BitkiFizyolojisi

Yaprak metamorfozları, bitkilerin çevresel koşullara uyum sağlamak amacıyla yapraklarında meydana gelen morfolojik değişikliklerdir. Bu değişiklikler altı ana kategoriye ayrılır: 1. Koruyucu Yapraklar (Tomurcuk Pulları): Tomurcukları örten, kısa, kalın ve sapsız yaprakçıklardır. 2. Diken Yapraklar: İletim demetleri ve sklerankima dokusu içeren, bitkiyi korumak ve savunmak için diken şeklini almış yapraklardır. 3. Depo ve Sukkulent Yapraklar: Su ve besin maddesini depo etmek için farklılaşmış, etli ve kalın yapraklardır. 4. Sülük Yapraklar: Tırmanıcı ve sarılıcı bitkilerin tutunmasını sağlamak için yaprak ve yaprakçıklar incelerek sülük halini almıştır. 5. Kapan Yapraklar: Böcekleri yakalamak üzere şekil almış yapraklardır. 6. Üretken Yapraklar: Kenarlarında üreme tomurcukları veren ve yavru bitkilerin oluşmasına yardımcı olan yapraklardır.

Gutasyon ve transpirasyon, bitkilerde su kaybının iki farklı yoludur. Gutasyon, bitkilerin yaprak kenarlarındaki porlar vasıtasıyla suyu sıvı halde dışarı atmalarıdır. Transpirasyon ise, bitkinin stomaları ve kütikula tabakası aracılığıyla suyu buhar halinde atmosfere vermesi sürecidir.

Evet, vernalizasyon çimlenmeyi etkiler. Vernalizasyon, bitkilerin çiçeklenmeyi teşvik etmek veya tohum üretimini artırmak için düşük sıcaklıklara yapay olarak maruz bırakılması işlemidir. Bu işlem, bitkilerin belirli bir süre ve çimlenme ile kardeşlenme arasında düşük sıcaklıkta soğutulmalarını gerektirir.

Bitkisel hormonlar beş ana grupta incelenir: 1. Absisik asit (ABA). 2. Oksin. 3. Sitokinin. 4. Etilen. 5. Giberellin.

Alexander von Humboldt (1769-1859), bitki fizyolojisinin kurucusu olarak kabul edilir.

Osmosis birçok biyolojik ve kimyasal süreçte önemli işlevler üstlenir: Bitki hücrelerinde su ve besin maddelerinin emilimini sağlar. Hayvan hücrelerinde osmosis, bağırsaklardan kana su emilimine yardımcı olur. Böbreklerde osmosis, suyun yeniden emilimini sağlayarak dehidrasyonu önler. Gıda endüstrisinde osmosis, mikroorganizmaların büyümesini engellemek için kullanılır. Günlük hayatta osmosis, parmakların uzun süre suda kaldıktan sonra buruşmasına neden olur. Ayrıca osmosis, su arıtma teknolojilerinde de yaygın olarak kullanılır ve ters osmosis olarak adlandırılan yöntemle içme suyu ve atık su arıtımında önemli bir rol oynar.

Çinko, bitkide çeşitli önemli işlevler üstlenir: 1. Enzim reaksiyonlarında katalizör olarak rol oynar ve protein sentezine katkıda bulunur. 2. Karbonhidrat metabolizması ve membran dayanıklılığı üzerinde etkilidir. 3. Hormonal faaliyetler için gereklidir ve oksin hormonunun yapısal bir elementidir. 4. Suyun bitkiye alınmasında etkisi vardır. 5. Kardeşlenmeyi artırır, iki yaprak arasındaki boğumu uzatır ve çalılaşmayı önler. Çinko eksikliği, bitkinin büyümesini ve verimini olumsuz etkiler.

Doku kültüründe oksin ve sitokinin oranı, kallus hücrelerinin farklılaşmasını kontrol etmek için önemlidir: - Yüksek oksin / sitokinin oranı (oksin, sitokininden daha fazla ise), kallusta kök oluşumunu başlatır. - Düşük oksin / sitokinin oranı (sitokinin, oksinden fazla ise), kallusta sürgün oluşumunu teşvik eder ve yaprak ile gövde gelişimi sağlanır.

Yaprak gösterme hareketi, bitkilerde nasti olarak adlandırılan bir tür durum değiştirme hareketidir. Örnekler: - Fotonasti: Çiçeklerin ışık şiddetine bağlı olarak açılıp kapanması. - Termonasti: Bitkilerde sıcaklık değişimlerinin sebep olduğu hareketler. - Sismonasti: Bitkinin sarsıntı veya dokunma gibi dış etkenlere tepki olarak yapraklarını kapatması.

Absisyon ve absisik asit (ABA) bitkilerde farklı işlevlere sahiptir: 1. Absisyon: Bu terim, yaprak, meyve ve çiçek dökülmesini ifade eder. 2. Absisik Asit (ABA): Bu hormon, bitkinin terminal tomurcuklarında üretilir ve genellikle büyümeyi engelleyici bir rol oynar. ABA'nın görevleri arasında: - Gövde ve yapraklarda büyüme ve gelişmeyi engellemek; - Çimlenmeyi yavaşlatmak; - Yaprak ölümü (senesens) ve dökümünü (absisyon) artırmak; - Çiçeklenmeyi uyarmak; - Meyve olgunlaşmasını hızlandırmak.

Evet, ağaçlar boşaltım yaparlar. Ağaçların boşaltım yöntemleri şunlardır: - Yapraklar aracılığıyla: Metabolik atıklar yaprak hücrelerinde vakuol adı verilen organcıklarda, kristaller halinde biriktirilir. - Terleme: Ağaçlar, su basıncını artırarak fazla suyu köklerinden dışarı atarak boşaltım yaparlar. - Yaprak dökümü: Yaprakların dökülmesi de bir boşaltım şeklidir.

Lentisel (kovucuk), iki farklı anlamda kullanılan bir terimdir: 1. Biyoloji terimi: Epidermisi parçalayarak gövdede gözenekli şişlikleri oluşturan ve gaz alış-verişini kolaylaştıran hücre kümesi. 2. Bitki fizyolojisi terimi: Çok yıllık odunsu bitkilerde gövdede bulunan, solunumu sağlayan, hücreleri cansız olup açılıp kapanma hareketi göstermeyen yapılar.

Fotosentezi etkileyen karanlık faktörler şunlardır: 1. CO2 Konsantrasyonu: Karanlık evre reaksiyonlarında kullanılan CO2 miktarının artması, fotosentez hızını artırır. 2. Sıcaklık: Enzimlerin katalizörlüğünde gerçekleşen karanlık evre reaksiyonları, optimum sıcaklık derecesinde maksimum hızda olur. 3. Su ve Mineraller: Fotosentezde su, elektron ve hidrojen kaynağı olarak kullanılır. 4. Genetik Faktörler: Kloroplast sayısı, klorofil miktarı, stoma sayısı ve yeri gibi kalıtsal özellikler de fotosentez hızını etkiler.

İletim sistemi olmayan bitkiler, damarsız tohumsuz bitkiler olarak adlandırılır ve eşeysiz ve eşeyli üreme yoluyla çoğalırlar. Eşeysiz üreme, sporla gerçekleşir ve bu bitkiler ihtiyaç duydukları suyu doğrudan nemli ortamdan difüzyonla alırlar. Eşeyli üreme ise döl almaşı (metagenez) olarak bilinir ve hem eşeyli hem de eşeysiz üremenin birbirini takip etmesiyle olur.

Gutasyon ve yaşarma (eksüdasyon) bitkilerde iki farklı su kaybı türüdür. Gutasyon, bitkilerin yapraklarındaki hidatot adı verilen delikçiklerden, kök basıncının etkisiyle ksilem özsuyunun damlalar halinde dışarı atılmasıdır. Yaşarma ise bitkilerin herhangi bir mekanik etkiyle yaralanması sonucu bu yara bölgesinden sıvı şeklinde su kaybıdır.

Apikal dormansi, bitkilerin gövdesinde bulunan uç meristemin (tepe tomurcuğu) etkisiyle yan tomurcukların büyüme faaliyetlerinin engellenmesi durumudur.

Bitkilerin çiçeklenme sürelerinin geniş zaman dilimine yayılması, fotoperiyodizm olarak adlandırılır. Fotoperiyodizm, bitkilerin 24 saatlik bir gün içerisinde ışık ve karanlıkta kalma sürelerinin uzunluğuna göre verdikleri fizyolojik tepkidir.

Yumruyla üreme, bitkilerin yer altı gövdelerindeki gözlerden (nodlardan) yeni yumruların ve bitkilerin oluşmasıdır. Bu üreme şeklinde, besin depolayan şişkin gövdeye yumru denir ve patates, yer elması gibi bitkilerde görülür.

Ağaçların gelişim aşamaları genel olarak dört ana evreden oluşur: 1. Tohum Aşaması: Ağacın hayatı, içinde bir deve dönüşme potansiyelini barındıran bir tohumla başlar. 2. Fide Aşaması: Kök ve sürgünlerin oluşmasından sonra genç bitki, kök sistemini güçlendirmeye ve yaprak geliştirmeye odaklanır. 3. Fidan Aşaması: Fide olgunlaştıkça daha hızlı büyür, gövdesi kalınlaşır ve dalları yayılarak göğe doğru uzanır. 4. Olgun Ağaç Aşaması: Ağaç tam boyuna ulaştığında ve yayıldığında olgun sayılır.

Koful sayısı ve büyüklüğü şu faktörlere göre değişir: 1. Bitkinin Türü ve Yaşı: Tropik ve sıcak iklim bitkilerinde su depolamak için daha büyük ve fazla koful bulunur. 2. Ortam Koşulları: Bitkinin bulunduğu ortamın nem ve besin durumu koful özelliklerini etkiler. 3. Depolama İhtiyacı: Bitkilerin besin depolama ihtiyacına göre koful sayısı ve büyüklüğü değişir. 4. İşlevsel Farklılıklar: Kofullar, su, besin maddeleri, atık ürünler ve pigmentler gibi çeşitli maddeleri depolamak için farklılık gösterir.