Balkanlar

Saz çalgısı, Orta Asya kökenli olup, Balkan bölgesine yayılmıştır. Dolayısıyla, sazbuş da bu genel bölgeye ait sayılabilir.

1900 yılında Türkiye'nin sınırları, Osmanlı Devleti'nin sınırları içindeydi.

Balkanlar üzerine okunabilecek bazı önemli kitaplar şunlardır: 1. "Balkan Yolcusu" - Füruzan: Balkan coğrafyasını tarihi, kültürel ve mimari açıdan ele alan bir seyahatname. 2. "Köse Kadı" - Bahaeddin Özkişi: Osmanlı'nın Rumeli'deki fütuhatını sosyo-kültürel bir bakış açısıyla anlatan bir roman. 3. "Balkanlarda Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik" - Kemal Karpat: Osmanlı tarihinden hareketle Balkanlar'ın siyasi, sosyal ve kültürel yapısını analiz eden bir eser. 4. "Drina Köprüsü" - İvo Andriç: Nobel ödüllü bu eser, Balkanlar'ın tarihini ve farklı toplulukların uyumunu işler. 5. "Saraybosna Blues" - Semezdin Mehmedinoviç: Bosna Savaşı sırasında insanların ayakta kalma çabalarını anlatan bir kitap.

Salih Pay'ın "Rumeli Fatihi Osmanlı Şehzadesi: Gazi Süleyman Paşa" başlıklı makalesi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi'nin 2009 yılı, 18. cilt ve 1. sayısında yayımlanmıştır. Makalede, Süleyman Paşa'nın Rumeli'ye yönelik askeri faaliyetleri ve bölgeyi Türkleştirme ile İslamlaştırma çerçevesinde izlediği yöntemler ele alınmaktadır. Anahtar kelimeler: Süleyman Paşa, Osmanlı Devleti, Rumeli, Balkanlar, Gelibolu.

1934 Balkan Antantı, 9 Şubat 1934 tarihinde Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında Atina'da imzalanan bir barış antlaşmasıdır. Amaçları: - Balkanlar'ı ele geçirmek isteyen İtalya ve Almanya'ya karşı birbirlerini desteklemek. - Balkan ülkelerinin sınırlarını güvence altına almak. Sona Ermesi: Antant, 1938 yılında 2. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla geçerliliğini yitirmiştir.

Balkanlarda meşhur olan düğünler, farklı bölgelerde çeşitli ritüellerle kutlanan geleneksel düğünlerdir. İşte bazı örnekler: Bulgaristan Türkleri: Düğünler genellikle üç gün sürer ve kız isteme, çeyiz sermesi, gelin yıkama, kına gecesi ve gelin alayı gibi aşamalardan oluşur. Yunanistan Türkleri: Kına pazarı, gelin hamamı, zılgıt ve halk oyunları gibi neşeli adetler öne çıkar. Kosova ve Kuzey Makedonya Türkleri: Haftalık şenlikler, damat kınası ve sembolik altın atma gibi gelenekler yaygındır. Romanya Türkleri: Çeyiz taşıma, kına gecesi ve kuzu çevirme gibi sade ama anlamlı düğünler yapılır. Arnavutluk: Çifteli Dansı, kartal figürleriyle süslenmiş bayraklar ve renkli kostümler Arnavut düğünlerinin önemli unsurlarıdır.

Belgrad, tarih boyunca farklı devletlerin egemenliği altında bulunmuştur: Antik Çağ: Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu'na bağlıydı. Orta Çağ: Birinci Bulgar Krallığı, Macaristan Krallığı ve Sırp Despotluğu'nun yönetimindeydi. 1521: Osmanlı İmparatorluğu'na katıldı ve bir sancak hâline getirildi. 1878: Berlin Antlaşması ile Sırbistan'ın tam bağımsızlığına kavuşmasıyla başkent oldu.

Eski Yugoslavya'da 6 cumhuriyet vardı: Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Slovenya.

Roma dönemi Dacia, MS 106'dan 271-275'e kadar Roma İmparatorluğu'nun bir eyaletiydi. Toprakları, günümüzde Romanya, Macaristan ve Sırbistan'ın bazı bölgelerini kapsayan Oltenia, Transilvanya ve Banat bölgelerini içeriyordu.

Abdülhamit döneminde Osmanlı-Rus Savaşı'nın çıkmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Azınlık İsyanları: Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, özellikle Balkanlar'da, Rusya'nın Slav ırkından olan devletleri tek çatı altında toplama politikası olan Panslavizm'i destekledi. 2. Rusya'nın Balkanlar'daki Genişleme Siyaseti: Rusya, Balkanlar'da egemen olma ve sıcak denizlere inme çabası içindeydi. 3. Romanya ve Bulgaristan'ın Bağımsızlık İstekleri: Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık talepleri, Osmanlı Devleti'nin bu bölgelerdeki kontrolünü zayıflattı. 4. Avrupa'nın Kamuoyu Baskısı: Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, savaşı önlemek için yapılan konferansların başarısız olmasına yol açtı.

Kosova, Balkan Yarımadası'nda yer alan bir ülkedir ve kuzey ve doğusunda Sırbistan, güneyinde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batısında ise Karadağ ile komşudur.

Georges Castellan'ın "Balkanların Tarihi" kitabı, Orta Asya'dan gelen Türklerin Balkan Yarımadası'nı fethinden Stalin'in Kızılordusu'nun son işgaline kadar olan dönemi anlatıyor. Kitapta, Balkanlar'ın etnik yapısı, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki durumu ve 19. yüzyılda "ulus" devletlerinin kurulması süreci ele alınıyor. Yazar, Balkanlar'ın bugün "dünyanın barut fıçısı" olarak anıldığını ve bu karmaşık tarihi anlamak için kitabın herkese vazgeçilmez bir kaynak olduğunu belirtiyor.

Vardar ve Meriç nehirleri aynı değildir. Meriç Nehri, Bulgaristan'da doğup Edirne'den geçerek Ege Denizi'ne dökülen bir nehirdir. Vardar Nehri ise Balkanlar'da, Makedonya ve Sırbistan'dan geçen bir nehirdir.

Murat Bardakçı'ya göre Balkan göçmenleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'a yerleştirdiği Anadolu Yörükleri ve Kıpçak-Kuman kabilelerinin torunları olarak gelmektedir.

"Yuvasız Kuşlar" iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Roman: İsmail Yılmaz'ın "Yuvasız Kuşlar" adlı romanı, Balkanlar'da yaşanan zulüm ve göç dramını anlatır. 2. Film: 1970 yapımı "Yuvasız Kuşlar" filmi ise, eski sevgilisi tarafından hayatı karartılan bir adamın yaşadıklarını konu alır.

Büyük Doğu Buhranı, 1875-1878 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan topraklarındaki azınlıkların arka arkaya çıkardığı ayaklanmalar neticesinde bölgenin hızla istikrarsızlığa sürüklendiği kriz dönemidir. Bu kriz, 93 Harbi olarak bilinen Osmanlı-Rus Savaşı'na yol açmış ve nihayetinde Avrupalı diğer büyük güçlerin müdahalesiyle Berlin Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona ermiştir.

II. Süleyman döneminde cephelerin durumu oldukça kötüydü. Osmanlı orduları, Viyana bozgunu sonrası başlayan çözülme ve toprak kayıplarıyla karşı karşıyaydı. Öne çıkan gelişmeler: - Venedik: Mora yarımadasını işgal etti. - Avusturya: Vişegrad, Uyvar, Estergon ve Budin'i ele geçirdi; Belgrad'ı da alarak Balkanlar'a ilerledi. - Anadolu: Eşkıyalık hareketleri arttı ve hazine gelirleri olumsuz etkilendi. Bu durum, Osmanlı Devleti'nin genel ekonomik ve sosyal dengesini de bozdu.

Karadeniz'den Balkanlara göçün başlıca nedenleri şunlardır: 1. Siyasi Baskılar: Osmanlı Devleti'nin gücünün azalması ve ardı ardına alınan yenilgiler, Balkanlarda milliyetçilik ve ulus-devlet politikalarının yükselişi, Türkleri ve diğer Müslümanları göçe zorlamıştır. 2. Katliamlar ve Zulümler: Bulgar komitacılarının Türklere yaptığı baskı, zulüm ve katliamlar, insanların göç etmesi için yeterli bir sebep teşkil etmiştir. 3. Ekonomik ve Sosyal Nedenler: Kuraklık, salgın hastalıklar, otlakların yetersizliği ve nüfusun artması gibi faktörler de göçleri hızlandırmıştır. 4. Dinî Nedenler: Müslümanların yaşadığı toprakların işgal edilmesi ve "Türk" ve "Müslüman" kimliklerinin dışlanması, göçlerin önemli bir dinî boyutunu oluşturmuştur.

Balkanlar'da 11 başkent bulunmaktadır. Bu başkentler şunlardır: 1. Tiran (Arnavutluk); 2. Saraybosna (Bosna ve Hersek); 3. Sofya (Bulgaristan); 4. Podgorica (Karadağ); 5. Priştine (Kosova); 6. Üsküp (Kuzey Makedonya); 7. Atina (Yunanistan); 8. Belgrad (Sırbistan); 9. Ljubljana (Slovenya).

Kuzey Makedonya ve Güney Makedonya aynı coğrafi bölgeyi ifade eder, ancak farklı idari bölümlere ayrılırlar. Kuzey Makedonya, Balkanlar'da bir devlet olup, resmi adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak bilinir.