Fonolojik ve fonemik farkındalık, dilin ses yapısına ilişkin iki önemli kavramdır: 1. Fonolojik Farkındalık: Konuşma dilinde sesleri tanıma ve onlarla çalışma becerisidir. Fonolojik farkındalığın aşamaları şunlardır: - Kelime Farkındalığı: Cümlelerin kelimelerden oluştuğunu anlama. - Hece Farkındalığı: Kelimeleri hecelerine ayırma. - Başlangıç Sesi Farkındalığı: Kelimelerin başlangıç seslerini ayırt etme. - Fonem Farkındalığı: Kelimeleri oluşturan en küçük ses birimlerini tanıma. 2. Fonemik Farkındalık: Fonolojik farkındalığın bir parçası olup, bireysel fonemleri (sesbirimleri) duyma, tanımlama ve manipüle etme yeteneğidir.