Orhan Kemal'in "Murtaza" romanı, görev aşkına aşırı derecede bağlı olan bir mahalle bekçisinin hayatını anlatır. Eserde işlenen ana temalar: - Görev aşkı: Romanın konusu, Murtaza'nın işine olan tutkusu ve bu uğurda yaptığı kuralcı ve disiplinli eylemler etrafında döner. - Disiplinsizliğin ve aşırı kuralcılığın sonuçları: Yazar, hem disiplinsizliğin hem de baskıcı yöntemlerle disiplin sağlamanın toplum ve birey hayatına verebileceği zararları inceler. Diğer önemli karakterler arasında, Murtaza'ya sempati duyan fen müdürü ve onun davranışlarından rahatsız olan fabrika çalışanları yer alır.