Bağımlılık

4 gün sonra sigara içilmezse vücutta şu değişiklikler meydana gelir: Kalp atış hızı ve kan basıncı normal seviyeye döner. Kandaki karbonmonoksit seviyesi azalır, oksijen daha kolay taşınır. Tat ve koku alma duyuları gelişmeye başlar. Bağışıklık sistemi güçlenir, enfeksiyon riski azalır. Fiziksel dayanıklılık ve enerji seviyesi artar. Daha uzun süreli yoksunluk, akciğer fonksiyonlarının iyileşmesi ve kalp hastalığı riskinin azalması gibi daha belirgin değişikliklere yol açar. Sigara bırakma süreci, nikotin yoksunluğu nedeniyle bazı yan etkilere neden olabilir; baş ağrısı, bulantı, sinirlilik ve yoğun nikotin isteği gibi. Bu süreçte bir sağlık profesyoneline danışmak faydalı olabilir.

Football Manager (FM) oyununun bağımlılık yapmasının bazı nedenleri: Oyun mekaniği: Oyuncular, genç yetenekleri keşfetme, onları geliştirme ve başarı elde etme sürecinden keyif alırlar. Kişisel bağ: Oyuncular, yönetikleri takım ve oyuncularla duygusal bir bağ kurarlar. Sürekli gelişim: Altyapıdan yeni oyuncuların yükselmesi, transfer bütçesinin artması gibi unsurlar, oyuncuları oyuna daha çok bağlar. Gerçekçilik: FM, futbol dünyasıyla derinlemesine ilgilenmeyi gerektirir ve bu durum bazı oyuncuları cezbeder. FM bağımlılığından kurtulmak için oyunu bir süre kapatmayı denemek veya save dosyasını silmek önerilmiştir.

"Tehlikeli danışan" ifadesi, belirli bir bağlamda tanımlanmamış bir terimdir. Ancak, "tehlikeli madde güvenlik danışmanı" (TMGD) hakkında bilgi verilebilir. Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD), tehlikeli maddelerin taşınması, depolanması ve ambalajlanması sırasında güvenliği sağlamak amacıyla denetlemeler yaparak önlemler alan kişilerdir. TMGD olabilmek için mühendislik veya fen bilimleri ile ilgili bir lisans diploması, tehlikeli madde güvenliği ile ilgili eğitimler, yangın söndürme bilgisi ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın düzenlediği sınavdan en az 70 puan almak gereklidir.

Bağımlılıkta relaps (nüks), tedavi sonrasında bireyin madde kullanımını yeniden başlatması durumunda gerçekleşir. Relaps, genellikle bir hastalığın tamamen iyileştikten belirli bir süre sonra yeniden ortaya çıkması anlamında da kullanılır. Bağımlılıkta relaps riskini artıran bazı durumlar şunlardır: Travmatik deneyimler. Şiddetli arzu ve yoksunluk. Olumlu anılar. Stresli durumlar. Relaps riski, tedavi süreci boyunca ve sonrasında sürekli destek ve tedavi ile azaltılabilir.

Bağımlılık önleme programı, bireyleri bağımlılık riskinden uzak tutmayı ve sağlıklı bir yaşam sürdürmelerine katkıda bulunmayı amaçlayan stratejiler ve etkinlikler bütünüdür. Bazı bağımlılık önleme programları: Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM). Güçlenen Aileler ve Birleştirilmiş Aileler Programları. Yaşam Becerileri Eğitim (YYBE) Programı. Sağlıklı Nesil Sağlıklı Gelecek Yarışması. Bağımlılıkla Mücadele Yetişkin Eğitim Modülü.

TBM (Türkiye Bağımlılıkla Mücadele) teknoloji bağımlılığı ortaokul, Yeşilay tarafından geliştirilen ve başta çocuklar ve gençler olmak üzere toplumun tamamını bağımlılıklar hakkında bilgilendirmeyi ve farkındalıklarını artırmayı amaçlayan Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM) kapsamında yer alan bir eğitimdir. Ortaokul düzeyi için hazırlanan TBM teknoloji bağımlılığı eğitimi materyalleri, teknoloji bağımlılığının başlangıç süreci, bağımlılık aşamaları, teknoloji bağımlısında görülen davranışlar, bilgisayarla doğru ilişkinin kurulması ve teknoloji bağımlılığından kurtulmak gibi konularda bireylerin yeterli bilgi ve bilinç düzeyine ulaşması amacıyla hazırlanmıştır. TBM teknoloji bağımlılığı eğitimine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: tbm.org.tr. youtube.com.

Ortaokul TBM eğitimi, Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM) kapsamında ortaokul öğrencilerine yönelik olarak verilen bağımlılıkla mücadele eğitimleridir. TBM, alkol, tütün, kumar, madde ve teknoloji bağımlılıkları ile sağlıklı yaşam modüllerinden oluşur. Ortaokul düzeyinde TBM eğitimleri, "Sağlıklı Yaşam", "Teknoloji Bağımlılığı", "Tütün Bağımlılığı", "Kumar Bağımlılığı" ve "Alkol Bağımlılığı" gibi konuları kapsayan afişler, öğrenci çalışma defterleri, hikaye kitapları ve uygulayıcı kılavuzları gibi çeşitli materyaller aracılığıyla gerçekleştirilir.

Yeşilay Kulübü, çeşitli etkinlikler ve faaliyetler düzenler. Bu faaliyetler arasında: Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları: Workshoplar: Organizasyon planlama, haber yazma, sokak röportajları gibi konularda Yeşilay uzmanları eşliğinde workshoplar düzenlenir. Söyleşiler ve Programlar: Sanatçılar, oyuncular, akademisyenler ve fikir önderleri ile söyleşiler ve çeşitli programlar düzenlenir. Seminerler ve Kamu Spotları: Bağımlılık türleri ve korunma yolları hakkında seminerler ve Yeşilay'ın hazırladığı kamu spotlarının izlenmesi ve tartışılması sağlanır. Sosyal Etkinlikler: Kamplar: Gönüllülük farkındalığını artırmak, stres atmak ve yeni arkadaşlarla tanışmak için kamplar düzenlenir. Koşu ve Yürüyüşler: Halk koşuları ve yürüyüşlere katılım sağlanır. Bisiklet Turları: Sağlıklı yaşam için bisiklet turları düzenlenir. Diğer Faaliyetler: Yarışmalar: Bağımlılıkla mücadele konusunda resim, sergi, film ve afiş yarışmaları düzenlenir. Ziyaretler: Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) ve yerel Yeşilay şubelerine ziyaretler gerçekleştirilir.

Yeşilay'ın üç temel ilkesi şunlardır: 1. İnsan Onuru İçin Bağımlılıklarla Mücadele: Yeşilay, insan sağlığını bağımlılık yapıcı risk faktörlerinden korumak ve insan onuruna saygı duyulmasını sağlamak amacıyla çalışır. 2. Ayrım Gözetmemek: Yeşilay, hizmetlerinde milliyet, ırk, dinî inanç, sınıf veya siyasi düşünce farkı gözetmez. 3. Bağımsızlık: Yeşilay, bağımsız bir sivil toplum kuruluşudur ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından usulüne uygun yürürlüğe konulmuş uluslararası sözleşmelere ve kanunlara tabidir.

"Sosyal medya darlamak" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, sosyal medya bağımlılığı hakkında bilgi verilebilir. Sosyal medya bağımlılığı, bireyin sosyal medya platformlarını kullanma üzerinde kontrolünü kaybetmesi, kullanımı durdurduğunda yoksunluk belirtileri göstermesi ve bu durumun sosyal, mesleki ve kişisel yaşamını olumsuz etkilemesine rağmen kullanımına devam etmesiyle karakterize edilen bir davranışsal bağımlılık türüdür. Sosyal medya bağımlılığının bazı belirtileri şunlardır: günlük yaşamı sosyal medya kullanırken unutmak; sosyal medyayı kullanırken diğer kişilerden gizlemek; gün içerisinde sürekli bir şekilde sosyal medyayı kontrol etmek; sosyal medyada vakit geçirirken zamanın nasıl geçtiğini anlamamak; sosyal medyayı kullanmadığı zamanlarda kaygı, sinirlilik ve huzursuzluk hissetmek. Sosyal medya bağımlılığından kurtulmak için bazı adımlar atılabilir: sosyal medya platformlarının uygulamalarını telefondan silmek; ekran süresini takip ederek sosyal medyada geçirilen zamanı kısaltmak; yeni aktiviteler bularak sosyal medyada olmadığı zamanlar kendini boşlukta hissetmeyi önlemek. Sosyal medya bağımlılığı ciddi bir durum olabilir; bu nedenle bir uzmana danışmak faydalı olabilir.

Ergenlikte sosyal medya bağımlılığının bazı nedenleri: Aile ve akran ilişkileri: Aile ile iletişim sorunları ve akran kabulüne duyulan ihtiyaç, ergenleri sosyal medyaya yönlendirebilir. Kimlik arayışı: Ergenlik dönemi, kimlik oluşumunun başladığı bir süreçtir ve sosyal medya, bu süreçte kendini tanımlama ve var olan problemlerle başa çıkma aracı olarak görülebilir. Popüler olma arzusu: Sosyal medyada popüler olma isteği, kullanımın artmasına neden olabilir. Hormonal değişiklikler: Hormonal değişikliklere bağlı olarak artan haz arayışı ve risk alma davranışı, sosyal medya bağımlılığını tetikleyebilir. Boş zaman değerlendirme: Yapacak daha iyi bir alternatif bulamama durumu, sosyal medyayı cazip hale getirebilir. Sosyal medya bağımlılığı, akademik başarıda düşüş, düşük öz güven, sosyal fobi ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir.

Adsız Narkotik (NA), uyuşturucu bağımlılığı sorunu yaşayan kişilere şu şekillerde yardımcı olur: Toplantılar düzenleme. Deneyim paylaşımı. Hizmet çalışmaları. Literatür sağlama. NA, kâr amacı gütmeyen, uluslararası bir organizasyondur ve tüm harcamaları bağımlı üyelerin bağışları ile karşılanır.

Teknoloji bağımlısı olmamak için şu adımlar atılabilir: Kullanım süresini sınırlamak: Teknolojik aletlerle geçirilen zamanı yavaş yavaş ama kararlı bir şekilde azaltmak. Yeni aktivitelerle ilgilenmek: Spor, hobi gibi yeni faaliyetlere yönelmek. Farkındalık geliştirmek: Teknoloji kullanımının olumsuz etkilerini fark etmek. Sosyalleşmek: Arkadaşlarla yüz yüze vakit geçirmek ve sosyal etkinliklere katılmak. Hedefler belirlemek: Teknoloji kullanımıyla ilgili hedefler koyarak amaçsız kullanımdan kaçınmak. Uzman desteği almak: Gerektiğinde bir uzmandan yardım almak. Ayrıca, çocukların teknoloji kullanımını denetlemek ve güvenli internet ortamı sağlamak da önemlidir.

Bağımlılığın biyolojik temeli, beyindeki ödül sisteminin devreye girmesiyle şekillenir ve bu süreç, dopamin gibi nörotransmitterlerin etkisiyle bağlantılıdır. Bağımlılığın biyolojik temelinin bazı unsurları: Dopamin: Beyindeki ödül ve zevk merkezleriyle ilişkilendirilen dopamin, madde kullanımı ve alkol tüketimiyle salınarak haz duygusu yaratır ve bu, tekrarlayan kullanıma yol açar. Nucleus accumbens ve striatum: Dopaminin bu bölgeler üzerindeki etkisi, öğrenme yetisini bozar ve yeni bilgileri öğrenme, kaydetme ve hatırlamada güçlüğe neden olur. Frontal korteks: Madde alımının tetiklediği dopamin salınımı, frontal korteksi etkileyerek karar verme yeteneğini bozar ve bireyin amaçlarını madde kullanımıyla sınırlandırır. Bağımlılık, genetik faktörler ve çevresel etkenlerle de ilişkilidir.

Sigara bağımlılık düzeyinizi öğrenmek için aşağıdaki testleri çözebilirsiniz: Sağlık Bakanlığı'nın "Ne Kadar Bağımlıyım?" testi. YEDAM Sigara Kullanımını Değerlendirme Ölçeği. Acıbadem'in sigara bağımlılık testi. Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu'nun testi. Mentalium Psikoloji'nin sigara bağımlılık testi. Ayrıca, sigara bırakma sürecinde profesyonel destek almak için sigara bırakma polikliniklerinden randevu alınabilir.

Teknoloji bağımlılığı ile ilgili sunum hazırlarken aşağıdaki konular ele alınabilir: Teknoloji bağımlılığının tanımı. Belirtiler. Adım adım teknoloji bağımlılığı. Sebepler. Korunma yöntemleri. Teknoloji bağımlılığı ile ilgili sunum örnekleri için akyurt.meb.gov.tr, bartin.edu.tr ve uzmanpdr.com.tr sitelerindeki sunumlar incelenebilir.

Uyuşturucu bağımlılığı ile ilgili bazı sloganlar: Uyuşturucuya hayır!. Bağımlılık bir kafes, hür yaşa bul nefes!. Karanlık gecelere bağlanma, aydınlık geleceğini karartma!. Hayatta kal, uyuşturucudan uzak dur.. Uyuşturucu kullanımı hayatı karartır.. Uyuşturucuya evet deme, hayatta kal!. Uyuşturucu kullanımı, sağlığı bozar.. Uyuşturucu kullanımı, hayatını tehlikeye atar.. Uyuşturucu, hayatını yok eder.. Uyuşturucudan uzak dur, hayatına sahip çık..

Kontrol bağımlısı olan bir kişi şu şekilde davranabilir: Eleştirellik. İnatçılık. Empati eksikliği. Sorumluluk alma. Yalnızlık korkusu. Kontrol bağımlılığı, anksiyete, stres, yalnızlık ve asosyallik gibi sorunlara yol açabilir. Bu tür davranışlarla karşılaşan bir kişinin, bir uzmana danışması önerilir.

Bağımlılık, bireysel boyutun ötesinde toplumsal düzeyde de önemli sonuçlar doğurduğu için toplumsal bir sorundur. Bağımlılığın toplumsal sorunlara yol açmasının bazı nedenleri: Aile içi sorunlar: Bağımlılık, ailede güvene dayalı ilişkilerin zayıflamasına, aile içi çatışmaların artmasına ve aile üyelerinin duygusal destek arayışını aile dışındaki insanlara yönlendirmesine neden olabilir. Suça yönelme: Madde etkisi altındaki bağımlı bireyler, daha fazla risk alarak suça yönelme eğilimi gösterebilir ve bu durum, yaşadıkları toplumda güvensiz bir ortam yaratabilir. Ekonomik sorunlar: Bağımlılık, bireylerin ve toplumun ekonomik açıdan büyük mali yükler taşımasına neden olabilir. Yalnızlaşma: Bağımlı bireyler, toplum tarafından damgalanıp ötekileştirildiğinde yalnızlaşabilir veya bağımlı alt kültürlerin bir parçası haline gelebilir. Sosyal sorunların artması: Bağımlılık, sosyal becerileri zayıflatan, rol ve sorumlulukların yerine getirilememesine neden olan bir faktördür.

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Davranışsal Bağımlılıkla Mücadele Programı, çocuklar ve gençler başta olmak üzere toplumu bilişim teknolojilerinin güvenli ve bilinçli kullanımına teşvik etmek, aşırı ve zararlı teknoloji kullanımını önlemek amacıyla yürütülür. Bu program kapsamında: Bilinçlendirme faaliyetleri yapılır. Danışmanlık hizmetleri sunulur. Eğitimler düzenlenir. Farkındalık etkinlikleri gerçekleştirilir. Program, Ruh Sağlığı Daire Başkanlığı tarafından psikolog, sosyal çalışmacı ve çocuk gelişimcilere verilen eğitimlerle desteklenir. Bu çalışmalar, 2019-2023 ve 2024-2028 yıllarını kapsayan Davranışsal Bağımlılıklar ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı çerçevesinde yürütülür.