• Buradasın

    Aşı nedir ve nasıl çalışır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Aşı, insan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğine sahip mikropların hastalık yapma özelliklerinden arındırılarak geliştirilen biyolojik bir üründür 1.
    Nasıl çalışır:
    1. Aşı, vücuda enjekte edildiğinde bağışıklık sistemi tarafından "yabancı" olarak algılanan antijenleri serbest bırakır 3.
    2. Bağışıklık sistemi, bu antijenleri tanımak ve yok etmek için T ve B hücrelerini harekete geçirir 3.
    3. B hücreleri, antijene karşı özgül antikorlar üretir ve bu antikorlar, gerçek mikropla karşılaşıldığında onu etkisiz hale getirir 3.
    4. Aşının ardından bazı T ve B hücreleri "hafıza hücresi" haline gelir ve antijenle tekrar karşılaşıldığında hızlı bir bağışıklık tepkisi başlatır 3.
    Bu sayede aşı, kişiyi hastalığa yakalanmaktan korur veya hastalık çok hafif atlatılır 34.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Aşı sertifikası ile aşı kartı aynı mı?

    Evet, aşı sertifikası ile aşı kartı aynı belgedir. Bu belge, iki doz aşısını olan kişilerin başta AB ülkeleri olmak üzere birçok ülkeye girişte sağlık riski oluşturmadıklarını ispatlamak için kullanılır.

    Aşı yaparken nelere dikkat edilmeli?

    Aşı yaparken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır: 1. Aşı Aralığı: Aşılar belirli aralıklarla yapılmalı ve aşılar arasındaki süreye dikkat edilmelidir. 2. Yetkili Kişi: Aşı, bu konuda eğitim görmüş yetkili bir sağlık personeli veya doktor tarafından yapılmalıdır. 3. Sağlık Kontrolü: Aşıdan önce bebekler ve çocuklar mutlaka sağlık kontrolünden geçirilmelidir, ateşli durumlarda veya enfeksiyon hallerinde aşı ertelenmelidir. 4. Yan Etkiler: Aşının yan etkileri hakkında aileye bilgi verilmeli ve olası yan etkiler izlenmelidir. 5. Aşı Saklama: Aşıların son kullanma tarihine bakılmalı ve içinde partiküller olan veya rengi değişmiş aşılar kullanılmamalıdır. 6. Uygulama Yolu: Aşının tipine göre doğru uygulama yolu seçilmelidir (deri altı, kas içi vb.).

    Aşının içinde ne var?

    Aşının içinde bulunan temel bileşenler şunlardır: 1. Antijen: Aşının bağışıklık oluşturmasını sağlayan aktif içeriktir, bakteri veya virüsten yapılır. 2. Adjuvanlar: Aşının etkisini artırmak için kullanılan maddelerdir, alüminyum tuzları gibi. 3. Koruyucular: Aşının mikroplardan korunmasını sağlayan maddelerdir, timerosal gibi. 4. Stabilizatörler: Aşı bileşenlerinin yapışmasını önleyerek aşının daha uzun süre saklanmasını sağlayan maddelerdir. 5. Yüzey Aktif Maddeler: Aşıdaki tüm bileşenleri bir arada tutan maddelerdir. 6. Hayvan veya İnsan Hücre Kültürleri: Aşı üretiminde virüslerin çoğaltılması için kullanılan ortamlardır. 7. Antibiyotikler: Aşı içindeki bakterilerin üremesini engellemek için kullanılır. Bu bileşenler, aşıların güvenli ve etkili olmasını sağlamak için üretim sürecinde test edilir.

    Aşı çeşitleri nelerdir?

    Aşı çeşitleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Zayıflatılmış Aşılar: Canlı, zayıflatılmış mikroorganizmalar içerir. 2. İnaktif Aşılar: Daha önce virülan olan ancak kimyasallar, ısı veya radyasyonla etkisiz hale getirilmiş mikroorganizmalar içerir. 3. Toksoid Aşılar: Hastalığa neden olan toksinlerin etkisiz hale getirilmesiyle üretilir. 4. Genetik Aşılar: Viral vektör aşıları, RNA aşıları ve DNA aşılarını içerir. 5. Alt Birim Aşıları: Mikroorganizmanın tamamını değil, sadece savunma sistemi tarafından tanınabilen bir parçasını içerir.

    Aşılar gelecekte ne olacak?

    Gelecekte aşılar, çeşitli yenilikçi teknolojiler ve yaklaşımlarla geliştirilecektir. İşte bazı beklentiler: 1. Yeni Aşı Tipleri: Subunit aşılar, DNA aşıları, RNA aşıları ve viral vektör aşıları gibi yeni aşı tipleri üretilecektir. 2. Geniş Spektrumlu Aşılar: Grip, kanser, sıtma ve HIV gibi hastalıklara karşı mRNA aşıları geliştirilmektedir. 3. Uygulama Teknikleri: İnhale ve mukozal aşılar, nazal sprey veya oral yolla uygulanarak bağışıklık tepkisini hem lokal hem de sistemik olarak oluşturacaktır. 4. Nanoteknolojiler: Nanopartiküller, aşıların hem antijeni yavaş salınım hem de immün güçlendirici olarak kullanılmasında rol oynayacaktır. Sonuç olarak, gelecekteki aşılar, daha hızlı, daha güvenli ve daha geniş kapsamlı koruma sağlayacak şekilde tasarlanacaktır.

    Aşılama nedir, nasıl yapılır?

    Aşılama (intrauterin inseminasyon, IUI), kısırlık tedavisinde kullanılan bir yöntemdir ve iyi kalitedeki spermlerin rahim içine enjekte edilmesi ile gerçekleştirilir. Aşılama süreci şu aşamalardan oluşur: 1. Hazırlık Aşaması: Rahim içinde polip veya miyom gibi problemlerin olmaması ve tüplerin açık olması gereklidir. 2. Yumurtaların Geliştirilmesi: Adetin 2. veya 3. günü yumurta geliştirici ilaçlar (iğne veya tablet) kullanılır ve yumurta gelişimi ultrasonla takip edilir. 3. Sperm Hazırlığı: Erkekten alınan spermler ayrıştırılır ve hareketli spermler seçilir. 4. Aşılama Aşaması: Hazırlanan spermler enjektöre çekilir ve kateter yardımıyla rahim içine verilir. Aşılama tedavisi yaklaşık 12-14 gün sürer.

    Aşı olmak zorunlu mu?

    Aşı olmak zorunlu değildir, ancak bazı durumlarda zorunlu hale getirilebilir. Türkiye'de: - Bebek ve çocuk aşıları yasal olarak zorunlu değildir, ancak Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sunulmaktadır. - Covid-19 aşısı için ise zorunlu uygulama tartışmaları sürmektedir. Diğer ülkelerde: - Bazı ülkeler, seyahat öncesi aşı olmayı zorunlu kılabilmektedir.