Anadolu

Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Anadolu'nun çeşitli medeniyetlerine ait arkeolojik buluntuları korumak ve sergilemek amacıyla 1921 yılında kurulmuştur. Müzenin kuruluşu, Türkiye Cumhuriyeti'nin erken yıllarına dayanır ve dönemin arkeolojik keşifleri ile birlikte müzenin koleksiyonu genişlemiştir. Müzenin temeli, dönemin Kültür Müdürü Mübarek Galip Bey ile Müze Görevlisi Cemil Sena Bey’in katkılarıyla atılmıştır. Kurtuluş Savaşı’nın devam ettiği günlerde, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatlarıyla, Maarif Vekâleti (Millî Eğitim Bakanlığı) bünyesinde kurulan Hars (Kültür) Müdürlüğü’ne bağlı olarak, Ankara Kalesi’nin Akkale Burcu’nda, o zamanki adıyla Ankara Âsâr-ı Atîka Müzesi, bugünkü adıyla Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 1921 yılında açılmıştır.

Gereme Harabeleri'nde sırasıyla Proto Hititler, Hititler, Asurlar, Frigyalılar ve Romalılar yaşamıştır. En son olarak Bizanslar bölgede tarihi kalıntıları bırakmışlardır.

"Anadolu'nun en güzel insanı" kavramı, kişisel tercihlere göre değişebilir. Ancak, bazı kaynaklar ve görüşler şu isimleri öne çıkarmaktadır: Türkan Şoray. Fahriye Evcen. Güllü Teyze. Ayrıca, Cüneyt Ülsever'in yazısına göre, Anadolu'nun güzelliği, insanların yardımseverliği ve misafirperverliğinde de yatmaktadır.

Danişmendnâme destanında, XI. yüzyılda İç Anadolu’da Bizans’a karşı yapılan fetihler ve bu fetihlerde rol alan kahramanların hikayeleri anlatılır. Başlıca olaylar: - Melik Dânişmend Gazi’nin doğumu, çocukluk ve yetişme dönemi. - Gazi’nin, Sultan Turasan ile birlikte Battal Gazi’nin sancağı altında gazâ ve cihada çıkması. - Sivas Kalesi’nin tamiri ve civar şehirlerin fethi için harekete geçilmesi. - Artuhi adlı bir Rum cengâverinin Müslüman olması ve Gazi’nin en yakın dostu haline gelmesi. - Gazi’nin, Niksar’da yaralanarak vefat etmesi ve türbesinin buraya yapılması. Destanda ayrıca, dini motifler ve kerametler de yer alır.

Abdurrahim Karakoç, şiirlerinde çeşitli konuları işler ve belirli fikirleri savunur: Lirizm ve samimiyet: Şiirlerinde lirizm ön plandadır ve her şiiri doğaçlama söylenmiş gibidir. Toplumsal eleştiri: Toplumsal olayları, kültür ve kimlik erozyonuna uğramış çevreleri sivri bir dille eleştirir. Türk-İslâm ülküsü: Eserlerinde Türk-İslâm ülküsünü, toplumdaki bozuklukları ve siyasi istismarları ele alır. İnsan ve doğa ilişkisi: İnsanı, yaşadığı toplum, tarih ve tabiatla birlikte düşünür ve bu ilişkilerden doğan paradoksları işler. Millîlik ve evrensellik: Şiirin kendi kültürüne yönelmesi ve kendi kural ve ölçüleriyle yazılması gerektiğini savunur. Ahlaki ve dinî duyarlılık: Şahsi ve sosyal problemlerin temelinde insanların ahlaki ve dinî kıstasları görmezden gelmelerini eleştirir.

Ganere kelimesi, farklı bölgelerde farklı anlamlara sahip olabilir: 1. Anadolu'da kimi yörelerde tuvalet deliği anlamında kullanılır ve daha çok karşısındakine hakaret manasında söylenir. 2. Türkçe'de ise başıboş köpek veya huysuz köpek anlamına gelir. 3. Ayrıca çok zayıf veya çok gezen kimse anlamında da kullanılır.

Osmanlı Beyliği, Bizans'tan şu toprakları aldı: 1. Trakya: Osmanlılar, Meriç kıyısındaki Ferecik'ten Çatalca'ya kadar tüm Bizans topraklarını fethetti. 2. Bursa: 1326 yılında Bursa'yı alarak başkent yaptı. 3. İznik: 1331 yılında İznik'i ele geçirdi. 4. İzmit: 1337 yılında İzmit'i fethetti. 5. Karesioğulları Beyliği: 1345 yılında Karesioğulları Beyliği'ni alarak Marmara Bölgesi'ndeki donanmalarından yararlandı.

Osmanlı Beyliği'nin kuruluş döneminde Bizans İmparatorluğu'nun Anadolu'daki etkinliğinin azalmasının birkaç nedeni vardır: 1. İç Karışıklıklar ve Taht Kavgaları: Bizans İmparatorluğu, iç savaşlar ve taht kavgaları nedeniyle zayıflamış, merkezi otorite sarsılmıştır. 2. Yerel Valilerin Bağımsız Hareketleri: Merkezden uzak tekfurlar (valiler) kendi başlarına hareket etmeye başlamış, halkın ağır vergilerden bıkması ve yönetime olan güveninin azalması sonucu Bizans'ın Anadolu'daki savunması zayıflamıştır. 3. Moğol Baskısı: Moğol istilası ve İlhanlı Devleti'nin etkisi, Anadolu'daki Türk siyasi birliğini bozmuş, Bizans'ın Anadolu üzerindeki hakimiyetini zayıflatmıştır. 4. Batıdaki Gelişmeler: Bizans, Balkanlar'da Sırp ve Bulgar devletlerinin güçlenmesi ve Batı'daki Haçlı Seferleri'nin etkisiyle daha da zayıflamıştır.

Lykialılar (Likyalılar) Türk değildir. Lykialılar, Antik Çağ'da güneybatı Anadolu'da yaşamış bir halktır. Libya'daki Türkler ise, Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında (1551–1912) bölgeye göç eden ve yerli halkla evlenen Türk askerlerinin torunlarıdır.

"Suzan Suzi" türküsünün hikayesi genellikle iki farklı versiyonda anlatılır: 1. Diyarbakır versiyonu: Çocuğu olmayan bir Süryani ailenin, Kırklar Ziyareti'ne gidip dilek diledikten sonra bir kız çocukları olur ve adını Suzan koyarlar. 2. Elazığ versiyonu: Güzelliğiyle dillere destan olan Suzan Suzi, valinin oğluna aşık olur.

Alexandria Troas'ın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Kuruluş. İsim değişikliği. Gelişme. Roma kolonisi. Başkent olma düşüncesi. Terk ediliş. Modern dönem. Alexandria Troas, günümüzde Çanakkale'nin Ezine ilçesine bağlı Dalyan köyü sınırları içerisinde yer alan bir antik kenttir.

İç Anadolu Bölgesi'nin dilsiz haritada görülebilecek özellikleri şunlardır: 1. Yüzey Şekilleri: Bölge, yeryüzü şekilleri bakımından sade bir görünüme sahiptir, engebeli araziler azdır. 2. Dağlar: Bölgenin güneyinde Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan volkanik dağlar bulunur (Hasandağı, Karacadağ, Karadağ, Erciyes Dağı). 3. Platolar: Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Bozok (Kızılırmak) gibi geniş platolar yer alır. 4. Ovalar: Konya, Ereğli, Aksaray, Sakarya, Eskişehir, Ankara, Kayseri ve Develi ovaları önemli tarım alanlarıdır. 5. Akarsular: Kızılırmak, Sakarya Nehri, Porsuk ve Delice çayları bölgenin önemli akarsularıdır. 6. Kapalı Havzalar: Konya Ovası ve Tuz Gölü çevresi, bölgenin en büyük kapalı havzasıdır. 7. İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklim hakimdir, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır.

Eli belindeli kadın motifi, Anadolu kültürüne aittir.

Anadolu Selçuklu Devleti, Malazgirt Meydan Muharebesi'nin ardından Anadolu'nun çeşitli bölgelerini fethetmiştir. Öne çıkan fetihler şunlardır: İznik ve İzmit'in Fethi. Antakya'nın Fethi. Erzurum'un Fethi. Antalya'nın Fethi. Ayrıca, Selçuklu komutanları ve beyleri, Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde küçük beylikler kurarak fetih hareketlerini devam ettirmiş ve Anadolu’daki Türk hâkimiyeti yayılmıştır.

Anadolu'ya ait en önemli mitolojik karakter konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı önemli mitolojik karakterler: Kibele: Bereket ve doğurganlık tanrıçası, Frig mitolojisinde önemli bir figürdür. Teşup: Hitit mitolojisinde en büyük tanrı olarak kabul edilir, fırtınaların ve gökyüzünün tanrısıdır. Gaia (Toprak Ana): Yeryüzündeki her şeyin yaratıcısı olarak bilinir. Ak Ana: Türk mitolojisinde Ülgen'e yaratma kudreti veren tanrıçadır. Anadolu mitolojisinde en önemli karakterin kim olduğu, kişisel tercihlere ve mitolojik inançlara göre değişebilir.

Geydoğan köyü, Geydoğan Baba Türbesi ile meşhurdur. Ayrıca, köyde bir dönem tütün ekimi yapılmış olup, günümüzde meyvecilik ön plana çıkmaktadır.

Veli Sevin'in "Anadolu Arkeolojisi" kitabı 4 cilt olarak yayımlanmıştır.

Etiler Uygarlığı, Hititler olarak da bilinir, MÖ 1700 - MÖ 700 yılları arasında Anadolu'da yaşamış bir uygarlıktır. Başlıca özellikleri: - Başkent: Hattuşaş (Boğazköy). - Yönetim: Kral, başrahip, başyargıç ve başkomutan olarak görev yapardı. - Hukuk: Kölelere mülkiyet hakkı tanıyan ilk Anadolu uygarlığıdır. - Din: Çok tanrılı bir inanca sahiptiler ve çevre kültürlerin tanrılarına da taparlardı. - Sanat: Mezopotamya sanatının etkisinde kalmış, heykelcilik ve kabartmacılık gelişmiştir. - Yazı: Çivi yazısı ve hiyeroglif yazısını kullanmışlardır. Hititler, Kadeş Antlaşması ile Mısırlılar ile bilinen ilk yazılı antlaşmayı yapmışlardır.

Hesperis aintabica bitkisi, Güney ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, özellikle Kahramanmaraş'ın Amanos Dağları ve B. Mezopotamya civarında yetişir.

"Anadolu'nun en güzel şiiri" konusunda kesin bir görüş yoktur. Ancak, Anadolu'yu konu alan bazı şiirler ve şairleri şunlardır: "Anadolu" - Ahmet Arif. "Ben Anadoluyum" - Ozan Hacı Gürhan. "Anadolu Sevgisi" - Abdurrahim Karakoç. En güzel şiirin kim tarafından yazıldığı, kişisel zevklere ve değerlendirme kriterlerine bağlıdır.