• Buradasın

    Somut norm denetimi iptal davası nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Somut norm denetimi (itiraz yolu) ve iptal davası, anayasa yargısında iki farklı denetim yolunu ifade eder 13.
    Somut norm denetimi, bir davaya bakmakta olan mahkemenin, o davada uygulayacağı kanun hükmünün anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurması sürecidir 3. Bu denetimde, sadece belirli bir davada uygulanacak olan normun anayasaya uygunluğu incelenir 4.
    İptal davası (soyut norm denetimi) ise, anayasada özel olarak belirtilen kişi, organ veya teşkilatların, yasama organı tarafından kabul edilip resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan bir kanunun anayasaya aykırı olduğu iddiası ile Anayasa Mahkemesi'ne başvurması ile başlatılan denetim biçimidir 4. Bu durumda, genel anlamda hukukun anayasaya uygunluğu denetlenir 4.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    İptal davası ve somut norm denetimi arasındaki fark nedir?

    İptal davası ve somut norm denetimi arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kapsam: İptal davası, genel nitelikte bir kanun veya hükmün Anayasa’ya uygunluğunu denetlerken, somut norm denetimi sadece belirli bir davada uygulanacak olan kanun hükmünün denetlenmesini amaçlar. 2. Başvuran Kişiler: İptal davası, Cumhurbaşkanı, milletvekilleri veya belirli yetkililer tarafından açılabilirken, somut norm denetimi, herhangi bir dava sürecinde mahkemeye başvuran taraflardan birinin iddiası üzerine veya mahkemenin kendi inisiyatifiyle başlatılabilir. 3. Kararların Etkisi: İptal davasında verilen kararlar, geçmişe dönük olarak da etkili olabilirken, somut norm denetiminde verilen kararlar genellikle ileriye dönük olarak sonuç doğurur ve sadece davaya konu olan hükmü etkiler.

    Hukuk devletinde idarenin denetlenmesi nasıl yapılır?

    Hukuk devletinde idarenin denetlenmesi yargısal ve yargı dışı yollarla gerçekleştirilir. Yargısal denetim kapsamında, idarenin eylem ve işlemleri bağımsız yargı yerlerince denetlenir. Bu denetimde iki ana sistem uygulanır: 1. Yargı birliği: İdarenin genel-adli yargı yerlerince denetlenmesi. 2. İdari yargı sistemi: İdari eylem ve işlemlerin, özel bir yargı sistemi tarafından denetlenmesi. Yargı dışı denetim yolları ise şunlardır: - Siyasi denetim: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, soru, genel görüşme, meclis araştırması, meclis soruşturması gibi mekanizmalarla idareyi denetlemesi. - İdari denetim: İdarenin, hiyerarşi ve idari vesayet denetimi gibi kendi iç mekanizmalarıyla kendini denetlemesi. - Ombudsman denetimi: Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından yapılan denetim. - Medya denetimi: Medyanın oluşturduğu eleştiri ortamının, zaman zaman en etkin denetim mekanizması haline gelmesi.

    İdari işlem sebep ve konu yönünden denetlenebilir mi?

    Evet, idari işlemler sebep ve konu yönünden denetlenebilir. Sebep yönünden denetim, idari işlemin dayandığı maddi olayların veya hukuki nedenlerin hukuka uygun olup olmadığını inceler. Konu yönünden denetim ise idari işlemin doğrudan hukuki bir sonuç doğurması gereken konuya sahip olup olmadığını değerlendirir.

    Anayasa Mahkemesi somut norm denetiminde hangi ilkelere göre karar verir?

    Anayasa Mahkemesi, somut norm denetiminde karar verirken aşağıdaki ilkelere göre hareket eder: 1. Anayasaya Uygunluk Karinesi: Her kanunun, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilinceye kadar anayasaya uygun olduğu kabul edilir. 2. Norm Lehine Davranma: Kanunların anayasaya aykırılık nedeniyle iptal edilmesi, "gerekli" ve "orantılı" olmalıdır. 3. Hukuk Düzeninin Bütünlüğü: Kanunların, hukuk düzeninin diğer unsurlarıyla uyumlu olması gerekir. 4. İşlevsellik: Kanunların, toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde işlevsel olması beklenir. Ayrıca, Mahkeme, somut norm denetiminde kanunun açık sözü ve kanun koyucunun açık amacı gibi sınırları da dikkate alır.

    Anayasa Mahkemesi somut norm denetiminde hangi davalara bakar?

    Anayasa Mahkemesi, somut norm denetiminde kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri konu olan davalara bakar.

    İdari yargıda yerindelik ve hukuka uygunluk denetimi nedir?

    İdari yargıda yerindelik ve hukuka uygunluk denetimi iki farklı kavramı ifade eder: 1. Yerindelik Denetimi: İdari yargı hakiminin, idarenin takdir yetkisini kullanarak tesis ettiği işlemlerin hukuka uygun olup olmadığını değerlendirmesidir. 2. Hukuka Uygunluk Denetimi: İdari yargıda en temel denetim türüdür ve idari işlemlerin yürürlükteki mevzuata, yargı içtihatlarına ve süreklilik kazanmış idari uygulamalara aykırı olup olmadığını inceler.

    Somut ve soyut norm denetimi ne zaman yapılır?

    Somut ve soyut norm denetimi farklı durumlarda yapılır: 1. Soyut Norm Denetimi: Bir yasanın veya düzenleyici işlemin uygulamaya konulmadan önce veya doğrudan bir sorun yaratmadan önce anayasaya uygun olup olmadığının denetlenmesidir. 2. Somut Norm Denetimi: Bir davaya bakan mahkemenin, uygulanacak yasa veya düzenleyici işlemin anayasaya aykırılığı konusunda tereddüt yaşaması durumunda, Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasıdır.