• Buradasın

    Çok kriterli karar verme yöntemleri nelerdir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri, birden fazla ve genellikle çelişen kriterleri dikkate alarak seçenekleri değerlendiren ve önceliklendiren yöntemlerdir 12. İşte bazı yaygın ÇKKV yöntemleri:
    1. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP): Hedefler, alt hedefler, kriterler ve alternatiflerin hiyerarşik bir yapısını içerir 13.
    2. Çok Özellikli Değer Teorisi (MAVT): Karar vermeye değeri optimize etme amacıyla yaklaşır ve kriterleri doğrusal olarak toplar 1.
    3. Çok Özellikli Küresel Kalite Çıkarımı (MAGIQ): Telafi edici olmayan bir metodoloji kullanır ve kritik eşiklere önem verir 1.
    4. VIKOR Yöntemi: Uzlaşmacı bir sıralama belirler ve belirtilen ağırlıklar altında uzlaşmacı çözüme ulaşmayı sağlar 25.
    5. TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution): İdeal çözüme en yakın ve negatif ideal çözüme en uzak alternatifi seçer 25.
    6. PROMETHEE Yöntemi: Karar vericinin isteğine en uygun seçimi yapabilmek için geliştirilmiş bir önceliklendirme metodudur 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Kriter çeşitleri nelerdir?

    Kriter çeşitleri genel olarak üç ana başlık altında toplanabilir: 1. Siyasi Kriterler: Demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve azınlıklara saygı gibi unsurları içerir. 2. Ekonomik Kriterler: İşleyen bir pazar ekonomisinin varlığı ve birlik içindeki piyasa güçleri ile rekabet baskısına karşı koyma kapasitesi gibi ekonomik göstergeleri kapsar. 3. Verimlilik Kriterleri: Müşterinin ihtiyaç ve beklentilerinin, mümkün olan en düşük seviyede kaynak kullanılarak karşılanması ile ilgilidir. Ayrıca, kalite kriterleri arasında ise müşteri tatmini, performans, güvenilirlik, dayanıklılık, maliyet ve esneklik gibi unsurlar yer alır.

    Kriterler nasıl belirlenir?

    Kriterlerin belirlenmesi süreci, farklı alanlarda uygulanabilecek genel adımları içerir: 1. Hedef kitlenin analizi: Kriterlerin belirlenmesinde ilk adım, hedef kitlenin demografik, psikografik ve davranışsal özelliklerinin derinlemesine analiz edilmesidir. 2. Pazar araştırması: Anketler, odak grup toplantıları, rakip analizleri ve trend analizleri gibi yöntemlerle hedef kitlenin ihtiyaçları ve beklentileri hakkında bilgi toplanır. 3. SWOT analizi: İşletmenin güçlü ve zayıf yönleri, fırsatları ve tehditlerinin belirlenmesi, kriterlerin önceliklendirilmesinde yardımcı olur. 4. Kriterlerin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi: Ürün özellikleri, fiyatlandırma, dağıtım kanalları, marka imajı ve pazarlama stratejileri gibi unsurlar dikkate alınarak kriterler belirlenir ve önceliklendirme yapılır. Ayrıca, performans değerlendirme gibi süreçlerde de kriterlerin belirlenmesi önemlidir ve bu süreçte: - İş analizi yapılarak, kriterlerin hangi bazda tanımlanacağına ve takip edileceğine karar verilir. - Uygun performans değerlendirme yöntemi seçilerek, değerlendirmenin kim tarafından ve ne sıklıkta yapılacağı belirlenir.

    Eleme yöntemi nedir?

    Eleme yöntemi, farklı tanecik büyüklüklerine sahip iki katı maddeyi ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, karışım bir elek kullanılarak elenir: küçük tanecikler elekten geçer, büyük tanecikler ise elek üstünde kalır. Örneğin, eleme yöntemi ile kepek-un, çakıl-kum, kömür-kömür tozu gibi karışımlar ayrılır.

    Kayar ölçek yöntemi nedir?

    Kayar ölçek yöntemi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Tıpta: Kayar ölçek, insülin tedavisinin bir yöntemidir ve diyabet hastalarının kan şekeri seviyelerine göre insülin dozunu ayarlamayı içerir. 2. İnşaatta: Kayar kalıp, betonarme yapıların sürekli ve verimli bir şekilde inşa edilmesini sağlayan bir yöntemdir.

    Karar değişkenleri ve kısıtlar nelerdir?

    Karar değişkenleri ve kısıtlar, karar verme sürecinde matematiksel modellerde kullanılan temel bileşenlerdir. Karar değişkenleri, bir problemde karar vericinin kontrolü altında olan ve değeri araştırılan eylemlerdir. Kısıtlar ise, karar değişkenlerinin alabileceği değerler üzerindeki sınırlamalar veya gereksinimlerdir.

    Kriter ve ölçüt aynı şey mi?

    Evet, "kriter" ve "ölçüt" aynı şeyi ifade eder. Her iki terim de, bir davranış, düşünce veya özelliklerin değerlendirilmesinde kullanılan standart veya referans noktalarını belirtir.

    Ağırlıklandırma yöntemleri nelerdir?

    Ağırlıklandırma yöntemleri genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: öznel ve nesnel yöntemler. Öznel ağırlıklandırma yöntemleri, karar vericinin kişisel görüşlerine ve tercihlerine dayanır. Bu yöntemler arasında: - Doğrudan puanlama yöntemleri: Karar vericiden, kriterlerden en önemlisine 100 puan vermesi ve diğer kriterleri de buna göre puanlaması istenir. - Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP): Kriterlerin ikili karşılaştırmalarına dayanarak ağırlıkların belirlendiği bir yöntemdir. Nesnel ağırlıklandırma yöntemleri ise matematiksel modeller veya formüller kullanılarak otomatik olarak ağırlıkların hesaplanmasını içerir. Bu yöntemler arasında: - CRITIC ve Entropi: Kriterlerin göreceli önemini matematiksel yöntemlerle belirleyen yöntemlerdir. - Basit Logaritmik Ağırlıklandırma Yöntemi: Kriterler arasındaki mesafeleri otomatik olarak ölçeklendiren bir yöntemdir. Ayrıca, piyasa ve finansal analizlerde kullanılan bazı diğer ağırlıklandırma yöntemleri de şunlardır: - Piyasa değeri: Menkul kıymetlerin piyasa değerine göre ağırlıklandırılması. - Momentum: Varlıkların geçmiş fiyat trendlerine göre ağırlıklandırılması. - Kalibrasyon: Veri setinin belirli kontrol toplamlarına göre uygun hale getirilmesi.