AnlatımTeknikleri

Destanlarda abartma kullanılmasının birkaç nedeni vardır: Etkileyicilik: Abartma, olayları ve kahramanları daha etkileyici hale getirmek için kullanılır. Vurgulama: Abartma, anlatıma vurgu katar ve önemli unsurları ön plana çıkarır. Kahramanlık ve yücelik: Kahramanların gücü, cesareti ve başarıları abartılarak yüceltilir, bu da okuyucunun kahramana hayran kalmasını sağlar. Gerçeküstü atmosfer: Destanlar, gerçek ve hayal unsurlarını iç içe barındırır ve abartma, bu gerçeküstü atmosferi destekler. Abartma, destanlarda genellikle epik şiir biçiminde anlatılan hikayelerin anlatım biçiminin bir parçasıdır.

"Derinden hikaye" ifadesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Genel anlam. Özel içerik. Yazma süreci.

"Kinema" filmi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak bir filmin ne anlattığını anlamak için şu unsurlar dikkate alınabilir: Öykü (Fabula). Anlatım (Plot). Sinematografik Teknikler. Ayrıca, filmler sembolik veya alegorik anlamlar da taşıyabilir.

Eş anlamlı kelimeler cümle içinde şu şekilde kullanılabilir: Dinleyicilerden şart olarak yalnızca sessiz bir şekilde dinlemelerini istedi. Son gelişmeleri en iyi şekilde anlatım ile okurlarının karşısına çıktı. Yaşlandığı için kulakları iyi duymuyor. İlaç almak için eczaneye gitti. Temiz bir dünya istiyorsan yerlere çöp atma. Bizim buralara yağmur yağdıkça her yer toprak kokardı. Akşama geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin. İzmir’i seviyorum çünkü en güzel yıllarım orada geçti. Kışın Sivas, İstanbul’dan daha soğuktur. Son öyküsü, bir dramatik aşk hikâyesini konu alarak çok etkileyici bir anlatım sundu. Eş anlamlı kelimeler, cümlede birbirleri ile yer değiştirdikleri zaman cümlenin anlamında herhangi bir değişiklik ve bozulma olmaz.

Lirik anlatımın bazı özellikleri: Duygu ve heyecan: Öykü, roman ve anlatı türündeki eserlerde de kullanılan lirik anlatımda, tanımlamalardan ve genel değerlendirmelerden kaçınılır, hisler ön plandadır. Mecaz ve yan anlam: Kelimeler daha çok mecaz ve yan anlamlarıyla kullanılır. Edebi sanatlar: Benzetme, kişileştirme, abartma gibi edebi sanatlara sıkça başvurulur. Soyut ifadeler: Soyut ve kapalı ifadeler, alışılmamış bağdaştırmalar ve farklı ritmler içerir. Etkililik ve özlü anlatım: Etkililiği artırmak için özlülük ve yoğunluk ön plandadır. Kişi, yer, olay ve zaman: Genellikle kişi, yer, olay ve zaman unsurları yer almaz. Dilin işlevi: Lirik anlatımda dil, "heyecana bağlı işlev"de kullanılır.

Efe kendine bir basketbol topu almak istiyordu. Bu yüzden önce babasından basketbol topu için para istedi. Sonra koşarak spor mağazasına gitti. Daha sonra en güzel topu kendisi için seçti. Sonunda topun parasını ödeyerek mutlulukla eve döndü. Boş bırakılan yerlere uygun ifadeler: önce: babasından basketbol topu için para istedi; sonra: koşarak spor mağazasına gitti; daha sonra: en güzel topu kendisi için seçti; sonunda: topun parasını ödeyerek mutlulukla eve döndü.

Masalın döşeme bölümü, masalın başlangıç bölümüdür. Döşeme bölümünde ayrıca, masalın ana kahramanı tanıtılır ve konunun temelleri atılır. Döşeme bölümüne, "masal başı" veya "tekerleme" bölümü de denilmektedir.

Genelden özele sıralama yapmak için, önce genel kapsamlı bir sözcük, ardından o sözcüğün kapsamındaki başka bir sözcük kullanılır. Örnekler: varlık, bitki, ağaç, çam, karaçam; varlık – canlı – bitki – çiçek – papatya; konut, apartman, daire, oda; ders – Türkçe – paragraf – kelime – hece – harf; uzay, Dünya, Türkiye, Ankara. Kompozisyonda genelden özele sıralama, bir konu hakkında geniş bir gözlemden, o konuyu destekleyen belirli ayrıntılara geçerek paragraf, deneme veya konuşma geliştirme yöntemidir. Adımlar: 1. Konu cümlesi. 2. Ayrıntılar. 3. Örnekler.

Sözlü ve yazılı anlatım süreci genel olarak beş aşamaya ayrılır: 1. Ön yazma (hazırlık). 2. Taslak oluşturma. 3. Gözden geçirme. 4. Düzenleme. 5. Yayımlama. Ayrıca, yazılı anlatım türleri düşünce niteliği olanlar, sanatsal değeri olanlar ve yazışmalar olmak üzere üç grupta toplanabilir.

Benzetme (teşbih), anlatımı güçlendirmek amacıyla, aralarında ortak nitelik bulunan iki varlık ya da kavramdan, ortak nitelik yönünden güçlü olandan zayıf olana aktarma yapılmasıdır. Benzetmenin dört öğesi vardır: 1. Benzeyen: Özellikçe zayıf olan. 2. Kendisine benzetilen: Özellikçe güçlü olan. 3. Benzetme yönü: Aktarılan özellik. 4. Benzetme edatı: "Gibi, kadar, sanki" gibi kelimeler. Bir cümlede benzetme yapılabilmesi için sadece "benzeyen" ve "kendisine benzetilen" bulunması yeterlidir.

İngilizce yaz tatili anlatırken şu adımlar izlenebilir: Başlık: Yaz tatilini anlatan metne "My summer holiday" (Yaz tatilim), "My best holiday" (En iyi tatilim) veya "My holiday memories" (Tatil anılarım) gibi başlıklar atılabilir. Giriş Bölümü: Tatilin nerede geçirildiği ve kiminle gidildiği anlatılır. Gelişme Bölümü: Gezilen yerler ve yapılan aktiviteler aktarılır. Sonuç Bölümü: Tatilin nasıl sona erdiği ve genel izlenimlerden bahsedilir. Dil Bilgisi: Geçmiş zaman (past tense), gelecek zaman (future tense) ve şimdiki zaman (present tense) gibi dil bilgisi yapıları kullanılır. İfade ve Kelimeler: "Beach," "mountain," "city," "explore," "relax," "adventure," "delicious food," ve "beautiful scenery" gibi ifadeler kullanılabilir. Örnek bir cümle: "Last summer, I went to Santorini, a popular island in Greece, with my boyfriend. We stayed in a whitewashed hotel with an amazing view of the Aegean Sea. The weather was warm and sunny, perfect for a summer holiday" (Geçen yaz erkek arkadaşımla birlikte Yunanistan'ın popüler adalarından Santorini'ye gittik. Ege Denizi'ne bakan harika bir manzaraya sahip, badanalı bir otelde kaldık).

Paragraf için konu anlatımı olarak aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: turkceci.net sitesinde paragrafta anlam konu anlatımı bulunmaktadır. dilbilgisi.net sitesinde paragrafın anlatım yönü hakkında bilgi verilmektedir. turkedebiyati.org sitesinde paragraf bilgisi yer almaktadır. lisedestek.com sitesinde TYT paragraf konu anlatımı örneği mevcuttur. Ayrıca, YouTube'da "60) TYT Türkçe - Paragraf 1 Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları - Kadir GÜMÜŞ - 2024" başlıklı bir video konu anlatımı bulunmaktadır.

Yinelemelere yer verme, bir kelimenin, sözcük grubunun veya cümlenin metin içerisinde birden fazla kez tekrar edilmesi anlamına gelir. Yineleme örnekleri: Cümle içinde: "Gel, gel, artık gelme vakti geldi". Paragrafta: "Hadi uyan, aydınlığa çık da yeşil gözlerin gözüksün. İlkyazlar sıcağı biriksin. Fakir olsan da uyan, tuhaf olsan da uvan. Mademki güzelsin, güzelliği göstermek için. Mademki iyisin, iyiliği göstermek için. Mademki umutlusun, umudu göstermek için. Hadi uyan". Yineleme, edebi eserlerde sıkça kullanılan bir tekniktir ve metnin ritmi ile tonu üzerinde de etkilidir.

Bir hikayenin gerçek olup olmadığını anlamak için şu unsurlar dikkate alınabilir: Kaynak güvenilirliği: Hikaye bir kitap, makale veya haber kaynağından alıntılanmışsa, kaynağın güvenilirliği ve yazarın itibarı göz önünde bulundurulmalıdır. Mantık ve tutarlılık: Hikayede yer alan olayların ve detayların gerçekçi ve tutarlı olup olmadığı değerlendirilmelidir. Anlatıcının güvenilirliği: Anlatıcının güvenilirliği ve tarafsızlığı göz önünde bulundurulmalıdır. Zaman ve mekan: Hikayenin geçtiği zaman ve mekanın gerçeklikle örtüşüp örtüşmediği gözlemlenebilir. Hikayeler genellikle hayal gücüne dayalıdır ve gerçeklikten uzak olabilir, ancak bazı hikayeler gerçek olaylardan esinlenmiş olabilir.

İç konuşma örneklerine aşağıdaki iki örnek verilebilir: 1. Peyami Safa'nın "Yalnızız" romanından bir örnek: > "Ve şimdi onun sufle ettiklerini kendi kendine söylüyor: 'Görüyorsun, bu kız senin onu çıkarmak istediğin kademeden çok aşağılara düşüyor. Anlamıyor, görüyorsun. İnat ediyor. Bu katılıkta sana en büyük ihtar var. Realite haykırıyor. Sen de bunu anlamıyorsun. Meral senin Meral’in değil. Onun sahicisi senin hayalinin yanında sahte görünüyor sana. Yalancı senin hayalindir. En büyük yalanı sen kendi kendine söylüyorsun. Kendi hayaline kendini kandırmaya çalışıyorsun. Böyle bir Meral yok. Asıl Meral’in küçük realitesi seni bir saniye düşündürmeye bile değmez. Sen onu bırak da benimle hesaplaş. Kendi ölçünü bu kadar nasıl şaşırabiliyorsun? Bana tanıdıkların ve tanıyabileceklerinin arasında en liyakatlisinin Meral olduğunu söyleyebilir misin? Samim ayakta hareketsiz dururken başını sağa eğdi ve omuzlarını kaldırıp indirerek içinden kendine cevap verdi: – Şimdi hayır. Şimdi haklısın. – Uzun zamandan beri nasıl aldanabildin? Böyle bir hadise olmasaydı bile, senin toz zerresi halindeki işaretleri bile manalandıran anlayışın, gerçek Meral’i kat kat aşan bir hayale çevrilmekten niçin alıkoyamadı?". 2. Mustafa Kutlu'nun bir metninden örnek: > "Yarım kilo et, iki yüz elli gram beyaz peynir peşinde koşmaktan; ev sahibi ile dalaşmaktan kaçmışım güya... Çocukları bile sevmiyormuşum... Pöh... Onlara balkonda bir sebze bahçesi kurmaya kalkıştım... Düşünün, sevinsin, oyalansınlar ve bu uğraşı tabii unsurlar üzerinde sürdürsünler istedim... Sonra bahçeye bir de küçük fino bağlayacaktık... Balkondaki bahçe üzerine bu kadar ayrıntılı projeleri olan ben, çocukları sevmiyormuşum... Pöh... Her neyse... Bu Nahide faslı bu güzel günü berbat etmemeli... Yeniden ona dönmeliyim...". İç konuşma, bireyin kendi kendine yaptığı iletişimdir ve bu iletişim yalnızca sözel değil, aynı zamanda düşünsel, imgesel ve duyuşsal süreçleri de kapsar.

Çağdaş Türk romanının bazı özellikleri: Ana eksen: Batılılaşma ile birlikte topluma sunulan yeni değerlerin yol açtığı bireysel ve sosyal sarsıntılar. Temalar: Yakın tarih: Osmanlı'nın son yılları, çok partili hayata geçiş ve darbe dönemleri. Sosyal olaylar ve inanç: İdeolojik tavırlar, inancı uğruna fedakârlık yapanlar. Aydın sorumluluğu: Aydın topluluğu ve sanatçı duyarlılığı. Anlatım teknikleri: İç monolog, bilinç akışı, iç diyalog, geriye dönüş gibi modern teknikler kullanılır. Dil ve üslup: Türkçe, toplumun farklı kesimlerinin yaşam biçimlerini ve iç çatışmalarını anlatacak bir işlekliğe kavuşmuştur. Konu çeşitliliği: Entrika, heyecan verici olaylar ve maceralar yerine, kurgu, biçimsel yapı ve estetik tavır ön plandadır.

Paragrafta kullanılan anlatım teknikleri şunlardır: Betimleme (Tasvir Etme). Öyküleme (Hikâye Etme). Açıklama. Tartışma. Ayrıca, anlatma, gösterme, iç konuşma, iç çözümleme, bilinç akışı, diyalog kullanma, özetleme yapma, tasvir etme ve geriye dönüşler yapma gibi teknikler de paragrafta anlatım teknikleri arasında yer alır.

Diyalogun olduğu yerde "diyalog tekniği" anlatım tekniği kullanılır. Bu teknikte, anlatılan olaylar karakterlerin karşılıklı konuşmalarıyla aktarılır. Diyalog tekniği şu özelliklere sahiptir: Olayları daha gerçekçi ve samimi hâle getirir. Okuyucunun karakterlerle empati kurmasını kolaylaştırır. Hikâyeye hareketlilik kazandırır ve tempoyu arttırır.

Azımsama, bir şeyi olduğundan daha az ve yetersiz görmek anlamına gelir. Örnek cümleler: "Tekrar göz attığımda kitaplarının azımsadığımdan daha fazla olduğunu gördüm." "Rakip takımın kazandığı kupaları azımsamamalı ve maça ona göre hazırlanmalıyız." Abartma ise bir durumu, olayı veya duyguyu olduğundan daha büyük, küçük, güçlü veya zayıf göstererek anlatma sanatıdır. Örnek cümleler: "Çok hızlı koşan biri için ‘Rüzgar gibi koşuyor’ demek." "Çok susamış birinin ‘Bir denizi içebilirim’ demesi." Abartmanın zıttı, azımsama olarak tanımlanır.

Gezi yazısının bazı özellikleri: Amaç: Gezilen yerlerin gözlemlerini ve izlenimlerini aktarmak. İçerik: Yerlerin ilgi çekici yönleri, doğal güzellikleri, kültürel özellikleri, tarihî dokusu, coğrafi yapısı, gelenek ve görenekleri anlatılır. Üslup: Edebi bir üslup kullanılır, betimleyici anlatım ön plandadır. Gerçeklik: Anlatılanlar hayal ürünü değil, gerçektir. Dil: Sade, anlaşılır bir dil tercih edilir. Anlatım Biçimleri: Öyküleyici, açıklayıcı anlatım ile örnekleme, karşılaştırma gibi yöntemler kullanılır. Kronoloji: Genellikle kronolojik bir sıra takip edilir; hazırlıklar, yolculuk ve izlenimler anlatılır. Belgeleme: Anlatılan bilgiler, konuşma, bilgi toplama ve fotoğraflarla desteklenir. Kişisel Değerlendirme: Gezi yazıları kişisel bir değerlendirme içerir, bilimsel bir belge niteliği taşımaz.