• Buradasın

    Tabiî hâkim ilkesi nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Tabiî hâkim ilkesi, bir uyuşmazlık hakkında karar verecek olan hâkimin, o uyuşmazlığın doğmasından önce kanunen belli olmasını öngören bir ilkedir 234.
    Bu ilkeye göre, bir uyuşmazlık, ancak uyuşmazlığın doğumu anında görevli ve yetkili olan mahkeme tarafından yargılanabilecektir 3. Böylece tabiî hâkim ilkesiyle, uyuşmazlığın olaydan sonra çıkarılacak bir kanunla kurulacak bir mahkeme tarafından yargılanması yasaklanmakta, yani kişiye veya olaya özgü mahkeme kurma imkânı ortadan kaldırılmaktadır 3.
    Tabiî hâkim ilkesinin amacı, yasama organının belirli bir olayı yargılamak için o olaydan sonra mahkeme kurmasının önüne geçmektir 3. Bu ilkeye uyulduğu takdirde, yasama organı dâhil devletin herhangi bir organı, olaydan sonra, sırf o olayı yargılamakla görevli bir mahkeme kuramayacaktır 3.
    Türkiye'de bu ilkeye aykırılığıyla İstiklal Mahkemeleri ve 27 Mayıs 1960 hükûmet darbesi sonucunda kurulan, Yüksek Adalet Divanı, bilinen adıyla Yassıada Mahkemeleri örnektir 1.
    Tabiî hâkim ilkesi, 1982 Anayasası'nın 37. maddesinde “kanunî hâkim güvencesi” başlığı altında şu şekilde düzenlenmiştir 235:
    “Hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz. Bir kimseyi kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarma sonucunu doğuran yargı yetkisine sahip olağanüstü merciler kurulamaz.”
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Kurallar ve ilkeler nelerdir?

    Kurallar ve ilkeler farklı bağlamlarda çeşitli şekillerde tanımlanabilir. Hukukun genel ilkeleri şu şekilde özetlenebilir: Hukuk Devleti: Hukuk kurallarına önce kendisi uyan, keyfi yetki kullanımına izin vermeyen devlet. Kuvvetler Ayrılığı: Yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin paylaştırılması. Eşitlik: Tüm insanların her bakımdan eşit olması. Laiklik: Hukuk kurallarının din veya ahlak kurallarına bağlı olmaksızın düzenlenmesi. Sözleşme Özgürlüğü ve Güvenliği: Kişilerin özgür iradeleriyle sözleşme yapabilme ve bu sözleşmelerin gereklerinin yerine getirilmesini bekleme hakkı. Dürüst Davranma ve İyiniyet İlkeleri: Hak sahibinin haklarını iyi ve doğru bir şekilde kullanması. Müktesep Hak: Bireyin hukuka uygun şekilde kazandığı hakkın elinden alınamaması. Bir Suçtan İki Yargılama Yapılmaz: Bir kişinin bir suçtan sadece bir kez yargılanabilmesi ve cezalandırılabilmesi. Etik kurallar ve çalışma ilkeleri ise, bir şirketin tüm çalışanlarının ve yöneticilerinin uyması gereken temel kuralları içerir. İnformel kurallar, doğrudan bir organizasyon tarafından oluşturulmamış, toplumda kabul edilmiş ve yerleşmiş gelenekler, örf ve adet kuralları, görgü kuralları gibi kurallardır. Formel kurallar, bir otorite tarafından konulan kurallardır.

    Tabiî hakim ve kanuni hakim arasındaki fark nedir?

    Tabiî hâkim ve kanunî hâkim arasındaki temel farklar şunlardır: Tabiî Hâkim: Öncedenlik: Mahkemenin görev ve yetkisinin belirlenmesi, uyuşmazlığın doğmasından önce yapılmalıdır. Kanunîlik: Belirlemenin kanunla yapılması yeterlidir, ayrıca uyuşmazlığın doğumundan önce gerçekleştirilmiş olması gerekmez. Amaç: Yasama organının, olaydan sonra yeni bir mahkeme kurmasını engeller. Kanunî Hâkim: Tek unsur: Mahkemenin görev ve yetkisinin kanunla belirlenmesi yeterlidir. Amaç: Yargılamanın adil, tarafsız ve bağımsız hakimlerce yapılmasını sağlamak. Özetle, tabiî hâkim ilkesi daha spesifik olup, mahkemelerin önceden kurulmasını ve hakimlerin atanmasının tarafsızlığını vurgularken; kanunî hâkim ilkesi daha genel bir kanunîlik şartını ifade eder.

    Hukuk devleti ilkesi nedir?

    Hukuk devleti ilkesi, devletin tüm eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olması gerektiğini ifade eder. Hukuk devletinin diğer temel ilkeleri şunlardır: Kanunilik ilkesi: Hukukun belirli, açık ve öngörülebilir kurallara dayanması. Eşitlik ilkesi: Herkesin hukuk önünde eşit olması ve ayrımcılığa uğramadan eşit muamele görmesi. Adalet ilkesi: Hukukun nihai amacı olup, hakkın korunması ve hak sahibine hakkının verilmesi anlamına gelir. İyi niyet ve dürüstlük ilkesi: Hukuki ilişkilerde tarafların birbirlerine karşı dürüst ve samimi davranmalarını gerektirir. Yargı bağımsızlığı: Adil yargılama sürecinin ve kişilerin haklarının korunmasını sağlar.