Anayasa

Anayasanın ilk dört maddesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel ilkelerini ve devletin niteliklerini belirlediği için büyük önem taşır. Bu maddeler şunlardır: 1. Devletin Şekli (Madde 1): Türkiye'nin bir cumhuriyet olduğunu hükme bağlar. 2. Cumhuriyetin Nitelikleri (Madde 2): Türkiye Cumhuriyeti'nin demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olduğunu belirtir. 3. Devletin Bütünlüğü (Madde 3): Türkiye'nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olduğunu, resmi dilini, bayrağını, milli marşını ve başkentini tanımlar. 4. Değiştirilemeyecek Hükümler (Madde 4): Bu üç maddenin değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceğini düzenler. Bu maddelerin değiştirilemez olması, devletin sürekliliğini, anayasal düzenin korunmasını ve toplumsal barışın sağlanmasını amaçlar.

Yasama konu anlatımı PDF dosyalarını aşağıdaki sitelerden indirebilirsiniz: 1. onikilevha.com.tr: Jeremy Bentham'ın "Yasamanın İlkeleri" adlı kitabının PDF'si mevcuttur. 2. hubloaded.com: KPSS vatandaşlık ders notları PDF formatında paylaşılmıştır. 3. miletakademi.net: KPSS vatandaşlık ders notları ve çıkmış sorular PDF olarak indirilebilir. 4. kpsscini.com: KPSS anayasa ders notları PDF formatında indirilebilir.

Yaşlı seçmenin (18 yaş altı) oy kullanma hakkı, 5 Aralık 1934 tarihinde yapılan anayasa değişikliği ile tanınmıştır.

Rusya başkanının sürekli değişmesinin nedeni, anayasal düzenlemelerdir. Rusya Anayasası'na göre, bir kişi en fazla üst üste iki dönem devlet başkanlığı yapabilir. Ayrıca, siyasi ve toplumsal dinamikler de başkan değişiminde etkili olabilir. Örneğin, Putin'in halefini belirleme ve iktidarın kesintisiz devamını sağlama çabaları bu bağlamda değerlendirilebilir.

Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) 2004 yılında, yapılan Anayasa değişikliği ile kapatıldı. Bu kararın nedenleri arasında, DGM'lerin insan haklarını ihlal ettiği ve adil yargılanma hakkını zedelediği eleştirileri yer almaktadır.

Anayasa'nın 81. maddesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin andiçme törenini düzenler. Maddeye göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri göreve başlarken şu şekilde yemin ederler: > "Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine andiçerim".

Kuryenin eve girmesi, doğrudan yasaklanamaz çünkü bu, Anayasa'nın eşitlik ilkesini ihlal edebilir. Ancak, bazı işletmeler veya site yönetimleri, güvenlik veya diğer nedenlerle kuryelerin içeri girmesini kısıtlayabilir.

İktidarın yasaları üç ana kategoriye ayrılır: 1. Asli (Özgün) Kurucu İktidar: Anayasayı tamamen yeni baştan yapma yetkisine sahip olan iktidardır. 2. Tali (Türev) Kurucu İktidar: Mevcut anayasanın kurallarına göre anayasada değişiklik yapma yetkisine sahip olan iktidardır. 3. Kurulmuş İktidar: Anayasayı değiştirme gücü olmayan, yalnızca mevcut anayasa çerçevesinde devleti yöneten iktidardır.

Hayır, 2018'de KHK kalkmamıştır. 19 Temmuz 2018 itibarıyla OHAL kalkmış olsa da, OHAL kapsamında çıkarılan KHK'lar geçerliliğini korumuştur. Ayrıca, 700 sayılı KHK ile birçok kanunda yer alan "Başbakan" ve "Bakanlar Kurulu" ifadeleri "Cumhurbaşkanı" ve "Cumhurbaşkanı yardımcıları" olarak değiştirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi'ne göre adil yargılanmanın temel ilkeleri şunlardır: Kanunla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkemede yargılanma hakkı. Makul sürede yargılanma hakkı. Aleniyet ilkesi. Hakkaniyete uygun yargılanma hakkı, bu kapsamda: Silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkeleri. Gerekçeli karar hakkı. Susma ve kendini suçlamama hakkı. Duruşmaya katılma ve etkili katılım hakkı. Delillere ilişkin ilkeler. Bu ilkeler, Anayasa'nın 36. maddesinde yer alan "hak arama hürriyeti" kapsamında güvence altına alınmıştır.

Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurularda masumiyet karinesini Anayasa'nın 36. ve 38. maddeleri kapsamında değerlendirir. Masumiyet karinesi iki boyutta ele alınır: 1. Ceza yargılaması süresince: Kişi suçlu olduğuna dair hüküm tesis edilene kadar masum kabul edilir ve suçluluğu hakkında erken açıklamalarda bulunulamaz. 2. Ceza yargılaması sonrasında: Mahkumiyet dışında bir hüküm verildiğinde, kamu makamları kişinin masumiyetine saygı göstermelidir. Anayasa Mahkemesi'ne göre, idari mahkemeler ceza mahkemesi kararlarını sorgulayamaz; aksi takdirde beraat kararlarının anlamı kalmaz ve masumiyet karinesi ihlal edilir.

Vergi mevzuatının en güçlü kaynağı Anayasa'dır. Bunun yanı sıra, vergi hukukunun diğer güçlü kaynakları arasında kanunlar, uluslararası vergi anlaşmaları, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, tüzükler ve yönetmelikler yer alır.

İttihat ve Terakki'nin 1909 ve 1911 kongrelerinde alınan bazı önemli kararlar şunlardır: 1909 Kongresi: - Cemiyetin gizlilikten çıkarılarak dernekler yasasına göre kurulması kabul edildi. - Merkez-i Umumi üyelerinin isimleri ilk kez kamuoyuna açıklandı. 1911 Kongresi: - Anayasanın 35. maddesinin değiştirilmesi kabul edildi. - Toprak reformu konusunda bir adım daha ileri gidilerek tarımsal krediler açısından önemli kararlar alındı. - Kongre belgelerine anti-feodal bir yaklaşım hakim oldu. - Tanin gazetesinde çok sert bir bildiri yayınlandı.

Anayasa Mahkemesi'nin ilk aşaması, kuruluş aşamasıdır. Anayasa Mahkemesi, ilk kez 1961 Anayasası ile kurulmuştur. Anayasa Mahkemesi'nin sonraki aşamaları arasında norm denetimi, bireysel başvuru ve Yüce Divan yargılaması gibi süreçler yer alır.

Federal devletlerde federe devletlere andlaşma akdetmek için yetki veren anayasal hükümler, federal anayasanın ilgili maddelerinde yer alır. Örneğin: - Almanya Anayasası'nın 59. maddesi, Federasyon adına yabancı devletler ile andlaşma akdetme yetkisini Cumhurbaşkanına verir. - Belçika Anayasası'nın 167. maddesi, Bölge ve Topluluk Hükümetlerine kendi yetki alanlarına giren konularda uluslararası andlaşma akdetme yetkisi tanır. - İsviçre Anayasası'na göre, dış ilişkileri yürütme ve andlaşma imzalama yetkisi Federal Hükûmete aittir.

Anayasacılık, hükümetin otoritesinin bir temel yasalar bütününden kaynaklandığı ve bununla sınırlı olduğu ilkesini detaylandıran fikirler, tutumlar ve davranış kalıplarının bir bileşimidir. Anayasacılığın bazı temel özellikleri: Kısıtlı hükümet: Hükümet yetkililerinin keyfi yargıya veya salt iradeye karşı sınırlamaları kabul etmesi. Bağımsız yargı: Kanunların anayasaya ve evrensel insan haklarına uygunluğunun bağımsız mahkemeler tarafından denetlenmesi. Bireysel hakların korunması: Temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması. Hukukun üstünlüğünün bazı temel prensipleri: Eşitlik: Hukuk önünde herkesin eşit olması. Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı: Yasama ve yürütmenin tarafsızlığı. Kanunların anayasaya uygunluğu: Kanunların anayasaya ve evrensel hukuk kurallarına uygun olması.

Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararı geç yazması durumunda, makul sürede yargılanma hakkı ihlal edilebilir. Gerekçeli kararın geç yazılması, kararın kesinleşmesini geciktirir ve bu da özellikle işe iade gibi davalarda, lehine karar tesis edilen tarafın mağdur olmasına yol açar. Bu tür durumlarda, Anayasa Mahkemesi, ihlalin tespitine ve gerekli tazminatın ödenmesine karar verebilir. Örnek kararlar arasında, Elkin Turizm Tarım Temizlik İnşaat Gıda Yemek Hayvancılık Otomotiv İthalat İhracat Ltd. Şti. başvurusu (B. No: 2020/6926, 31/1/2023) ve Atakan Enver Mısırlı ve diğerleri başvurusu (B. No: 2018/35900, 25/2/2021) yer alır.

1936 Sovyet Anayasası'nın önemi şu şekilde özetlenebilir: Genel oy hakkı: Anayasa, seçme hakkının önündeki engelleri kaldırarak genel oy hakkını tanımıştır. Ekonomik haklar: O dönemde Batı demokrasilerinde bile olmayan ekonomik hakları güvence altına almıştır. Sosyal haklar: Her insanın çalışma, dinlenme, ücretsiz sağlık, emeklilik, eğitim ve kültürel haklar gibi haklarını güvence altına almıştır. Demokratik süreç: Anayasa taslağının hazırlanmasında 75 milyon kişinin aktif olarak katıldığı ve metinlerin günlük gazetelerde yayınlanarak halkın sürece doğrudan dahil edildiği bir süreç yaşanmıştır. En demokratik anayasa: 1936 Anayasası, o dönemde tüm dünyadaki en demokratik anayasa olarak kabul edilmiştir.

167. madde, farklı hukuk dallarında çeşitli hak ve ödevleri kapsar. Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 167: Bu madde, malvarlığına karşı suçlarda şahsi cezasızlık sebepleri veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebepleri düzenler. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 167: Bu madde, davaların ayrılması hususunu ele alır. Türk Borçlar Kanunu (TBK) Madde 167: Bu madde, müteselsil borçluluk durumunda borçluların birbirlerine karşı sorumluluklarını ve rücu haklarını düzenler.

Kralın yetkileri, İngiltere'de anayasal monarşi sistemi çerçevesinde büyük ölçüde sembolik ve törensel niteliktedir. Kralın sahip olduğu bazı yetkiler şunlardır: 1. Parlamentoyu Açmak: Parlamentoyu resmen açar ve kapanış seremonisine liderlik eder. 2. Başbakanı Atamak: Genel seçimden sonra veya başbakanın istifası durumunda yeni başbakanı atar. 3. Kanunları Onaylamak: Parlamentodan geçen yasalara "Kraliyet Onayı" verir. 4. Savaş İlan Etmek: Uygulamada bu yetki, Başbakan ve Parlamento tarafından kullanılsa da kralın da savaş ilan etme yetkisi vardır. 5. Onur Vermek: Şövalyelik ve çeşitli nişanlar gibi onur unvanlarını verir. Kral, ayrıca Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanı olarak da görev yapar.