AnlatımTeknikleri

Modernist hikaye eğilimleri şu şekilde özetlenebilir: Bireysellik ve kozmik yalnızlık: Bireysellik ve bireyin yalnızlığı ön plandadır. Toplumsal ve bireysel huzursuzluk: Bireysel ve toplumsal huzursuzluk geniş biçimde işlenir. Geleneğe isyan: İnsanın geleneklere isyanı ve toplumdan kaçış ele alınır. Bilinç akışı, iç monolog ve flashback: Bilinç akışı, iç monolog ve flashback gibi anlatım teknikleri kullanılır. Zaman-mekan birliği olmaması: Belirsiz bir zaman ve mekanda geçen hikayelerde düğüm, serim, çözüm bölümleri yer almaz. Alegori ve metafor: Alegorik anlatıma önem verilir ve metaforlar kullanılır. Çağrışım ve şiirsel anlatım: Duygu, düşünce ve davranışlarıyla insanın karmaşık bir varlık olduğu kabul edilir ve çağrışıma çok yer verilir. Modernist hikaye, Franz Kafka, Albert Camus ve J. P. Sartre gibi varoluşçu yazarların eserlerinden etkilenmiştir.

Sahneleme özelliği farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Psikolojide sahneleme. Web geliştirmede sahneleme. Tiyatroda sahneleme.

Aktarım ve anlatım arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Aktarım, bir mesajın etkili bir şekilde karşı tarafa iletilmesi sürecidir. Anlatım ise, bir düşünceyi, duyguyu veya olayı sözle veya yazıyla ifade etme eylemidir. Dolayısıyla, aktarım anlatımın bir parçası olabilir, ancak anlatım daha geniş bir kavramdır.

Tartışma (tartışmacı anlatım) ve betimleyici anlatım arasındaki temel farklar şunlardır: Betimleyici anlatımda, zaman içinde bir akış yoktur ve kişi ya da kişilerin başından geçen herhangi bir olay söz konusu değildir. Tartışmacı anlatımda ise amaç, yazarın kendi düşüncelerini savunmak ve karşıt düşünceleri çürütmektir. Örnekler: Betimleyici anlatım: "Kapıda yaşlı bir adam belirdi. Üzerinde biraz eski, açık mavi bir takım elbise vardı. Ceketin üst cebinde üçgen şeklinde kıvrılmış mendil, kravatıyla aynı renkteydi". Tartışmacı anlatım: "Bazı bilim adamları yanlış, anlaşılmaz bir Türkçe ile yazıyorlar. Üstelik bunlar, edebiyatçı olmadıklarını ileri sürerek, hoş görülmelerini de istiyorlar. Ama bu, mazeret olamaz. Çünkü bizim onlardan istediğimiz; duygu ve düşüncelerini düzgün bir dille yazmalarıdır".

Evet, kurgu unsurlarında benzetme kullanılabilir. Benzetme, iki farklı şey arasında "gibi" veya "as" kelimeleriyle karşılaştırma yapmayı içerir. Örneğin, "Gülüşü güneş kadar parlaktı" cümlesi, parlaklığı ve sıcaklığı iletmek için bir gülümsemeyi güneşe benzeten bir benzetmedir.

Dolaylı anlatım örnekleri: "Öğretmen, mutlaka bu ödevleri yapmam gerektiğini söyledi". "O, senin burada olduğunu söyledi". "Atalarımız, ağacın yaşken eğileceğini söyler". "Babam, yarın tatile gideceğimizi söyledi". "Bu akşamki davete katılamayacağını bildirdi". "Gelecek yıl kongre yapılıp yapılmayacağını sordu". "Onunla bir daha konuşmayacağını söyledi". "Bernard Shaw, düşünmenin ruhun kendisiyle konuşması olduğunu söylerdi". "Doktor, babama ilaçları mutlaka içmesi gerektiğini tembih etti". "Arkadaşım da bu kitabı çok beğendiğini söylemişti".

Açık ileti, ilk okunduğunda anlaşılan, doğrudan ve net bir şekilde ifade edilen düşünceleri ve duyguları içeren iletidir. Açık iletinin temel özellikleri: Netlik. Şeffaflık. Doğruluk. Hedef odaklılık. Aktif katılım. Geri bildirim. Açık ileti örnekleri: Emir cümleleri (örneğin, "Şu kitabı tekrar oku."). Soru cümleleri (örneğin, "Yarın sinemaya gidecek misiniz?"). Olay yazıları (örneğin, "Mithat apar topar evden çıktı.").

Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu" romanında kullanılan anlatım tekniklerinden bazıları şunlardır: Olay örgüsü. Betimleme (tasvir). İç monolog. Diyaloglar. Günlük tarzı anlatım. Anlatıcı bakış açısı. Ayrıca, geriye dönüşler (flashback), mektup/günlük tekniği, bilinç akışı tekniği gibi anlatım teknikleri de kullanılmıştır.

Çatı kavramı Türkçe öğretimi açısından önemlidir çünkü: Dil bilgisinin temel konularından biridir. Eylemin özne ve nesneye göre şekillenmesini sağlar. İletişim kalitesini artırır. Dilin inceliklerini anlamaya yardımcı olur.

Epik anlatımın bazı özellikleri: Olağanüstü olaylar ve kişiler anlatılır. Ana karakterin özellikleri mübalağa (abartma) sanatı kullanılarak anlatılır. Mecaz, mübalağa, intak (kişileştirme) ve teşhis (benzetme) gibi söz sanatları sıkça kullanılır. Düşüncelerden çok duygular ön plandadır. Yiğitlik, göç, savaş, kıtlık, kahramanlık gibi konular işlenir. Hem manzum hem de mensur eserlerde kullanılabilir. Yazar, destanın konusu olan kişilere doğrudan seslenebilir. Bazı eserlerde epik ve lirik anlatım bir arada yer alabilir. Ana fikir, yan fikirlerle desteklenir.

Epik anlatımın bazı özellikleri: Olağanüstü olaylar ve kişiler anlatılır. Ana karakterin özellikleri mübalağa (abartma) sanatı kullanılarak anlatılır. Mecaz, mübalağa, intak (kişileştirme) ve teşhis (benzetme) gibi söz sanatları sıkça kullanılır. Düşüncelerden çok duygular ön plandadır. Yiğitlik, göç, savaş, kıtlık, kahramanlık gibi konular işlenir. Hem manzum hem de mensur eserlerde kullanılabilir. Yazar, destanın konusu olan kişilere doğrudan seslenebilir. Bazı eserlerde epik ve lirik anlatım bir arada yer alabilir. Ana fikir, yan fikirlerle desteklenir.

Kollegyum tekniği, Türkçe'de "uzman görüşü" anlamına gelir. Kollegyum tekniğinin uygulanışı: 1. Öğrenci grubu, konuyla ilgili sunum yapar ve tartışmalarda bulunur. 2. Görüş ayrılığı ve belirsizlik olan durumlarda, öğrenci grubu uzman gruba danışır. 3. Uzman grup, belirsizliklerin giderilmesi ve çözüm üretilmesi için açıklamalarda bulunur. 4. Sürecin sonunda, dinleyici öğrenciler de soru sorabilir ve görüşlerini belirtebilirler. Kollegyum tekniği, işlenen konuların tekrar edilmesi ve bilgilerin pekiştirilmesi amacıyla kullanılır.

Benzetme, karşılaştırma ve örneklendirme, düşünceyi geliştirme yollarıdır. Benzetme, aralarında benzerlik olan iki şeyden benzerlikçe zayıf olanı güçlü olanla anlatmaktır. Karşılaştırma, iki varlık, kavram arasındaki benzerlik veya karşıtlıklardan yararlanmaktır. Örneklendirme, bir düşüncenin somut hâle getirilerek daha anlaşılır kılınması için konuyla ilgili örnekler verilmesidir. Örnekler: Benzetme: "Erkenden yağan yoğun kar, sanki beyaz bir ölümdü". Karşılaştırma: "Konuşma ile yazma farklıdır. Konuşma geçicidir, yazma kalıcı". Örneklendirme: "Bir yerde sabit civata gibi dönüp duranların ne kendilerine faydaları vardır, ne çevredekilere. Oysa dünyaya bakalım; her şey değişir, durmadan yol alır".

Açıklayıcı ifadeler, anlatılmak isteneni daha etkili ve anlaşılır hale getirmek için kullanılır. Bu ifadeler, genellikle şu durumlarda kullanılır: Konuşma ve yazılarda: Düşünceleri desteklemek ve daha iyi anlaşılmasını sağlamak için. Öğretici metinlerde: Ansiklopediler ve ders kitaplarında bilgileri açıklamak ve öğretmek amacıyla. Açıklayıcı ifadelerden bazıları şunlardır: özellikle; örneğin; mesela; hatta; üstelik; açıkçası; açıklamak gerekirse; başka bir deyişle; yani. Örnek cümleler: Tüm mutfağı tek başına toplamış, üstelik yemek de yapmış. Kitap okumak zihni geliştirir, başka bir deyişle yeni dünyaların kapısını aralar. Su çok temizdi, adeta denizin dibindeki tüm taşlar gözüküyordu.

"Tümbir hikaye" ifadesi, belirli bir hikaye türünü veya anlatım biçimini ifade etmiyor. Ancak, genel olarak hikayeler, gerçek veya tasarlanmış olayları yer ve zaman belirterek anlatan edebi metinlerdir. Hikayeler, olay hikayesi, durum hikayesi ve modern hikaye gibi farklı türlere ayrılır. Olay hikayesi: Serim, düğüm ve çözüm planıyla bir olayı ele alıp anlatarak sonuca bağlanır. Durum hikayesi: Günlük yaşamın bir kesitini ele alır, olay örgüsü ve kesin bir sonuç yoktur. Modern hikaye: Sıradan durumları olağanüstü veya farklı bir bakış açısıyla anlatır.

Ruzname tutmak, edebiyatta bir deyim olup, günlük olayları bir deftere yazıp toplamak anlamına gelir. Örnek cümle: "Dünyada en birinci zevk ruzname tutmaktır, derdi. Ben bunu boş ve manasız ve münasebetsiz bulurdum" (Ömer Seyfettin).

Yazınsal edebiyat, okuyanlara estetik (sanatsal) bir doyum sağlamak amacıyla yazılmış, ya da böyle bir amacı olmasa bile biçimsel ve içeriksel özellikleriyle bu düzeye ulaşabilen bütün yazılı eserleri kapsar. Yazınsal türler şu şekilde sınıflandırılabilir: Nazım (şiir). Nesir (düz yazı). Bazı yazınsal türlerin özellikleri: Öykü. Roman. Tiyatro. Şiir.

Gösterme tekniği ve diyalog aynı şey değildir, ancak gösterme tekniği diyalog içerebilir. Gösterme tekniği, olayların, kişilerin ve varlıkların okuyucuya doğrudan sunulmasını sağlayan bir anlatım yöntemidir. Diyalog, iki veya daha fazla karakterin karşılıklı konuşmalarına dayanan bir anlatım tekniğidir.

Kapalı ve açık Türkçe ifadelerin nasıl ayırt edilebileceğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Türkçe'de hecelerin açık ya da kapalı olmasına göre oluşturulan ölçü hakkında bilgi verilebilir. Açık hece. Kapalı hece. Ayrıca, Türkçede açık anlatım ve kapalı anlatım olmak üzere iki farklı anlatım türü bulunmaktadır. Açık anlatım. Kapalı anlatım.

Kübizme göre edebiyatın amacı, dış dünyanın nesnelerini sadece görünen yanlarıyla değil, görünmeyen tüm yanlarıyla ele almaktır. Kübist yazarlar, duygu ve olayları birbirine karıştırarak, ayrı ayrı yerlerde geçen olayların birlikte ve aynı anda cereyan ettiğini kabul eden bir anlayışta eser verirler. Bu akım, 20. yüzyıl başlarında resim ve heykel sanatlarında ortaya çıkan kübizmin etkisiyle edebiyat alanına taşınmıştır. Kübizmin edebiyattaki önemli temsilcileri arasında Guillaume Apollinaire, Max Jacob, Jean Cocteau ve Blaise Cendrars bulunur.