• Buradasın

    Harezim ve Kıpçak Türkçesinde düz yuvarlak uyumu var mıdır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Harezm ve Kıpçak Türkçelerinde düz yuvarlak uyumu yoktur, ancak bu lehçelerde yuvarlaklaşma örnekleri görülür 123.
    Yuvarlaklaşma örnekleri:
    • Sözcük tabanında: soğık > soğuk, yavız > yavuz 35.
    • İyelik eklerinde: evüm "evim", nefsümüz "nefsimiz" 35.
    • İlgi durum ekinde: İslamnun "İslamın" 3.
    • Zarf-fiil ekinden önce: tapup "bulup", evüp "acele edip" 3.
    • Yapım eklerinde: edepsüz "edepsiz", hisabsuz "sayısız", sevüg "sevi, sevgi" 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. 1
      2. dergipark.org.tr
        2
      3. aof.sorular.net
        3
      4. altayli.net
        4
      5. academia.edu
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Harezm Türkçesi ile yazılmış eserler nelerdir?

    Harezm Türkçesi ile yazılmış bazı önemli eserler şunlardır: 1. Mukaddimetü’l-Edeb: Arapça öğretmek amacıyla yazılmış, pratik bir sözlüktür. 2. Kısasü’l-Enbiyâ: Peygamber kıssalarını konu alan dinî içerikli bir eserdir. 3. Muinü’l-Mürid: Dini-tasavvufi manzum bir eserdir. 4. Hüsrev ü Şirin: Harezmli şair Kutb tarafından yazılmış, Sasani Hükümdarı Hüsrev ile Ermeni hükümdarının kardeşi Şirin’in aşkını anlatan bir mesnevidir. 5. Nehcü’l-Ferâdis: Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneğidir. 6. Muhabbetname: On küçük name şeklinde yazılmış, mesnevi tarzında bir eserdir. 7. Satır Altı Kuran Tercümesi: Türk edebiyatında satır altı Kuran tercümesinin bir diğer örneğidir.
    5 kaynak

    Düzlük yuvarlaklık uyumu nedir?

    Düzlük-yuvarlaklık uyumu, Türkçe bir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunması durumudur. Düzlük-yuvarlaklık uyumunun iki kuralı vardır: 1. Düzlük kuralı: Bir sözcüğün herhangi bir hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa, bunu izleyen tüm hecelerde de düz ünlü bulunmalıdır. 2. Yuvarlaklık kuralı: Bir sözcüğün herhangi bir hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa, bunu izleyen ilk hecede geniş düz (a, e) veya dar yuvarlak (u, ü) ünlü bulunmalıdır. Örnekler: Düzlük kuralı: anlaşmak, yanaşmak, kayıkçı, ısırmak, ılıklaşmak, seslenmek. Yuvarlaklık kuralı: boyunduruk, çocuk, odun, yorgunluk, yoklamak, vurmak, yumurta. İstisnalar: Yabancı dillerden gelen kelimeler (örneğin, doktor, radyo). Tek heceli kelimeler (örneğin, gül, tek, yol). Bitişik yazılan birleşik kelimeler (örneğin, gecekondu, çekyat). "-yor, -ki, -leyin, -ken, -daş, -(i)mtrak, -gil" ekleri (örneğin, akşamleyin, giderken).
    5 kaynak

    Harezmî Türkçesi kaça ayrılır?

    Harezmî Türkçesi, iki ana döneme ayrılır: 1. Harezm Türkçesi: 12. yüzyıldan itibaren Harezm bölgesinde gelişen ve Karahanlı Türkçesinden Çağatay Türkçesine geçiş dili olarak kabul edilen dönemdir. 2. Harezm-Altın Ordu Türkçesi: Harezm Türkçesinin Altın Ordu bölgesini de içine alan ve 13.-16. yüzyıllar arasında varlığını sürdüren devamıdır.
    5 kaynak

    Harezim Türkçesi Karahanlı Türkçesinden nasıl ayrılır?

    Harezm Türkçesi, Karahanlı Türkçesinden birkaç açıdan ayrılır: 1. Ses Bilgisi: Harezm Türkçesinde /d/ sesi genellikle /y/ sesine dönüşürken, Karahanlı Türkçesinde korunur. 2. Morfolojik Özellikler: Çok heceli kelimelerin sonundaki -G sesleri Harezm Türkçesinde çoğunlukla korunurken, Karahanlı Türkçesinde ayrılma durumu eki +DIn biçimindedir. 3. Lehçelerin Etkisi: Harezm Türkçesi, Oğuz ve Kıpçak Türkçesine ait ögelerin ve yerli ağızların etkisiyle karma bir yapı kazanmıştır. 4. Kullanım Alanı: 14. yüzyılın sonlarında Harezm Türkçesi yerini Çağatay Türkçesine bırakmıştır.
    5 kaynak

    Kıpçak Türkçesi hangi Türk lehçesi?

    Kıpçak Türkçesi, Türk dilinin Kıpçak grubuna ait bir Türk lehçesidir.
    5 kaynak

    Düz ve yuvarlak ünlü nedir?

    Düz ve yuvarlak ünlüler, Türkçedeki ünlülerin söylenişlerine göre yapılan sınıflandırmadır. Düz ünlüler: Dilin düz bir biçimdeyken söylediği ünlülerdir ve "a, e, ı, i" harflerini içerir. Yuvarlak ünlüler: Dudakların önde yuvarlak bir biçimdeyken söylediği ünlülerdir ve "o, ö, u, ü" harflerini içerir.
    5 kaynak

    Harezm Türkçesi hangi Türk lehçesidir?

    Harezm Türkçesi, Karahanlı Türkçesi temelinde, Oğuz, Kıpçak ve Kanglı gibi çeşitli Türk boylarının lehçelerinin karışımı ile oluşmuş bir yazı dilidir. Bu nedenle, Harezm Türkçesi herhangi bir tek Türk lehçesi olarak sınıflandırılamaz.
    5 kaynak