aynı boydur. Kayı Boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan, Kaşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk eserine göre ise 22 Oğuz boyundan ikincisidir.

Oğuz Kağan Destanı'nda Oğuz Kağan'ın savaştığı kavimler arasında şunlar yer alır: Urum Kağan: Oğuz Kağan'ın sol tarafında, çok orduları ve şehirleri olan bir kağan. Çürçet Kağan: Oğuz Kağan'ın "Çürçet yurdu" adı verilen yerde savaştığı kağan. Hint, Tangut ve Suriye kavimleri: Oğuz Kağan'ın güneyde savaştığı kavimler. Masar Kağan: Oğuz Kağan'ın cenupta savaştığı kağan. Ayrıca, Oğuz Kağan'ın Tatarlarla da savaştığı ve onları yendiği belirtilmiştir.

Bozoklar ve Üçoklar, Oğuz Kağan Destanı'nda yer alan kavramlardır. Bu destana göre, Oğuz Kağan'ın Gün, Ay, Yıldız adlı üç büyük oğlu batıya yayılarak Bozoklar'ı, Gök, Dağ, Deniz adlı üç küçük oğlu ise doğuya yayılarak Üçoklar'ı oluşturmuştur.

Oğuz Kağan Destanı'nın en güvenilir nüshası, yazarı bilinmeyen ve bir Uygur tarafından yazıldığı anlaşılan, Uygurca yazılmış olandır. Bu nüsha, Paris Milli Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Destanın ikinci nüshası ise, on dördüncü yüzyılın başında İlhanlı veziri Reşidüddin’in yazıya geçirdiği Farsça nüshadır.

Bayat boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biridir ve Bozoklar'dan, Oğuz Kağan'ın oğlu Gün Han'ın soyundan geldiği kabul edilir. Etimolojik köken olarak "bay" (varlıklı, zengin) kelimesinden türemiştir ve "devletli, nimetli" anlamına gelir. Tarihsel olarak, İslamiyet'i kabul eden Bayat boyu, 11. yüzyılda Selçuklu hükümdarları yönetiminde Horasan ve İran üzerinden Anadolu ve Suriye'ye göç etmiştir.

Oğuz Kağan Destanı'nda aile bağları şu şekilde anlatılır: Baba-Oğul İlişkisi: Oğuz Kağan'ın oğullarının, babalarının dinini kabul etmemesi üzerine, baba ile oğul arasında bir çatışma yaşanır. Aile Düzeni: Destanda görülen aile düzeni, daha çok "baba ailesi" yapısına uygundur. Evlilikler: Oğuz Kağan, gök ve yer kızlarıyla evlenir. Ayrıca, Oğuz Kağan'ın halkını koruma ve kollama sorumluluğu da vurgulanır.