• Buradasın

    Tümevarım ve tümdengelim arasındaki fark nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Tümevarım ve tümdengelim arasındaki temel fark, akıl yürütme yönündedir:
    • Tümevarım, özelden genele doğru, parçalardan bütüne ulaşan bir akıl yürütme yöntemidir 14. Gözlenen bilgiler üzerinden doğru sonuçlara ulaşmak mümkündür, ancak gözlenmemiş bilgiler nedeniyle çelişme riski vardır 1.
    • Tümdengelim, genelden özele doğru, genel bilgiler üzerine düşünerek özel durumlar hakkında yargılar oluşturan bir akıl yürütme yöntemidir 14. Sonuçların doğruluğu, öncüllerin doğruluğuna bağlıdır 4.
    Örnekler:
    • Tümevarım: "Serçe, güvercin ve karga uçar. Serçe, güvercin ve karga kuştur. Öyleyse kuşlar uçar" 1.
    • Tümdengelim: "Tüm insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır; öyleyse Sokrates ölümlüdür" 15.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Mantıkta çıkarım çeşitleri nelerdir?

    Mantıkta çıkarım çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Doğrudan çıkarım. Dolaylı çıkarım. Dolaylı çıkarım türleri: Kıyas (sillojizm). Zincirleme kıyas veya zincirleme çıkarım. Ayrıca, geçerli ve geçersiz çıkarımlar olarak da bir ayrım yapılabilir. Diğer çıkarım türleri: Döndürme ve ters döndürme. Şartlı (hipotetik) kıyaslar. Ayrık öncüllü kıyaslar. Dilemma.

    Tümdengelim ve tümevarım nedir örnek?

    Tümdengelim (Dedüksiyon) ve Tümevarım (İndüksiyon) Örnekleri: Tümdengelim (Dedüksiyon) Örnekleri: Tüm arabalar dört tekerlidir, Bugatti Chiron bir arabadır; öyleyse Bugatti Chiron dört tekerlidir. Tüm balıklar denizde yaşar, hamsi bir balıktır; öyleyse hamsi denizde yaşar. Tüm sporcular antrenman yapar, Ahmet bir sporcudur; öyleyse Ahmet antrenman yapar. Tüm insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır; öyleyse Sokrates ölümlüdür. Tümevarım (İndüksiyon) Örnekleri: Serçe, güvercin ve karga uçar. Bebekler yürüyemez. Boncuk siyah bir kedidir. Günler 24 saat sürer.

    Akıl yürütme ve çıkarım arasındaki fark nedir?

    Akıl yürütme ve çıkarım kavramları genellikle birbirinin yerine kullanılsa da, aralarında bazı farklar vardır: Akıl Yürütme: Doğru kabul edilen yargılardan (öncüllerden) yola çıkarak yeni yargılara (sonuca) varma sürecidir. Çıkarım: Akıl yürütmenin bir sonucu olup, öncül ve sonuç önermelerinden meydana gelir. Özetle, akıl yürütme daha geniş bir kavram olup, çıkarım bu sürecin bir sonucudur.

    Tümden gelim akıl yürütme yöntemi nedir?

    Tümdengelim (dedüksiyon) akıl yürütme yöntemi, genel ilkelerden özel sonuçlara ulaşmayı sağlayan bir mantıksal düşünme biçimidir. Bu yöntemde, öncüller (genel ifadeler) doğru kabul edildiğinde, sonucun doğruluğu garanti edilir. Tümdengelim örnekleri: "Tüm kediler hayvandır. Garfield bir kedidir. Bu nedenle, Garfield bir hayvandır". "Bütün insanlar ölümlüdür. Sokrates bir insandır. Bu nedenle, Sokrates ölümlüdür". "Bütün sporcular antrenman yapar. Ahmet bir sporcudur. Bu nedenle, Ahmet antrenman yapar".

    Analoji ve tümevarım nedir?

    Analoji ve tümevarım akıl yürütme yöntemleridir. Analoji, iki farklı nesne veya önerme arasındaki benzerliklere dayanarak çıkarım yapma işlemidir. Tümevarım, özelden genele, parçalardan bütüne doğru yapılan bir akıl yürütme biçimidir. Örnekler: Analoji: "Dünya’da ve Mars’ta atmosfer vardır, Dünya’da yaşam vardır, o hâlde Mars’ta da yaşam bulunabilir". Tümevarım: "Serçe, güvercin, karga uçar, serçe, güvercin, karga kuştur, öyleyse kuşlar uçar".

    Tümden gelim örnekleri nelerdir?

    Tümdengelim (dedüksiyon) örnekleri: Bütün vahşi hayvanlar ormanda yaşarlar. Aslan bir vahşi hayvandır. O halde tüm aslanlar ormanda yaşarlar. Tüm arabalar dört tekerlidir, Bugatti Chiron bir arabadır; öyleyse Bugatti Chiron dört tekerlidir. Tüm sporcular antrenman yapar, Ahmet bir sporcudur; öyleyse Ahmet antrenman yapar. Tüm insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır; öyleyse Sokrates ölümlüdür. Çinli insanlar kısa boyludur. Ali'nin de boyu kısadır. O zaman Ali Çinlidir. Tümdengelimde, genel ilkeler ele alınarak özel sonuçlar çıkarılır ve yeni bir buluş yapılmaz.

    Hipotetik tümdengelim yöntemi nedir?

    Hipotetik tümdengelim (varsayımsal tümdengelim) yöntemi, bir sonucu etkileyebilecek tüm olası faktörlerin genel bir teorisiyle başlamayı ve bu teoriden yola çıkarak bir hipotez oluşturmayı içerir. Bu yöntemde, hipotez üzerinden yapılacak bir deney ile neler olabileceğini tahmin etmek için hipotezden çıkarımlar yapılır. Hipotetik tümdengelim yöntemi, felsefe, biyoloji, fizik ve kimya dahil olmak üzere tüm bilimsel disiplinlerde ortak olan temel yöntemlerden biridir. Bu yöntemin algoritması şu şekildedir: 1. Hipotez oluşturma. 2. Hipotez seçimi. 3. Hipotezden tahminler çıkarma. 4. Deney. Sonuç olarak, tahminler doğruysa hipotez doğrulanır, değilse doğrulanmaz.