• Buradasın

    Primer ve sekonder adrenal yetmezlik nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Primer (birincil) adrenal yetmezlik, böbrek üstü bezlerinin (adrenal bezler) korteks bölümünün hasar görmesi ve yeterince adrenokortikal hormon üretememesi durumudur 13.
    En sık nedeni, bağışıklık sisteminin adrenal bezlere saldırması sonucu ortaya çıkan otoimmün hastalıktır 135.
    Diğer nedenler arasında tüberküloz, enfeksiyonlar, kanserin adrenal bezlere yayılması ve bezlerde kanama bulunur 125.
    Sekonder (ikincil) adrenal yetmezlik, böbrek üstü bezini uyarıcı hormon (ACTH) salgılayan hipofiz ve hipotalamus bezlerini etkileyen hastalıklar nedeniyle böbrek üstü bezinin yetersiz uyarılması sonucu oluşur 135.
    Bazı nedenler:
    • İyi huylu hipofiz tümörleri 23;
    • Hipofiz ameliyatı 3;
    • Kronik kortikosteroid kullanımının aniden kesilmesi 135.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Addison hastalığı tanısı nasıl konur?

    Addison hastalığı tanısı için aşağıdaki yöntemler kullanılır: Tıbbi geçmiş ve belirtiler: Doktor, hastaya tıbbi geçmişi ve belirtiler hakkında sorular sorar. Kan tahlili: Kandaki sodyum, potasyum, kortizol ve ACTH seviyelerini ölçer; ayrıca Addison hastalığı ile ilişkili antikorları tespit eder. ACTH uyarı testi: Sentetik ACTH enjeksiyonundan önce ve sonra kandaki kortizol seviyesini ölçer. Görüntüleme testleri: Karın bölgesi için bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MR) taraması ile böbreküstü bezlerinin boyutu ve anormallikler kontrol edilir. Alternatif testler: İkincil adrenal yetmezlik durumunda düşük doz ACTH stimülasyon testi, uzun süreli ACTH stimülasyon testi veya glukagon stimülasyon testi yapılabilir. Addison hastalığı şüphesi durumunda bir endokrinoloji uzmanına başvurulması önerilir.

    Addison hastalığının belirtileri nelerdir?

    Addison hastalığının bazı belirtileri: Aşırı yorgunluk ve halsizlik. Kilo kaybı ve iştah azalması. Ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon), özellikle baş, boyun ve el sırtında belirgin. Düşük tansiyon ve buna bağlı bayılma. Düşük kan şekeri (hipoglisemi). Mide bulantısı, ishal veya kusma. Karın ağrısı. Kas veya eklem ağrıları. Sinirlilik ve depresyon. Kadınlarda vücut kıllarının dökülmesi veya cinsel işlev bozuklukları. Bu belirtiler genellikle yavaş yavaş gelişir ve hastalık ya da yaralanma gibi bir stres oluşana kadar göz ardı edilebilir. Addison krizi olarak adlandırılan ve hayatı tehdit edebilen durumlarda ise şiddetli dehidratasyon, ciltte soğuma, soluk ve nemli cilt, hızlı nefes alıp verme gibi belirtiler görülebilir. Addison hastalığı şüphesi durumunda bir uzmana başvurulması önerilir.

    Hipofiz adrenal aksı nedir?

    Hipotalamus-hipofiz-adrenal (HPA) aksı, stres yanıtının düzenlenmesinde kritik bir rol oynayan bir endokrin sistemdir. Bu aksın bileşenleri ve işlevleri şunlardır: 1. Hipotalamus: Beynin tabanında bulunan ve birçok vücut fonksiyonunu düzenleyen bir bölgedir. 2. Hipofiz Bezi: "Ana bez" olarak bilinir ve birçok hormonun üretiminden sorumludur. 3. Adrenal Bezler: Böbreklerin üst kısmında bulunan iki küçük bezdir. HPA aksı, negatif geri bildirim mekanizması ile çalışır ve vücudun aşırı kortizol üretimini önler.

    Addison hastalığında hangi cilt bulguları görülür?

    Addison hastalığında görülen cilt bulguları şunlardır: Ciltte koyulaşma. Hiperpigmentasyon. Bu cilt bulguları, genellikle hastalığın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar ve hormon yetersizliğine neden olan duruma bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

    Adrenal medulla ne yapar?

    Adrenal medulla, böbrek üstü bezlerinin iç kısmı olup, katekolamin hormonları (adrenalin ve noradrenalin) üretir. Başlıca işlevleri: Stresle başa çıkma: "Savaş ya da kaç" tepkisini tetikleyerek vücudu ani stres durumlarına hazırlar. Fizyolojik değişiklikler: Kalp atış hızını artırır, kan basıncını yükseltir ve enerji üretimini hızlandırır. Dopamin üretimi: Dopamin de üretir, ancak daha az oranda. Adrenal medulla, sempatik sinir sisteminin aktivasyonuna yanıt olarak bu hormonları salgılar.

    Kortizol değeri kaç olursa addison hastalığı olur?

    Sabah ölçülen serum kortizol seviyesinin 3 µg/dL'nin altında olması durumunda adrenal yetmezlik (Addison hastalığı) kesin olarak düşünülür. 10 µg/dL'nin altındaki değerler de adrenal yetmezlik olasılığını akla getirmelidir.

    Adrenal korteks ve medulla nedir?

    Adrenal korteks ve medulla, böbrek üstü bezlerinin (adrenal bezler) iki ana bölümüdür. Adrenal korteks. Dış kısımdır. Steroid hormonlar üretir. Üretilen hormonlar: Glukokortikoidler. Mineralokortikoidler. Androjenler. Adrenal medulla. İç kısımdır. Katekolamin hormonları üretir. Üretilen hormonlar: Adrenalin (epinefrin). Noradrenalin (norepinefrin). Böbrek üstü bezleri, vücudun stresle başa çıkma, metabolizma, kan basıncı ve immün sistemi düzenleme gibi hayati işlevlerini yerine getiren hormonlar üretir.