AfetYönetimi

Türkiye Afet Sonrası İyileştirme Planı (TASİP), 24 Mayıs 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu plan, afet sonrası süreçlerin daha planlı, hızlı ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini hedeflemektedir.

Çadır kentlerde sunulan bazı temel hizmetler şunlardır: 1. Barınma: Çadırkentler, barınma ihtiyacı olan insanlara geçici konaklama imkanı sağlar. 2. Yeme-içme: Sıcak yemek ve su gibi temel gıda ihtiyaçları karşılanır. 3. Sağlık hizmetleri: Sağlık ekipleri tarafından temel sağlık hizmetleri sunulur, acil durumlarda hızlı müdahale edilir. 4. Eğitim: Özellikle çocuklar için geçici okullar kurularak eğitimlerine devam etmeleri sağlanır. 5. Psikososyal destek: Afetzedelerin psikolojik ihtiyaçları göz önünde bulundurularak danışmanlık ve destek programları düzenlenir. 6. Altyapı: Tuvalet, duş, elektrik ve su gibi temel altyapı hizmetleri sağlanır.

Acil durum hastanesi, bireylerin aniden ortaya çıkan ve yaşamını tehlikeye atma potansiyeli taşıyan ciddi sağlık sorunları, hastalık atakları veya yaralanmalar karşısında başvurdukları bir sağlık birimidir. Acil servislerin kullanıldığı durumlardan bazıları şunlardır: trafik kazaları ve ciddi yaralanmalar; kalp krizi, göğüs ağrıları ve kalp rahatsızlıkları; solunum zorluğu ve astım krizleri; sıcak çarpması ve güneş çarpması; zehirlenmeler ve ilaç aşırı dozları; şiddetli baş ağrısı ve migren atakları; ciddi kanamalar. Acil servisler, kalifiye sağlık personeli ve gerekli tıbbi ekipmanlarla donatılmıştır, bu nedenle acil durumlarda hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilirler.

İstanbul deprem sonrası şu şekilde bir şehir olacak: 1. Ulaşım ve İletişim Altyapısı: Deprem dirençli hale getirilecek, ana arterler ve tahliye koridorları açık kalacak. 2. Toplanma ve Barınma Alanları: Geçici barınma alanları genişletilecek, fiziki altyapıları geliştirilecek. 3. Erken Uyarı Sistemleri: 50 kilometre uzunluğunda fiber optik tabanlı erken uyarı sistemi kurulacak. 4. Arama-Kurtarma Ekipleri: İstanbul'un her mahallesinde etkili arama-kurtarma ekipleri oluşturulacak. 5. Kentsel Dönüşüm: Deprem yönetmeliğine uygun olmayan yapıların dönüşümü hızlandırılacak. 6. Mobil İletişim ve Enerji: Mobil baz istasyonları ve güneş enerjili sokak lambaları ile iletişim ve enerji sürekliliği sağlanacak. Bu önlemler, deprem sonrası şehrin daha güvenli ve hızlı toparlanmasını sağlayacak.

Afet risk yönetimi, ülke, bölge, kent veya yerleşme birimi ölçeğinde tehlike ve riskin belirlenmesi, analizi, riskin azaltılabilmesi için imkân, kaynak ve önceliklerin belirlenmesi, politika ve stratejik plan ve eylem planlarının hazırlanması ve yaşama geçirilmesi sürecidir. Afet risk yönetimi, afetlerin kötü etkilerinden kaçınmayı ve onları azaltmayı hedefler. Bu süreçte: Risk analizi yapılır. Hasar düzeyi belirlenir. Önlemler alınır. Afet risk yönetiminin temel amaçları arasında: Can ve mal kaybına yol açabilecek riskleri minimum seviyeye indirmek; Afetlerden birinci derecede zarar görenleri kurtarmak; Afet sonrasında hayatı normalinden daha iyi bir şekle dönüştürmek; İş sürekliliğini, hizmetlerin devamını ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak yer alır. Afet risk yönetimi, afetlerin gerçekleşmesinden önceki faaliyetleri kapsarken, afetler gerçekleştikten sonraki çalışmalar afet kriz yönetimi olarak adlandırılır.

Güvenli bir toplum için yapılması gerekenler şunlardır: 1. Suç Oranlarının Düşürülmesi: Polis teşkilatının daha aktif hale gelmesi, suçların önlenmesi ve suçluların yakalanması için kararlı bir tutum sergilenmesi gereklidir. 2. Sosyal Sorumluluk Bilinci: Gençlerin sosyal sorumluluk bilinci kazanması ve toplumsal fayda sağlayacak etkinliklere yönlendirilmesi önemlidir. 3. Çevre Düzenlemesi: Parklarda aydınlatmanın yeterli olması, kaliteli kamera sistemleri kurulması gibi çevre düzenlemeleri toplumun güvenliğini artırır. 4. Afet Bilinci ve Eğitimi: Afetlere karşı bilinçlendirme eğitimleri düzenlenmeli, acil durumlarda doğru kararlar alınmasını sağlayacak tatbikatlar yapılmalıdır. 5. Gelir Dağılımının Eşitlenmesi: Yoksulluğun ve gelir dağılımı eşitsizliğinin giderilmesi, sürdürülebilir bir toplum için gereklidir.

Depremden sonra görülebilecek ikincil afetler şunlardır: 1. Heyelan: Deprem, volkanik patlamalar, aşırı yağışlar ve ani kar erimeleri gibi faktörlerin tetiklemesiyle toprak ve kaya kütlelerinin aşağı yönlü hareketi. 2. Çığ: Eğimli arazi üzerinde birikmiş kar ve buz kütlelerinin yer çekimi etkisiyle kayması. 3. Tsunami: Deniz kıyılarında, depremin şiddeti ile oluşan dalgalar. 4. Su Baskını: Özellikle yağışların yoğun olduğu bölgelerde, dere yataklarının taşması veya barajların patlaması sonucu meydana gelen sel. Bu afetler, depremin yıkıcı etkisini daha da artırabilir.

6 Şubat 2025 tarihinde Türkiye genelinde PTT şubeleri normal şekilde çalışmaya devam edecektir. 6 Şubat, resmi tatil olarak ilan edilmemiştir ve kamu kurumları normal mesailerine devam edecektir. Ancak, bazı illerde anma programları nedeniyle kamu kurumlarında idari izin uygulaması yapılabilir. Örneğin, Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş ve Gaziantep'te kamu çalışanları idari izinli sayılacaktır. İstanbul'daki PTT şubeleri ise 24 Nisan 2025 tarihinde normal saatlerde çalışmaktadır.

Dördüncü seviye afet, Çin'de afetlerin ciddiyet derecelendirmesinde kullanılan bir sınıflandırmadır. Bu tür afetler genellikle çok geniş bir bölgeyi etkiler, büyük ölçüde kayıplara ve zararlara yol açar ve uluslararası yardım ve koordinasyon gerektirir.

M7'den büyük bir deprem olursa aşağıdaki olumsuz etkiler görülebilir: 1. Yıkıcı Hasar: Binalarda ve yapılarda ağır hasar veya yıkıntı meydana gelir. 2. Toprak Kaymaları ve Çatlaklar: Yollarda ve toprakta çatlaklar oluşur, toprak kaymaları yaşanır. 3. Ulaşım ve İletişim Kesintileri: Metro, metrobüs yolları, köprüler ve ana arterlerde hasar, ulaşım ve iletişim sistemlerinin çökmesi. 4. Can Kayıpları ve Yaralanmalar: Binlerce kişinin hayatını kaybetmesi ve yaralı sayısının on binleri bulması beklenir. 5. Ekonomik Kayıplar: Sanayi bölgeleri ve ticaret merkezlerinin zarar görmesi, ülke genelinde üretim ve ihracatın sekteye uğraması.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Ağustos 2021 tarihinde sel felaketinin yaşandığı Kastamonu'nun Bozkurt ilçesine gelmiştir.

Kütahya, ikinci derece deprem bölgesi olarak kabul edilmektedir.

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve uzaktan algılama birçok alanda kullanılmaktadır: 1. Şehir Planlama: Trafik yönetimi, altyapı izleme ve enerji tüketimi analizleri gibi şehir yönetimi alanlarında kullanılır. 2. Tarım ve Orman Yönetimi: Toprak nemi, bitki sağlığı ve su kaynaklarının durumunu izlemek için kullanılır. 3. Çevre İzleme: Orman yangınları, sel ve kuraklık gibi doğal felaketlerin izlenmesinde kullanılır. 4. Afet Yönetimi: Afet durumlarında hızlı veri toplama ve analiz yaparak afet yönetimi süreçlerini iyileştirir. 5. Jeolojik ve Madencilik Araştırmaları: Yeraltı kaynaklarının araştırılması ve jeolojik haritaların oluşturulması için kullanılır. 6. İklim Değişikliği: İklim değişikliği ve atmosferik olayların izlenmesi için uydu görüntüleri kullanılır.

KEYM (Kentsel Yenileme Merkezi), kentsel dönüşüm ve planlama alanlarında çeşitli hizmetler sunar. Bu hizmetler arasında: Afet master planları ve kentsel strateji belgeleri hazırlamak; Master plan projeleri yürütmek (örneğin, yeni Hatay tasarımı); Kentsel tasarım ve peyzaj projeleri geliştirmek; Sosyal katılım çalışmaları yapmak. KEYM, bu projeleri uluslararası ve ulusal düzeyde, Türk ve yabancı uzmanlarla işbirliği yaparak gerçekleştirir.

Kahramanmaraş'ta meydana gelen yangınların süreleri farklılık göstermektedir: 1. Anız ve örtü yangını: Onikişubat ilçesinde çıkan yangın, yaklaşık 3 saat süren müdahalenin ardından kontrol altına alındı. 2. Orman yangını: Suçatı Mahallesi'ndeki yangında ekipler, 18 saat süren çalışma sonucu yangını kontrol altına almayı başardı.

Olay Destek Sistemi, afet ve acil durumlarda tüm kaynakları etkin bir şekilde yönetebilen, karar destek mekanizmalarına sahip web tabanlı bir uygulamadır. Bu sistemler genellikle üç ana bileşenden oluşur: 1. Olay Komuta Sistemi: Hizmet gruplarının hazırlık, planlama ve müdahale süreçlerinin yönetilmesini sağlar. 2. Mekânsal Bilgi Sistemi: Afet öncesi, sırası ve sonrası veriye hızlı ve doğru bir şekilde ulaşmayı mümkün kılar. 3. İyileştirme Sistemi: Afet sonrası yürütülen iyileştirme çalışmalarının bilişim ortamında yönetilmesini sağlar. Olay destek sistemleri, olayların daha hızlı ve etkili bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur.

AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), STK'larla (sivil toplum kuruluşları) çeşitli şekillerde çalışır: İşbirliği Protokolleri: AFAD, STK'larla uluslararası insani yardım alanında işbirliği protokolleri imzalayarak, gıda, sağlık, eğitim ve barınma yardımlarının ulaştırılmasını organize eder. Akreditasyon Sistemi: İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan bir yönetmelik çerçevesinde, AFAD Akreditasyon Sistemi'ne dahil olan STK'lar, Türkiye Afet Müdahale Planı'na dahil olur ve eğitim, tatbikat gibi faaliyetlerde yer alır. İstişare Toplantıları: AFAD, STK'larla arama kurtarma ve insani yardım faaliyetlerinin etkinliğini artırmak için istişare toplantıları düzenler. Görevlendirme: STK'lar, AFAD'ın hazırladığı Türkiye Afet Müdahale Planı'na göre, afet ve acil durumlarda hizmet vermek üzere görevlendirilir. Bu işbirlikleri, afetlerin farklı evrelerinde, özellikle risk azaltma, arama kurtarma ve insani yardım çalışmalarında verimliliği artırmayı hedefler.

Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), deprem bölgesine toplam 9 bin 782 madenciyi afet çalışmalarına katılmak üzere yönlendirdi.

6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği, 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca, riskli yapılar ile riskli alan ve rezerv yapı alanlarının tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına, yapılacak planlamaya, dönüştürmeye tabi tutulacak taşınmazların değerinin tespitine, hak sahibi olacaklarla yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara, yeniden yapılacak yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Yönetmeliğe şu sitelerden ulaşılabilir: mevzuat.gov.tr; mevzuat.tr; lexpera.com.tr.

6 Şubat depremlerine 141 binden fazla kişi arama kurtarma çalışmalarına katılmak üzere yardım etti. Yardım gönderen bazı ülkeler: Azerbaycan; Çin; İsrail; Japonya; Tayvan. Ayrıca, birçok Avrupa, Asya ve Amerika ülkesi de yardım ekipleri ve insani yardımlar gönderdi.