• Buradasın

    Eski Türkçede ek fiil nasıl yapılır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Eski Türkçede ek fiil, "er- : olgunlaşmak, yetişmek, tamam olmak" fiilinden evrilerek "i-mek" haline gelmiştir 23.
    Ek fiil yapmak için kullanılan bazı ek ve kipler:
    • Görülen (bilinen) geçmiş zaman: "idi" eki kullanılır, bu ek "-dı / -di / -du / -dü" gibi şekillere dönüşebilir 24. Örnek: "öğrenci idim" 4.
    • Duyulan (öğrenilen) geçmiş zaman: "imiş" eki kullanılır, bu ek "-mış / -miş / -muş / -müş" gibi şekillere dönüşebilir 24. Örnek: "güzel imişsiniz" 4.
    • Geniş zaman: "idir" eki kullanılır, bu ek genellikle düşer ve kişi ekleri ek fiil eki olarak kullanılır 24. Örnek: "yasak idir" 4.
    • Şart kipi: "ise" eki kullanılır 24. Örnek: "hasta iseniz" 4.
    Ek fiil, ayrıca basit zamanlı fiillere eklenerek birleşik zamanlı fiil de yapabilir 2.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Ek fiiller nasıl bulunur örnek cümleler?

    Ek fiillerin bulunduğu örnek cümleler: Görülen geçmiş zaman: "Yemek çok güzeldi". Duyulan geçmiş zaman: "Dışarıda hava çok soğukmuş". Geniş zaman: "Ben çok çalışkan bir öğrenciyim". Şart kipi: "Hastaysan okula gitme". Ek fiillerin nasıl bulunacağına dair bilgi: Ek fiil, isim veya isim soylu sözcüklere eklenerek onların kip ve kişi eki almalarını sağlar. Ek fiilin ekleri: -idi, -imiş, -ise, -dir. Örnek: "Eskiden de çok güzelmişsiniz" cümlesinde "güzel" kelimesi ek fiilin duyulan geçmiş zaman eki olan “imiş”i almıştır. "Sen çok iyi yazarsın(dır)" cümlesinde "yazar" sözcüğü, "yazmak" fiilinden türetilmiş bir isimdir ve ek fiilin 2. tekil şahıs çekimini almıştır.

    Ek fiil ve dır eki nasıl ayırt edilir?

    Ek fiil ve "dır" eki farklı işlevlere sahiptir ve ayırt edilmeleri şu şekilde mümkündür: 1. Ek Fiil: İsim soylu kelimeleri yüklem yapar veya basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı fiil haline getirir. 2. "Dır" Eki: Ek fiil olarak kullanıldığında cümleye kesinlik veya olasılık anlamı katar. Özetle, "dır" eki ek fiil olarak kullanıldığında ayrı bir kelime olarak yazılırken, ek fiil kelimeye bitişik olarak yazılır ve ses uyumlarına uyar.

    Ek eylem ve ek fiil aynı şey mi?

    Evet, ek eylem ve ek fiil aynı şeyi ifade eder. Ek fiil veya ek eylem, Türkçede isimlerin sonuna eklenerek onları yüklem haline getiren bir ektir.

    Kip ve ek fiil nasıl ayırt edilir?

    Kip ve ek fiil arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Kip, fiillerin zaman, şahıs, tekillik ve çoğulluk bildiren şekilleridir. Ek fiil, isimlere gelerek onların kip ve kişi eki almasını sağlayan, ayrıca eklendiği çekimli fiilleri, birleşik zamanlı fiil yapan ek biçimindeki yardımcı eylemdir. Ek fiilin bazı kiplerle çekimi şu şekildedir: Görülen geçmiş zaman (idi). Duyulan geçmiş zaman (imiş). Geniş zaman (dir). Şart kipi (ise).

    Köktürkçedeki ek fiilin gelişimini örneklerle açıklayınız.

    Köktürkçedeki ek fiilin gelişimi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkçede ek fiilin gelişimi şu şekilde özetlenebilir: Eski Türkçe "ér- : olgunlaşmak, yetişmek, tamam olmak" fiilinden evrilerek "i-mek" haline gelmiştir. Zamanla kökünün de erimesiyle bugün sadece “şu veya bu durumda bulunmak” manalarını cümleye katan (i)-di, (i)-miş, (i)-se ve (i)-dir halleri kalmıştır. Ek fiilin bazı kullanım örnekleri: Bildirme koşacı: "Kapıyı açan annemdi" cümlesinde "annem" kelimesi, ek fiilin bilinen geçmiş zaman eki olan "idi"yi alarak yüklem olmuştur. Şart kipi: "Hava güzelse yürüyüşe çıkalım" cümlesinde "güzel" kelimesi, ek fiilin şart eki olan "ise"yi almıştır. Geniş zaman: "Buraya çöp dökmek yasaktır" cümlesinde "yasak" kelimesi, ek fiilin geniş zaman eki olan "idir"i alarak yüklem olmuştur.

    Ek fiilin şart anlamı nedir?

    Ek fiilin şart anlamı, cümleye koşul (şart) anlamı katmasıdır. Ek fiilin şart kipi, ek fiilin diğer kiplerinden farklı olarak eklendiği isim ve isim soylu sözcükleri yüklem yapmaz. Ek fiilin şart kipi "ise" ile yapılır ve getirildiği sözcüğe göre "-sa / -se" şeklinde kullanılabilir. Bazı örnekler: "Hava güzelse yürüyüşe çıkalım." "Hastaysanız doktora gidiniz." "Yakınlarda restoran varsa yemek yemeye gidebiliriz." "Dediğin kadar çalışkansa bu soruyu bilir." "İşin varsa daha sonra da gidebiliriz." "Eğer senin dostun değilse zaten gelmez."

    Ek fiil ekleri nelerdir?

    Ek fiil ekleri dört kiple çekimlenir: 1. Görülen geçmiş zaman kipi: idi (–di, –di, –dü, –du, –ti, –ti, –tü, tu). 2. Duyulan geçmiş zaman kipi: imiş (–miş, –mış, –muş, –müş). 3. Koşul kipi: ise (–se, –sa). 4. Geniş zaman kipi: -im, -sin, -dir, -iz, -siniz, -dirler.