Tümevarım ve tümdengelim arasındaki temel fark, akıl yürütme yönündedir: Tümevarım, özelden genele doğru, parçalardan bütüne ulaşan bir akıl yürütme yöntemidir. Tümdengelim, genelden özele doğru, genel bilgiler üzerine düşünerek özel durumlar hakkında yargılar oluşturan bir akıl yürütme yöntemidir. Örnekler: Tümevarım: "Serçe, güvercin ve karga uçar. Serçe, güvercin ve karga kuştur. Öyleyse kuşlar uçar". Tümdengelim: "Tüm insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır; öyleyse Sokrates ölümlüdür".