• Buradasın

    Somut norm denetimi iptal davası nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Somut norm denetimi (itiraz yolu), bir davaya bakmakta olan mahkemenin, davada uygulanacak kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa'ya aykırı görmesi durumunda Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasıdır 124.
    İptal davası (soyut norm denetimi) ise, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin, TBMM İçtüzüğünün şekil ve esas bakımından Anayasa’ya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'nde açılan davadır 125.
    Somut norm denetiminin koşulları:
    • Görülmekte olan bir dava olmalıdır 13.
    • Davaya bakan bir mahkeme olmalıdır 13.
    • Davada uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmü olmalıdır 13.
    • Mahkeme, uygulanacak hükmü Anayasa'ya aykırı görmeli veya aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varmalıdır 13.
    Somut norm denetiminde Anayasa Mahkemesi'nin kararları:
    • Ret kararı verilirse, mevcut kanun uygulanmaya devam eder ve 10 yıl boyunca aynı kanunla ilgili Anayasa'ya aykırılık iddiası ileri sürülemez 2.
    • İptal kararı verilirse, o hüküm iptal edilir ve artık hiçbir davada uygulanamaz 4.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Anayasa Mahkemesi somut norm denetiminde hangi ilkelere göre karar verir?

    Anayasa Mahkemesi, somut norm denetiminde aşağıdaki ilkelere göre karar verir: Görülmekte olan dava ilkesi. Ciddi aykırılık şüphesi ilkesi. Mahkemenin başvurusu ilkesi. Yargılamanın durdurulması ilkesi. Anayasa Mahkemesi, somut norm denetimi sonucunda "ret" ya da "iptal" kararı verebilir.

    Somut ve soyut norm denetimi ne zaman yapılır?

    Somut ve soyut norm denetimi farklı durumlarda yapılır: 1. Soyut Norm Denetimi: Bir yasanın veya düzenleyici işlemin uygulamaya konulmadan önce veya doğrudan bir sorun yaratmadan önce anayasaya uygun olup olmadığının denetlenmesidir. 2. Somut Norm Denetimi: Bir davaya bakan mahkemenin, uygulanacak yasa veya düzenleyici işlemin anayasaya aykırılığı konusunda tereddüt yaşaması durumunda, Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasıdır.

    Hukuk devletinde idarenin denetlenmesi nasıl yapılır?

    Hukuk devletinde idarenin denetlenmesi yargısal ve yargı dışı yollarla gerçekleştirilir. Yargısal denetim kapsamında, idarenin eylem ve işlemleri bağımsız yargı yerlerince denetlenir. Bu denetimde iki ana sistem uygulanır: 1. Yargı birliği: İdarenin genel-adli yargı yerlerince denetlenmesi. 2. İdari yargı sistemi: İdari eylem ve işlemlerin, özel bir yargı sistemi tarafından denetlenmesi. Yargı dışı denetim yolları ise şunlardır: - Siyasi denetim: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, soru, genel görüşme, meclis araştırması, meclis soruşturması gibi mekanizmalarla idareyi denetlemesi. - İdari denetim: İdarenin, hiyerarşi ve idari vesayet denetimi gibi kendi iç mekanizmalarıyla kendini denetlemesi. - Ombudsman denetimi: Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından yapılan denetim. - Medya denetimi: Medyanın oluşturduğu eleştiri ortamının, zaman zaman en etkin denetim mekanizması haline gelmesi.

    İdari yargıda yerindelik ve hukuka uygunluk denetimi nedir?

    İdari yargıda yerindelik ve hukuka uygunluk denetimi şu şekilde açıklanabilir: Hukuka uygunluk denetimi. Yerindelik denetimi. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre, idari yargı yalnızca hukuka uygunluk denetimi yapabilir; yerindelik denetimi yapamaz, idarenin takdir yetkisini ortadan kaldıracak şekilde karar veremez.

    İptal davası ve somut norm denetimi arasındaki fark nedir?

    İptal davası ve somut norm denetimi (itiraz yolu) arasındaki temel farklar şunlardır: Amaç: İptal davası, bir kanunun veya kanun hükmünde kararnamenin genel anlamda Anayasa'ya uygunluğunu denetler. Somut norm denetimi, belirli bir davada uygulanacak kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin Anayasa'ya uygunluğunu inceler. Başvuru Hakkı: İptal davası, sınırlı sayıda organ (Cumhurbaşkanı, belirli siyasi parti grupları, belirli milletvekili sayısı) tarafından açılabilir. Somut norm denetimi, davaya bakan mahkeme veya davanın taraflarından biri tarafından başlatılabilir. Süre Sınırlaması: İptal davası için belirli bir süre sınırı vardır (genellikle 60 gün). Somut norm denetimi için süre sınırlaması bulunmaz; hukuka aykırılık tespit edildiğinde her zaman başvurulabilir.

    Anayasa Mahkemesi somut norm denetiminde hangi davalara bakar?

    Anayasa Mahkemesi, somut norm denetimi (itiraz yolu) kapsamında şu davalara bakar: Görülmekte olan davalar. Mahkemenin başvurusu. Kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri. Anayasa Mahkemesi, somut norm denetimi sonucunda “ret” ya da “iptal” kararı verebilir.

    İdari işlem sebep ve konu yönünden denetlenebilir mi?

    Evet, idari işlemler sebep ve konu yönünden denetlenebilir. Sebep yönünden denetim, idari işlemin dayandığı maddi olayların veya hukuki nedenlerin hukuka uygun olup olmadığını inceler. Konu yönünden denetim ise idari işlemin doğrudan hukuki bir sonuç doğurması gereken konuya sahip olup olmadığını değerlendirir.