Analoji ve tümevarım arasındaki temel fark, kullanılan akıl yürütme yöntemidir ve ulaşılan sonuçların kesinliğidir.

Analoji, iki şey arasındaki benzerliklere dayanarak bir çıkarım yapma yöntemidir 12. Bu yöntemde, bilinen bir durumun özelliklerini kullanarak bilinmeyen bir durum hakkında hüküm verilir 3. Örneğin, "Dünya'da atmosfer ve canlılar var, Mars'ta da atmosfer var, o halde Mars'ta da canlılar olabilir" 2. Analoji, varsayımsal bir akıl yürütme olup, sonuçları kesin değil, sadece bir ihtimal bildirir 13.

Tümevarım ise, özel gözlemlerden genel bir sonuca ulaşma yöntemidir 23. Birçok örnek incelenir ve bu örneklerdeki ortak özellikler genelleştirilerek bir kural veya yasa oluşturulur 4. Örneğin, "Serçe, güvercin ve karga uçar, serçe, güvercin ve karga kuştur, öyleyse kuşlar uçar" 3. Tümevarımda sonuçlar kesin değildir, olasılıksaldır 24.