BitkiFizyolojisi

Bitki büyüme düzenleyicileri (BBD), bitkilerin büyümesini ve gelişimini etkileyen kimyasal maddelerdir. Başlıca bitki büyüme düzenleyicileri: Oksinler. Sitokininler. Gibberellinler. Etilen. Absisik asit (ABA). Ayrıca, brassinolid ve mepikuat klorür gibi maddeler de bitki büyüme düzenleyicileri arasında yer alır. Bitki büyüme düzenleyicileri, tarım ve bahçecilikte yaygın olarak kullanılır.

Ağaç büyüdükçe kökler, uç kısımlarında bulunan meristem hücreleri sayesinde sürekli büyür. Köklerin büyüme sürecinde izlediği adımlar şunlardır: Kök tüyleri ve kök şapkaları. Uzama ve olgunlaşma. Ayrıca, kökler toprakta nem ve besinleri algılayarak yönlerini belirler. Mango ağacının kökleri 30 metre derinliğe kadar ulaşabilirken, bir kayın ağacının yer altındaki kök ağının uzunluğu kilometreleri bulabilir.

Üç harfli bitki büyüme hormonu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bitki büyüme hormonlarından bazıları şunlardır: Absisik asit (ABA). Oksin. Sitokinin. Etilen. Giberellin.

Tropizm, bir organizmanın bir uyarıcıya doğru veya ondan uzak yönlü büyümesidir. Tropizma ise, bitkilerin çevreden gelen uyaranın yönüne bağlı olarak gerçekleştirdiği tepki türüdür. Bitkilerde yaygın tropik tepkiler arasında fototropizma, geotropizma, kemotropizma, travmatropizma bulunur. Fototropizma: Bitkinin ışığa karşı gösterdiği yönelme hareketidir. Geotropizma: Bitkilerin kök ve gövdelerinin yer çekimine karşı gösterdikleri yönelim hareketidir. Kemotropizma: Bitki köklerinin toprakta bulunan çeşitli kimyasal maddelere karşı gösterdiği tropizma hareketleridir. Travmatropizma: Bitki organlarının yaralanma nedeniyle gösterdikleri yönelim hareketleridir.

Bitkide fototropizm, yani ışığa doğru büyüme veya yönelme hareketi, oksin adı verilen bir bitki hormonunun ışığa tepki olarak bitkinin farklı kısımlarında farklı konsantrasyonlarda dağılmasıyla kontrol edilir. Fototropizm oluşum süreci: Bir bitkinin gövdesi veya filizi, tek bir yönden ışık aldığında, oksin hormonu ışık almayan, yani gölgede kalan tarafta birikme eğilimindedir. Oksin, gövde hücrelerinde hücre uzamasını teşvik eder. Gölgede kalan taraftaki hücreler, ışık alan taraftaki hücrelerden daha fazla ve daha hızlı uzar. Hücrelerin bu dengesiz büyümesi, gövdenin veya filizin gölgede kalan tarafının daha çok uzayarak ışığa doğru bükülmesine neden olur. Köklerde ise oksin tam tersi bir etki yapar; yüksek oksin konsantrasyonu kök hücrelerinin uzamasını engeller, bu da köklerin ışıktan uzağa, toprağın derinliklerine doğru büyümesini sağlar (negatif fototropizm).

Bitkide buharlaşma, diğer bir adıyla terleme, şu şekilde gerçekleşir: Bitkiler, köklerinden aldıkları suyu yapraklarındaki gözenekler (stomalar) aracılığıyla buharlaştırarak atmosfere bırakır. Terleme, bitkilerin büyüme mevsimi boyunca ve gündüz saatlerinde olur. Terleme miktarı, bitki cinsine ve iklime bağlı olarak 0,1-7 mm/gün arasında değişir. Zemin nemi yetersiz olduğunda terleme etkinliği kaybolur. Terleme, bitkilerin iç sıcaklığını düzenlemesine ve su döngüsüne katkı sağlamasına yardımcı olur.

İğne yaprak adaptasyonu, bitkilerin yaşadıkları zorlu koşullara uyum sağlamak için geliştirdikleri özel özelliklerdir. İğne yapraklı bitkilerin bazı adaptasyonları: Su kaybını önleme. Soğuk havaya dayanıklılık. Fotosentez. Zararlılardan korunma. Bu adaptasyonlar, iğne yapraklı bitkilerin özellikle kuzey yarımkürede, kışların uzun ve yazların kısa olduğu bölgelerde hayatta kalmasını ve çoğalmasını sağlar.

Fotoperyodik tepki, bitkilerin ve bazı hayvanların, gün uzunluğu ve ışık-karanlık döngüsündeki değişikliklere verdiği biyolojik tepkidir. Bitkilerde fotoperyodik tepki şu şekillerde ortaya çıkar: Çiçeklenme: Bitkiler, gün uzunluğunun belirli bir kritik değerin altında veya üstünde olduğu durumlarda çiçek açar. Dormansi: Tohumların veya tomurcukların, uygun koşullar sağlansa bile belirli bir süre sonra çimlenmesi veya büyümesi. Hayvanlarda fotoperyodik tepki, genellikle üreme ve davranış özelliklerini etkiler.

Vernalizasyonun amacı, bitkilerin çiçek açması ve tohum üretebilmesi için gerekli olan soğuklanma süresini sağlamaktır. Bu süreç, bitkilerin doğru zamanda çiçek açmasını ve tohum gelişiminin uygun koşullarda gerçekleşmesini garanti eder. Vernalizasyon, özellikle şu bitkilerde önemlidir: Meyve ağaçları. Serin iklim tahılları. İki yıllık bitkiler.

Evet, CO2 fotosentezde sınırlayıcı bir faktördür. Minimum kuralına göre, fotosentez hızını etkileyen faktörlerden birinin yetersiz olması fotosentezin yavaşlamasına ya da durmasına neden olur ve bu durumda fotosentez hızını, miktarı en düşük olan faktör belirler. Örneğin, bir bitki bol miktarda ışık ve ideal bir sıcaklığa sahip olsa bile, ortamdaki CO2 konsantrasyonu çok düşükse, fotosentez hızı düşük kalacaktır.

Ağaçlar, üreme ve tozlaşma amacıyla çiçek açar. Ağaçların çiçek açma dönemi genellikle ilkbahar aylarında gerçekleşir ve bu, uygun koşulların sağlandığı bir zamandır; gün uzunluğu, sıcaklık ve yağış gibi faktörler çiçek açmayı tetikler. Bazı ağaç türleri, belirli yıllarda çiçek açma dönemini atlayabilir; bu, enerji tasarrufu yapmalarını sağlar ve daha sonra daha yoğun bir çiçeklenme dönemi yaşanır.

Aktif taşıma, bitkilerde su ve mineral taşınmasında rol oynar. Minerallerin taşınması: Mineraller, kök emici tüyler tarafından aktif taşıma ile alınır çünkü kökteki derişim, topraktakinden daha yüksektir. Su taşınması: Su, kök emici tüylerden osmoz ve difüzyon kurallarına göre geçer. Ayrıca, floemde organik madde taşınmasında da aktif taşıma gerçekleşir.

Yaprak metamorfozları, yaprakların çevresel faktörlere daha iyi uyum sağlamak için asli görevlerinden başka görevler yapmak amacıyla yapısal ve işlevsel olarak farklılaşmasıdır. Başlıca yaprak metamorfozları: Koruyucu yapraklar (tomurcuk pulları). Diken yapraklar. Depo ve sukkulent (etli) yapraklar. Sülük yapraklar. Kapan yapraklar. Üretken yapraklar. Çiçek yaprakları.

Gutasyon ve transpirasyon, bitkilerde su kaybının iki farklı şeklidir: 1. Gutasyon: - Tanım: Yaralanmamış bitkilerin yapraklarından sıvı halde su atılmasıdır. - Nasıl Olur: Toprakta yeterince su bulunduğunda ve atmosferde nem düzeyi yüksek olduğunda, ksilemdeki su, yapraklardaki hidatot adı verilen delikçiklerden dışarı çıkar. - Ne Zaman Olur: Genellikle yağışlı günlerde, gecelerin ve sabahın erken saatlerinde gerçekleşir. 2. Transpirasyon: - Tanım: Bitkilerden buharlaşma yoluyla su kaybıdır. - Nasıl Olur: Su, gözeneklerden (stomalardan) ve yaprağın kütiküla ile kaplı epidermisinden geçerek buhar şeklinde dışarı atılır. - Ne Zaman Olur: Gündüz ve gece gerçekleşir, ancak hızı geceye göre daha fazladır.

Evet, vernalizasyon çimlenmeyi etkiler ve bitkilerin normal gelişim göstererek generatif olgunluğa erişmeleri için gereklidir. Vernalizasyon, tohumların çimlendikten sonra düşük sıcaklık derecelerinde tutulması işlemidir. Vernalizasyon ihtiyacı olmayan bitkilerde ise düşük sıcaklıklar çimlenmeye engel olabilir.

Bitkisel hormonlar (fitohormonlar), bitkilerin büyümesini ve gelişmesini sağlayan hormonlardır. Başlıca bitkisel hormonlar: Oksin. Sitokinin. Etilen. Absisik asit (ABA). Giberellin. Ayrıca, brassinosteroidler, jasmonatlar, poliamin, salisilik asit gibi hormonlar da bulunmaktadır.

Alexander von Humboldt (1769-1859), bitki fizyolojisinin kurucusu olarak kabul edilir.

Osmosis terimi farklı alanlarda farklı işlevlere sahiptir: Su arıtma: Ters osmoz sistemi, su moleküllerinin yarı geçirgen bir zardan geçerek kirletici maddelerin sudan ayrıştırılmasını sağlar. Biyoloji: Canlı sistemlerde, osmoz suyun seçici geçirgen bir zardan az yoğun ortamdan çok yoğun ortama enerji harcamadan geçişini ifade eder. Finans: Osmosis (OSMO), Cosmos ekosistemi üzerinde çalışan merkeziyetsiz bir borsa (DEX) ve otomatik piyasa yapıcı (AMM) protokolüdür.

Çinko (Zn) bitkide şu işlevlere sahiptir: Enzimlerin yapısında yer alır. Klorofil oluşumu için gereklidir. Karbonhidratların taşınmasını ve şekerin kullanılmasını sağlar. Hormonal faaliyetler ve oksin için gereklidir. Suyun bitkiye alınmasında etkisi vardır. Membran lipidlerini ve proteinlerini oksidatif zararlanmaya karşı korur. Fosfor ile antagonistik bir ilişki içindedir. Çinko eksikliği, bitkide yapraklarda sarı lekeler, bodurluk ve verim düşüşü gibi belirtilerle kendini gösterir.

Absisyon, yaprak, meyve ve çiçek dökülmesidir. Absisik asidin bazı görevleri: Gövde ve yapraklarda büyüme ve gelişmeyi engellemek; Çimlenmeyi yavaşlatmak; Yaprak ölümü (senesens) ve dökümünü (absisyon) artırmak; Çiçeklenmeyi uyarmak; Meyve olgunlaşmasını hızlandırmak. Absisyonun görevi ise tam olarak açıklık kazanmamış olmakla birlikte, bu konuda ABA'nın sorumlu bulunduğu noktalar belirlenmiştir.