Balkanlar

"Ulis'in Bakışı" (Ulysses' Gaze) filmi, Yunan yönetmen Theo Angelopoulos tarafından çekilmiş bir dram ve savaş filmidir. Filmin konusu, sürgündeki bir Yunan film yapımcısının, Manakis kardeşler tarafından çekilen bir filmin kayıtlı olduğu üç bobini arayıp bulmak üzere Balkanlar boyunca yaptığı yolculuğu anlatır.

Taht saz, Orta Asya kökenli bir çalgıdır ve Balkan bölgesine yayılmıştır.

Balkanlarda en güzel yerler arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Ohrid, Makedonya: Doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla ünlü, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alır. 2. Mostar, Bosna Hersek: Mostar Köprüsü ve çevresindeki tarihi yapılarıyla dikkat çeker. 3. Prizren, Kosova: Yoğun Türk nüfusu ve Osmanlı döneminden kalma eserleriyle bilinir. 4. Belgrad, Sırbistan: Tuna ve Sava Nehirleri'nin kesiştiği noktada yer alan, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla öne çıkar. 5. Ljubljana, Slovenya: Küçük olmasına rağmen iddialı mimarisi ve doğal güzellikleriyle Avrupa'nın yeşil başkenti seçilmiştir. Bu şehirler, Balkanların farklı yönlerini keşfetmek isteyenler için ideal destinasyonlardır.

I. Murad döneminde Osmanlı haritaları, askeri stratejiler, ticaret yolları ve devlet yönetimi için büyük önem taşıyordu. Bu dönemde üretilen haritaların bazı özellikleri: El yazması olma: Haritaların çoğu, yerel sanatçılar tarafından el yazısıyla hazırlanmıştı. Coğrafi detaylar: Haritalarda şehirlerin, nehirlerin ve dağların isimleri yer alıyordu. Simgelerle süsleme: Haritalar, dönemin mimari ve kültürel özelliklerini yansıtan simgelerle süslenmişti. Kullanım alanları: Haritalar, askeri planlama, ticaret yollarının belirlenmesi ve vergi toplama süreçlerinde kullanılıyordu. I. Murad dönemi haritaları, Osmanlı'nın Balkanlar'daki genişlemesini ve coğrafi keşiflerini yansıtıyordu.

Nöyyi Antlaşması'nın maddeleri şunlardır: 1. Toprak Kayıpları: Güney Dobruca Romanya'ya, Gümülcine ve Dedeağaç Yunanistan'a, Tsaribrob ve Strumitsa bölgeleri Yugoslavya'ya verildi. 2. Askeri Kısıtlamalar: Bulgar ordusunun asker sayısı 25 bin kişi ile sınırlandırıldı ve herhangi bir deniz ya da hava askeri birliği olmaması şartı koşuldu. 3. Ekonomik Yaptırımlar: Bulgaristan 100 milyon İngiliz Sterlini savaş tazminatı ödemeye mahkûm edildi. 4. Tanınan Devletler: Sırp, Portekiz ve Sloven ülkeleri resmen tanındı.

Mark Mazower'ın "Balkanlar" kitabı, Bizans'ın çöküşünden günümüze Balkanlar'ın tarihini ele almaktadır. Kitapta anlatılan bazı konular şunlardır: Coğrafyanın adlandırılması: Balkanlar'ın 19. yüzyılın sonunda bir coğrafya adı olarak kullanılmaya başlanması ve bu adlandırmanın olumsuz çağrışımları. Batı'nın algısı: Batı'nın Balkanlar'ı "vahşet" ve "ilkellik" gibi kavramlarla ilişkilendirmesi ve bu algının çürütülmesi. Şiddetin kaynağı: Etnik köken ve milliyetçilik fikirlerinin, yani modernliğin, şiddeti yaratan temel unsurlar olması. Tarihi olaylar: I. Dünya Savaşı'nın başlamasına sebep olan Sırp milliyetçisinin suikastı ve etnik temizlik gibi başlıklar. Kitap, Balkanlar'ı merak eden herkes için önerilen bir başlangıç kitabı olarak değerlendirilmektedir.

Osmanlı Devleti, Kosova'ya yerleşerek Balkanlar'da hâkimiyetini sağlamlaştırmak ve bölgedeki genişlemesini sürdürmek istedi. Bunun yanı sıra, Kosova'nın stratejik konumu da Osmanlı için önemliydi; bu bölge, Avrupa'ya açılan bir kapı olarak görülüyordu.

Dimetoka'da tarih boyunca çeşitli topluluklar yaşamıştır: 1. Bizans Dönemi: Dimetoka, Bizans döneminde Trakya'nın en önemli müstahkem kasabalarından biriydi ve İmparator Traianus tarafından kurulmuştur. 2. Osmanlı Dönemi: Osmanlıların eline geçtikten sonra Dimetoka, bir saray şehri olmuş ve padişahların zaman zaman ikamet ettiği bir yer haline gelmiştir. 3. Alevi-Bektaşi Topluluklar: Dimetoka, özellikle Bektaşi geleneğinin önemli merkezlerinden biri olarak kabul edilir ve Seyyid Ali Sultan'ın tekkesini barındırmıştır. 4. 19. ve 20. Yüzyıllar: Balkan Savaşları sonrası Dimetoka, Yunanistan'a bağlanmış ve Türklerin şehri terketmesi sonucu nüfus büyük ölçüde değişmiştir.

Arnavutlar, çoğunlukla Arnavutluk'ta yaşamaktadır. Bunun yanı sıra, Avrupa, Amerika ve Okyanusya'da yerleşik çeşitli topluluklardan oluşan büyük bir diaspora da mevcuttur.

Selanik göçmeni ve Balkan göçmeni kavramları aynı şeyi ifade eder. Balkan göçmeni, Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonlarından itibaren Balkanlar'dan mecburi göç edip Anadolu'ya gelen herkesi kapsar.

Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'da uzun süre hakim kalmasının başlıca sebepleri şunlardır: 1. Diplomatik ve Siyasi Faktörler: Balkanlar'daki dağınık siyasi yapı, Bizans'ın iç ve dış çatışmalarla zayıflaması, Balkan prenslikleri arasındaki rekabet ve Batı Avrupa'nın kendi sorunlarıyla meşgul olması Osmanlıların işini kolaylaştırmıştır. 2. Hoşgörü Politikası: Osmanlılar, yerel halkın can ve mal güvenliğini gözetmiş, dini ve kültürel hoşgörüyü benimsemişlerdir. 3. Askeri Fetihler ve Teşkilatlanma: Tımar sistemi ve devşirme yöntemi gibi askeri ve idari düzenlemeler, merkezi bürokrasiye bağlı bir insan kaynağı sağlamış ve bölgenin kontrolünü kolaylaştırmıştır. 4. İskân Politikası: Anadolu'dan gelen Yörük-Türkmen aşiretleri ve dervişler, Balkanlar'ın Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde önemli rol oynamışlardır. 5. Stratejik Konum: Balkanlar, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa'ya açılan kapısı olmuş ve stratejik önemi nedeniyle İstanbul'un güvenliği açısından da büyük önem taşımıştır.

Avcı Taburları, Rumeli'deki 3. Ordu Komutanlığı'na bağlı olarak, Yunan, Bulgar, Sırp gibi çetelere karşı gerilla savaşı yapmak amacıyla kurulmuştur. Bu taburlar, 1904 yılında kurulmuş ve 1905 yılında 4 taburluk bir kuvvete, daha sonra 9 taburluk bir mevcuda ulaşmıştır.

Enez'de kale, Balkanlardan gelen barbar akınlarını önlemek amacıyla inşa edilmiştir.

Yılbaşı için Balkan ülkeleri arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Sırbistan: Başkent Belgrad, yılbaşı eğlenceleri ve Noel pazarlarıyla ünlüdür. 2. Karadağ: Kotor şehri, tarihi dokusu ve ışıklandırmalarıyla yılbaşı için ideal bir seçenektir. 3. Makedonya: Üsküp, yılbaşı gecesinde meydan konserleri ve sokak partileriyle canlı bir atmosfer sunar. 4. Kosova: Priştine, yılbaşı süslemeleri ve renkli sokaklarıyla dikkat çeker. Bu ülkeler, vizesiz seyahat imkanı sunmaları nedeniyle de tercih edilebilir.

Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'dan sonra sırasıyla şu yerleri fethetti: 1. Trabzon (1461). 2. Eflak ve Boğdan (1462). 3. Bosna (1463). 4. Mora Yarımadası (1458-1460). 5. Arnavutluk ve diğer Balkan bölgeleri (1466-1468). 6. Ege Adaları ve Yunanistan (1456-1479).

Karadağ (Montenegro), Balkanlarda yer alan bir ülkedir.

İliryalılar, antik dönemde Balkanlar’ın batısının bir kısmı ve İtalya Yarımadası’nın güneydoğu kıyılarında yaşamış bir boy grubudur. İliryalıların soyu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır: - Bazı tarihçilere göre, İliryalılar ve onların torunları olan Arnavutlar, aynı zamanda Boşnaklar da, Avrupa'nın en eski otokton halkı olan Pelasgların torunlarıdır. - Diğer bir görüşe göre ise, İliryalılar, Yunanlar ve Antik Makedonlar ile karışarak Helen kültürünü oluşturmuşlardır.

2024 yılında Balkanlar'da düzenlenen bazı sempozyumlar şunlardır: 1. I. Uluslararası Balkan Sempozyumu: 7-8 Mart 2024 tarihinde Trakya Üniversitesi Balkan Kongre Merkezi'nde gerçekleştirildi. 2. III. Uluslararası Balkanlarda Türkçe Öğretimi ve Türkoloji Sempozyumu: 13-15 Kasım 2024 tarihinde Uluslararası Saraybosna Üniversitesi'nde düzenlenecek. 3. VI. Uluslararası Balkan Türkolojisi Sempozyumu: 16-18 Ekim 2024 tarihinde Prizren'de yapılacak.

Belgrad turları yılın çeşitli dönemlerinde başlamaktadır. Bazı tur tarihleri şunlardır: Mayıs 2025: Belgrad Rotası Turu, 16 Mayıs 2025'ten itibaren. Haziran 2025: Sırbistan - Bosna Hersek Turu, 25 Haziran 2025'ten itibaren; 5 Ülke Balkan Turu, 19 Haziran 2025'ten itibaren. Temmuz 2025: 5 Ülke Balkan Turu, 23 Temmuz 2025'ten itibaren. Tur tarihleri ve detayları için ilgili tur operatörlerinin web sitelerini kontrol etmek önerilir.

Balkan Baklavası, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki mirası olarak kabul edilir ve bu nedenle çok sayıda Balkan ülkesinin malı olarak görülebilir. Bu tatlı, özellikle Sırbistan ve Bosna'da farklı isimlerle ve varyasyonlarla bilinir: Sırbistan'da "gibanica", Bosna'da ise sadece "baklava" olarak adlandırılır.