AnlatımTeknikleri

Leyla Erbil'in anlatım tekniği, ağırlıklı olarak bilinç akışı, iç monolog ve geriye dönüş tekniklerini kullanması üzerine kuruludur. Özellikleri: - Kadın anlatıcılar: Hikayelerin ana karakterleri olan kadın anlatıcılar, kendilerini ifade etmek için bu teknikleri kullanırlar. - Dil ve üslup: Erbil'in dili, çağrışımlara, imgelere ve sembollere açık; mecazlarla yüklü ve şiirsel bir dildir. - Montaj tekniği: Eserlerinde alıntılamalar yaparak, hikayelerin düşünsel dokusunu zenginleştirir. - Kronolojik zaman algısı: Modernist yazarlara özgü çok boyutlu zaman algısını kullanır, zamanı kronolojik seyrinden çıkarır.

"Bu akşam yıldızlara bakarken her birini sana benzettim" ifadesi, şairin veya anlatıcının, yıldızların görüntüsünü ya da ışığını sevdiği kişiye benzetmesi anlamına gelir.

İç çözümleme ve gösterme tekniği, roman ve hikayelerde kullanılan iki farklı anlatım yöntemidir. İç çözümleme tekniği, karakterin iç dünyasını, duygularını ve düşüncelerini anlatıcı aracılığıyla okuyucuya aktarır. Gösterme tekniği ise olayları, kişileri ve varlıkları doğrudan okuyucuya sunar.

Özlü anlatım ve özlü söz kavramları birbirine yakın olsa da tam olarak aynı şey değildir. Özlü anlatım, az sözle çok şey anlatma sanatıdır. Özlü söz ise, düşünceleri, duyguları veya ilkeleri kısa ve öz bir şekilde ifade eden sözlere denir.

Düz masallar, beş bölümden oluşur: 1. Döşeme: Masalın tekerleme ile başladığı bölümdür. 2. Serim: Olaylar ve kahramanlar hakkında ayrıntılı bilgi verilmeye başlanan bölümdür. 3. Düğüm: Esas olayların yer aldığı ve masalın en uzun bölümüdür. 4. Çözüm: Olayların bir sonuca bağlandığı bölümdür. 5. Dilek: Masalın en sonunda iyi temennilerde bulunulan bölümdür.

Edebî söyleyişin inceliğini yansıtmak için paragraf düzeyindeki bir yazısında süreci yönetebilme, yazarın düşüncelerini ve duygularını etkili bir şekilde aktarmak amacıyla aşağıdaki stratejileri uygulamasını içerir: 1. Konuya Derinlemesine Hakim Olma: Paragrafta ele alınan konunun detaylı bir şekilde bilinmesi, edebi söyleyişin zenginleşmesini sağlar. 2. Kelime Seçimi ve Dilin Zarafeti: Canlı ve etkileyici kelimeler kullanarak metnin estetik değerini artırmak. 3. Paragraf Yapısının Düzenlenmesi: Paragrafların mantıklı bir sıra ile düzenlenmesi, okuyucunun düşünceyi takip etmesini kolaylaştırır. 4. Tutarlılık ve Akıcılık: Metinde tutarlılık sağlamak ve her paragrafın önceki ile ilişkili olması gerektiğini unutmamak. 5. Duygu Aktarımı ve Vurgular: Duygusal yoğunluğu olan sahnelerde, karakterlerin iç dünyasına odaklanarak dramatik anlarda vurgu yapmak. 6. Betimlemelerin Kullanımı: Çevredeki detayları, karakterleri ve duyguları canlı betimlemelerle tarif etmek.

Edebi metinlerde hayal gücünün sınırsızlığı şu şekillerde yansıtılır: 1. Olağanüstü Olaylar ve Karakterler: Düşsel anlatım türünde, olaylar, kişiler, zaman ve mekân genellikle olağanüstü ve hayal ürünü özellikler taşır. 2. Kurgusal Mekânlar: Mekânlar, gerçekte var olmayan, hayalî yerler olarak tasvir edilir. 3. Metafor ve Semboller: Yazarlar, hayal gücünü kullanarak rüya, ayna, büyü, sandık ve anahtar gibi motiflere yer verirler. 4. Yenilikçi Anlatım Teknikleri: Yazarlar, metaforlar, benzetmeler ve şiirsel işlevler gibi teknikleri kullanarak okuyucunun duygusal durumları hissetmesini sağlar. 5. Evrensel Temalar: Farklı coğrafyalardan ve kültürlerden gelen yazarlar, kendi kültürel geçmişleri ve deneyimleriyle evrensel temaları birleştirirler.

En çok kullanılan mecazlardan bazıları şunlardır: 1. "Burnu havada" - Kibirli, kendini beğenmiş biri için söylenir. 2. "Kalbini kırmak istemem" - Gerçekte bir kalp kırılmaz, burada üzüntü vermek anlamında kullanılır. 3. "Dağ gibi adamdı ama bir anda çöktü" - Güçlü birinin zayıf düşmesi anlatılmıştır. 4. "Dili zehir gibi" - Birinin sözlerinin sert ve incitici olduğu anlatılır. 5. "İçim rahat etmedi" - Burada 'iç' kelimesi duygusal bir anlam taşır, huzursuzluk hissedildiğini belirtir. 6. "Zaman su gibi akıp geçiyor" - Zamanın hızlı geçtiğini anlatan bir benzetme yapılmıştır. 7. "Taşın altına elini koymak" - Bir işe cesaretle sorumluluk almak anlamına gelir. 8. "Yüreği ağzına geldi" - Çok korkmak veya heyecanlanmak anlamında kullanılır.

Telmih sanatı, bilinen bir hadise, kişi, nükte, fıkra, atasözü gibi unsurları dolaylı biçimde anlatma sanatıdır. Bu sanat, şu adımlarla yapılır: 1. Konu Seçimi: Telmih yapılacak olay, geniş kitlelerce bilinen ve hatırlanan bir olay olmalıdır. 2. İma Yolu: Olay veya kişi, uzun uzun anlatılmak yerine birkaç kelimeyle ima edilir. 3. Okuyucunun Anlayışı: Telmihin başarılı olması için okuyucunun dolaylı anlatıma konu olan düşünceyi kolayca anlayabilmesi gerekir. Telmih, genellikle şiir veya metinlerde alt metin oluşturarak, şiire anlam derinliği kazandırır.

Kahraman anlatıcı ve yazar bakış açısı aynı değildir. Kahraman anlatıcı, olayların kahramanlardan biri tarafından anlatıldığı bakış açısıdır. Yazar bakış açısı ise, anlatıcının olayları üçüncü kişi ağzından, yani "o" diliyle anlattığı hakim bakış açısıdır.

12 tane anlatım tekniği şunlardır: 1. Anlatma Tekniği: Anlatıcının olayları doğrudan aktarması. 2. Gösterme Tekniği: Olayların ve karakterlerin doğrudan gösterilmesi, anlatıcının aradan çekilmesi. 3. İç Konuşma: Karakterin iç dünyasının doğrudan aktarılması. 4. İç Çözümleme: Karakterin duygu ve düşüncelerinin hakim anlatıcı bakış açısıyla aktarılması. 5. Bilinç Akışı: Karakterin zihinsel akışının kesintisiz olarak aktarılması. 6. Diyalog: Karakterler arasındaki iletişimin diyaloglarla sağlanması. 7. Özetleme: Hikayenin zaman akışını hızlandırmak için önemli detayların özetlenmesi. 8. Geriye Dönüş: Hikayede geçmişe gidilerek olayların açıklanması. 9. Montaj: Farklı olayların veya mekanların bir araya getirilerek anlatılması. 10. Tasvir: Olayların, mekanların ve karakterlerin detaylı bir şekilde betimlenmesi. 11. Konuşma: Karakterlerin düşünce ve duygularını doğrudan konuşmaları aracılığıyla ifade etmesi. 12. Çözümleme: Karakterlerin duygu ve düşüncelerinin derinlemesine analiz edilmesi.

Dört çeşit hikaye şunlardır: 1. Olay Hikayesi: Bir olayı ele alarak serim, düğüm, çözüm planıyla anlatan ve kesin bir sonuca bağlayan hikayelerdir. 2. Durum Hikayesi: Günlük yaşamın herhangi bir kesitini ele alıp anlatan, olay örgüsüne uymayan hikayelerdir. 3. Modern Hikaye: İnsanların her gün gördükleri fakat düşünemedikleri bazı durumların gerisindeki gerçekleri, hayaller ve olağanüstülüklerle gösteren hikayelerdir. 4. Toplumsal - Gerçekçi Hikaye: Toplumsal meseleleri sade bir dille anlatan hikayelerdir.

Doğa teması şiirde çeşitli şekillerde ele alınır: 1. Doğa Güzellikleri: Şiirlerde ağaçlar, çiçekler, dağlar, denizler gibi doğanın unsurları betimlenir ve bu unsurlar hayranlık ve huzur duyguları uyandırmak için kullanılır. 2. Mevsimlerin Değişimi: Mevsimsel geçişler, doğanın döngüselliğini ve hayatın akışını sembolize eder. 3. İnsan ve Doğa İlişkisi: Doğa, insan üzerindeki etkilerini ve doğal dünyanın birey üzerinde bıraktığı derin izleri işler. 4. Doğanın Duygusal Etkisi: Doğanın dinginliği, kaosu veya büyüleyici güzelliği, insanın zihin durumunu derinden etkileyebilir. 5. Sembolik Anlatımlar: Doğadaki unsurlar farklı anlamlara bürünebilir ve derin düşünceleri iletmek için kullanılır. Doğa teması, şairlerin ilham kaynağı olarak şiirlere duygusal derinlik ve hayal gücü katar.

Masallarda arka plan olmamasının nedeni, bu tür eserlerin genellikle hayalî ve soyut bir dünyada geçmesidir.

Spor spikerleri maçları anlatırken aşağıdaki yöntemleri kullanırlar: 1. Maç Notları ve Takım Listesi: Spikerler, maç başlamadan önce antrenörlerden ve kulüplerden oyuncuların isimlerini, numaralarını ve özelliklerini içeren maç notlarını alırlar. 2. Tekrar İzleme: Maç esnasında spikerler, oyuncuların yüzlerini ve özelliklerini tanımlamak için tekrarları izlerler. 3. Saha İçi Gözlem: Spikerler, maçı stadyumda özel bir anlatım kabininden canlı olarak anlatırlar veya bir stüdyodan yorumlarlar. 4. Hızlı Karar Verme: Spikerler, futbolcuların numaralarını sahada kolayca görebilecekleri için hızlı bir şekilde numaraya bakıp oyuncunun adını söyleyebilirler.

Kesit hikayesi yazmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Konu ve Temayı Belirleme: Hikayenin ana temasını ve konusunu belirlemek önemlidir. 2. Kişileri Belirleme: Hikayenin ana karakterini ve çevresindeki diğer kişileri seçmek gerekir. 3. Mekan ve Zamanı Belirleme: Olayın geçeceği yeri ve zamanı belirlemek, hikayenin atmosferini oluşturur. 4. Olay Örgüsünü Oluşturma: Ana olaya giden ve onu destekleyen bir olay örgüsü oluşturmak önemlidir. 5. Anlatım Biçim ve Tekniklerinden Yararlanma: Öyküleme ve betimleme gibi anlatım biçimlerini kullanmak, hikayenin etkileyiciliğini artırır. 6. Başlık Seçme: Hikayeye, temayla uyumlu ve dikkat çekici bir başlık bulmak gerekir. Bu adımlar, hikayenin akıcı ve anlamlı bir şekilde yazılmasına yardımcı olur.

Ahmet Haşim'in "Yaz Kokusu" adlı denemesinin özellikleri şunlardır: 1. Konu Çeşitliliği: Deneme, sanat, edebiyat, kültür, tarih gibi çeşitli konulara değinir. 2. Samimi Üslup: Haşim, denemelerinde samimi ve akıcı bir dil kullanır, kendi iç dünyasını ve duygularını özgürce ifade eder. 3. Özgün Anlatım: Kendine has semboller ve izlenimcilik akımının etkisiyle aruz vezniyle yazılmış, özgün bir üsluba sahiptir. 4. Günübirlik Yazılar: Denemeler, günübirlik yazılardır ve en beğenileni bile birkaç gün sonra unutulur. 5. Estetik Endişe: Haşim, 1920'li yılları estetik bir endişe ile dile getirir ve nesnel olmaktan ziyade soyut bir bakışla anlatır.

Şimdiki zamanla anlatılan bir hikayeyi, geçmiş veya gelecek zamanla anlatılanlardan ayırt etmek için şu unsurlara dikkat edilebilir: 1. Anlatım Tarzı: Hikaye, "bir zamanlar" gibi ifadelerle başlıyorsa geçmiş zamanı, "şimdi" gibi ifadelerle başlıyorsa şimdiki zamanı işaret eder. 2. Zaman İfadeleri: Hikayede kullanılan zaman zarfları ve ifadeleri (örneğin, "dün", "bugün", "yarın") zamanın anlaşılmasına yardımcı olur. 3. Olayların Akışı: Hikayedeki olayların kronolojik sıralaması ve zaman çizgisi, zamanın akışını netleştirir. 4. Flashback ve Flashforward: Hikayede geçmişe dönüş veya geleceğe atlama gibi teknikler kullanılıyorsa, bu durumun zamanın şekil aldığını gösterir.

İhtiyar ak sakallı bağırtak bir öğretmenin disiplini sağlamak için falaka kullanması cümlesinde betimleyici anlatım tekniği kullanılmıştır.

Masalın bölümleri, genellikle şu şekilde anlatılır: 1. Döşeme Bölümü: Masalın başında yer alan ve dinleyicinin dikkatini çekmek için tekerlemenin okunduğu bölümdür. 2. Serim Bölümü: Olay ve kişiler hakkında bilginin verilmeye başlandığı bölümdür. 3. Düğüm Bölümü: Masalın en uzun bölümü olup, asıl olayların geçtiği kısımdır. 4. Çözüm Bölümü: Düğümlenen olayın çözüldüğü ve bir sonuca bağlandığı bölümdür. 5. Dilek Bölümü: İyi dilek mesajlarının verildiği ve masalın sonlandırıldığı bölümdür. Bu bölümler, masalın genel yapısını oluşturur ve masalın anlatımını düzenler.