• Buradasın

    Kazanılmış hakkın korunması ilkesi nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Kazanılmış hakkın korunması ilkesi, hukuk devletinin temel unsurlarından biridir ve bireylerin hukuka uygun bir şekilde elde ettikleri hakların, sonradan yapılacak düzenlemelerle ellerinden alınmamasını ifade eder 134.
    Bu ilkeye göre:
    • Kazanılmış haklar, hukuk düzeni tarafından korunma altında kalır ve hiçbir şekilde müdahale edilemez 12.
    • Kanun veya idari işlemlerin geriye yürümezliği ilkesi gereği, yeni düzenlemeler geçmişe etkili olamaz 14.
    • İdare, kazanılmış hakları korumakla yükümlüdür ve işlemlerinde tutarlı olmak zorundadır 25.
    Örneğin, bir kişinin önceki mevzuata göre hak kazandığı sürücü belgesi veya okul diploması, mevzuat değiştiğinde yeni şartlar eklense bile ortadan kalkmamalıdır 3.

    Konuyla ilgili materyaller

    Kazanılmış hakların geriye yürümezliği ilkesi ceza hukukunda geçerli midir?

    Evet, kazanılmış hakların geriye yürümezliği ilkesi ceza hukukunda geçerlidir. Bu ilke, ceza kanunları için anayasal nitelik taşır ve kamu yararı, lehe hükmün geriye yürümesi, idari işlemin geri alınması gibi istisnaları olan, katı bir ilke değildir. 1973 tarihli bir Danıştay kararına göre, kişilere mükellefiyet yükleyen düzenleyici işlemler, yayımlandığı tarihten sonraki olaylara uygulanır ve ancak bu tarihten itibaren hukuki sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, 1789 tarihli İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nin 8. maddesinde, 10.12.1948 tarihli Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 11. maddesinde ve 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'nin 7. maddesinde ceza hukuku açısından geriye yürümezlik ilkesine yer verilmiştir.

    Haklar nasıl korunur?

    Haklar, ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli mekanizmalarla korunur: Ulusal düzeyde koruma: Anayasal koruma: Anayasa, temel hak ve özgürlükleri güvence altına alır. Mahkemeler: İnsan haklarına ilişkin ihlaller, adli, idari ve anayasa mahkemelerine başvuru ile giderilir. Kamu Denetçiliği Kurumu: Bireyler, kamu kurumlarıyla yaşadıkları sorunlar nedeniyle hak ihlallerine uğradıklarında başvurabilir. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK): İnsan hakları ihlallerinin önlenmesi ve eşitlik ilkesinin gözetilmesi amacıyla faaliyet gösterir. Uluslararası düzeyde koruma: Birleşmiş Milletler (BM): İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve diğer sözleşmelerle insan hakları korunur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM): Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne taraf olan ülkelerde bireyler, iç hukuk yollarını tükettikten sonra AİHM'e başvurabilir. Uluslararası Ceza Mahkemesi: İnsanlığa karşı işlenen suçlar gibi ağır ihlallerde sorumluları yargılar. Ayrıca, bireyler hak ihlali durumunda yasal başvuru yollarını kullanabilir, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapabilir ve hak ihlallerine karşı kamuoyu oluşturabilir.

    Hakların kullanımı ve sınırlanması nedir?

    Hakların Kullanımı ve Sınırlanması kavramı, temel hak ve özgürlüklerin nasıl kullanılabileceğini ve bu hakların hangi durumlarda sınırlandırılabileceğini ifade eder. Hakların Kullanımı: Temel haklar, kişinin topluma ve diğer bireylere karşı ödev ve sorumluluklarını da içeren, dokunulmaz ve devredilemez nitelik taşır. Sınırlanması: Temel hak ve özgürlükler, kanunla ve belirli sebeplerle sınırlandırılabilir. Bu sınırlamalar, aşağıdaki amaçlarla yapılabilir: - Kamu düzeni. Toplumun dirliği ve dinginliğinin sağlanması. - Kamu yararı. Toplumun geneli için faydalı olan alanlar. - Milli güvenlik. Ülkenin iç ve dış güvenliği. - Genel sağlık. Toplumun bulaşıcı hastalıklardan korunması. - Genel ahlak. Toplumun benimsediği asgari etik değerler. Sınırlamalar, ölçülülük ilkesine uygun olmalı ve anayasanın ruhuna aykırı olamaz.

    Kazanılmış hak ve hukuki güvenlik ilkesi aynı şey mi?

    Kazanılmış hak ve hukuki güvenlik ilkesi kavramları birbiriyle ilişkilidir ancak aynı şey değildir. Kazanılmış hak, bireylerin yürürlükteki hukuk kurallarına uygun olarak elde ettikleri ve hukuki güvence altına alınan haklardır. Hukuki güvenlik ilkesi ise, hukuk kurallarında sık sık değişiklikler yapılarak hukuki istikrarı ve belirliliği yok eden kurallar ihdas edilmemesi gerektiğini ifade eder.

    Temel hakların korunmasında yargı yolu nedir?

    Temel hakların korunmasında yargı yolu, iki ana kategoride incelenebilir: iç yargı yolu ve uluslararası yargı yolu. İç yargı yolu, devletin kendi içinde, temel hakların yasama ve yürütme organlarına karşı ve özel kişilere karşı korunmasını sağlar. Bu kapsamda: - Anayasa Mahkemesi: Temel hakların anayasaya uygunluğunu denetler ve ihlalleri önlemek için bireysel başvuru yolunu işletir. - İdari yargı: Yürütme organının işlemlerine karşı yargı denetimi yapar ve temel hakların idari kararlarla ihlal edilmesini önler. Uluslararası yargı yolu ise, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurmayı içerir.

    Hakların sınırlandırılmasında ölçülülük ilkesi nedir?

    Ölçülülük ilkesi, hakların sınırlandırılmasında, temel hak ve özgürlüklere getirilecek sınırlamanın amaca uygun ölçüde olması gerektiğini ifade eder. Bu ilke üç alt ilkeden oluşur: 1. Elverişlilik: Sınırlamanın, ulaşılmak istenen amaç için elverişli olması. 2. Gereklilik: Sınırlamanın, ulaşılmak istenen amaç bakımından gerekli olması ve aynı amaca daha hafif bir sınırlama ile ulaşılabilmesinin mümkün olmaması. 3. Orantılılık: Sınırlandırma ile ulaşılmak istenen amaç arasında orantı bulunması. Bu ilke, temel hak ve özgürlüklerin tümüyle ortadan kaldırılmasını engelleyecek şekilde sınırlandırılmasını gerektirir.

    Kazanılmış hak hangi hallerde korunmaz?

    Kazanılmış hak, belirli hallerde korunmayabilir: 1. Ayırt etme gücü bulunmayan kişilerin fiilleri: Ayırt etme gücü bulunmayan kişilerin devren hak kazanması durumunda, iyiniyet korunmaz. 2. Çalınmış malın temliki: Çalınan bir malın devri halinde, gerçek malik iyiniyetli olsa bile hak kazanır. 3. Gasp edilen mal: Bir kimsenin malvarlığından bir şey gaspedilmişse, ne malı gaspeden ve ne de ondan devir alan kişi, iyiniyetli olsa bile hak kazanamaz. 4. Kamu düzenine aykırılık: Kazanılmış hakkın dayanağı olan idari işlem, kamu düzenine aykırı ise korunmaz. 5. Hukuka aykırı işlemler: Hukuka aykırı bir şekilde tesis edilen idari işlemler geri alınabilir ve bu işlemlere dayalı kazanılmış haklar korunmaz.