Ayanlar, Osmanlı İmparatorluğu'nda 18. yüzyıldan itibaren güç kazanmaya başlayan, taşra şehir ve kasabalarında devlet yönetimi ile toplum arasında aracılık yapan nüfuzlu kişilerdir 123.

Ayan olarak kabul edilen bazı gruplar:

Ayanlar, vergi toplama ve asker temini gibi görevlerle sorumluydular 45. Zamanla devlete ortak olacak kadar güçlendiler ve yönetime etki etmeye başladılar 14. 2. Mahmut döneminde, 1808'de Sened-i İttifak ile resmileştirildiler ve hakları tanındı 3. Ancak daha sonra, Tanzimat sonrasında oluşturulan vilayet, liva ve kaza idare meclislerinde görev alsalar da, güçleri kırıldı 3. Ayanlık sistemi, 19. yüzyılın başına gelindiğinde ise tamamen kaldırıldı 24.