Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim felsefesi dersi formatında sunulmuş olup, konuşmacı tarafından felsefi akımların eğitimdeki yansımaları detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Video, felsefe ve eğitim arasındaki ilişkiyi açıklayarak başlayıp, idealizm, realizm, pragmatizm, bütüncül, varoluşçuluk, liberalizm, materyalizm, natüralizm, pozitivizm ve postmodernizm gibi felsefi akımları ele almaktadır. Daha sonra daimicilik, esasicilik, ilerlemecilik, yeniden oluşturmacılık ve politeknik eğitim gibi eğitim akımlarının özellikleri, temsilcileri, amaçları, öğretim yöntemleri ve eleştirileri tablo şeklinde sunulmaktadır.
- Her felsefi ve eğitim akımı için eğitimdeki amaçlar, öğretim yöntemleri, değerlendirme yaklaşımları ve öğretmen-öğrenci ilişkileri açısından nasıl yansıdığı detaylı şekilde incelenmektedir. Ayrıca Mustafa Kemal'in düşünce sistemi içindeki felsefi akımların etkileri ve eğitim felsefesinin işlevleri hakkında bilgiler de sunulmaktadır.
- 00:03Eğitim Felsefesi Bölüm Başlıkları
- Eğitim felsefesi bölüm başlıkları: felsefe ve eğitim, felsefi akımlar ve eğitim, eğitim felsefesi akımları.
- 00:16Felsefenin Tanımı ve Kapsamı
- Dar anlamda felsefe, bilgelik sevgisi olarak tanımlanır ve Aristoteles felsefeyi ilk nedenlerin bilimi olarak tanımlamıştır.
- Felsefe, insanın niteliğini ve dünyanın yapı ve işleyişini anlama çabasıdır, gerçeği bulma ve öğretme yolunda betimleyen derinleşmedir.
- Felsefe, insanı iyiye, doğruya ve güzele yönelten düşünce biçimi, yaşama ve evrene karşı bir tavır alıştırmasıdır.
- 01:32Felsefenin Alanları
- Ontoloji (varlık felsefesi), varlıkları mikro-makro boyutlarda, nicelik ve nitelik açısından somut-soyut planlarda ele alan bir çalışma alanıdır.
- Epistemoloji (bilgi felsefesi), bilgi ve bilgi edinme konularına değinir, bilginin nasıl gerçekleştirildiği konusunu incelemektedir.
- Aksiyoloji, değerler alanı ilişkilerinde özellikle yaşama düzeni bakımından aydınlatmayı amaçlar.
- Mantık, düşüncelerin düşüncelerle doğrulanması anlamındadır.
- 03:24Felsefe ve Bilim
- İlk çağlarda felsefe ve bilim birlikteliğe sahipti, felsefe insanın bilme, anlama ve araştırma gereksiniminden doğmuştur.
- Bilim gerçeği parçalara ayırarak incelerken, felsefe gerçeği bir bütün olarak ele alır; bilim objektif ulaşmaya çalışırken, felsefe temellendirmeye ve akıl yürütmeye odaklanır.
- Bilimsel önermeler genellikle sentetiktir, felsefi önermeler ise genellikle analitik veya metafiziktir.
- 04:52Eğitim Felsefesi Özellikleri
- Eğitim sistemlerinin temel yol göstericilerinden biri felsefedir, eğitim ve öğretim programları bir felsefi çalışmanın ürünüdür.
- Eğitim bilimi objektiftir, deneye ve uygulamaya yöneliktir; eğitim felsefesi ise kapsamlıdır, düşünce ve akıl yürütmeye yöneliktir.
- Eğitim bilimi deney ve laboratuvarla ilgilendiğinde, eğitim felsefesi mantık yürütme önemlidir; bilim dün ve bugünle ilgilenirken, felsefe gelecekle daha çok ilgilidir.
- 05:59Felsefi Akımlar ve Eğitim
- Idealizm, zihinsel ya da ruhsal gerçeğe önem veren düşünce sistemi olup, Platon, Sokrat ve Hegel en önemli temsilcileridir.
- İdealist felsefede eğitim amacı kişiyi iyiyi, doğruyu ve güzeli aramaya yönlendirmektir, aritmetik, felsefe, mantık, ahlak, tarih ve din derslerinin okutulmasını savunur.
- Realizm, gerçeğin insan zihninin dışında bağımsız olarak var olduğunu savunur ve Descartes, Spinoza, Leibniz bu akımın öncüleridir.
- Pragmatizm (yararlık), bir kavram, ilke veya görüşün anlam veya doğruluğunun pratik sonuçlarıyla belirlendiğini savunan felsefe akımıdır ve Charles Sanders Pierce, William James, John Dewey temsilcileridir.
- 08:57Yaparak Öğrenme ve Sosyal Eğitim Anlayışı
- Yaparak öğren, yaptırarak öğret anlayışı egemendir ve gözlem, deney ve bilimsel araştırmaya dayalı yöntemler kullanılır.
- Değerlendirme, öğrenci edinimlerini toplumsal yaşamda kullanabilme ve gelişim becerilerine göre yapılır.
- Eğitim sosyal bir süreç olarak görülür ve öğrencinin derse aktif katılması, okul yaşama hazırlık değil, yaşamın kendisidir.
- 09:32Varoluşçuluk Felsefesi
- Varoluşçuluk, insanı merkeze alan, insanın özgürleşmesini savunan bir akımdır ve temsilcileri Nietzsche, Carl Casper ve John Paul Sarte'dir.
- Bu akımda öğrenci nesne değil öznedir ve eğitimin temel amacı insanın kendiniorealizasyonudur.
- Varoluşçu felsefede eğitim özgürlükçülük, bireysellik ve bireyin kendiniorealizasyonu temel alır.
- 10:45Liberalizm Felsefesi
- Liberalizm, özgürlüğü birincil politik değer olarak ele alan, bireycilik, özgürlük, akıl, eşitlik, hoşgörü ve sınırlı hükümet gibi niteliklere sahip bir anlayıştır.
- Liberalist felsefede eğitim, özgür ve ekonomik birey yetiştirmeyi amaçlar ve prens sabahattin'in "birey toplum için değil, toplum birey içindir" anlayışı egemendir.
- Bu akımda öğretmenler öğrenmeyi kolaylaştıran bir sınıf ortamı sağlamakla sorumludur ve öğrenimi engelleme başkalarının öğrenme hakkını engellemektir.
- 11:52Materyalizm Felsefesi
- Materyalizm, her türlü gerçekliğin özünü ve temelini maddede gören, maddeden başka hiçbir çözümün bulunmadığını öne süren bir akımdır.
- Bu akımda eğitim ekonomik altyapı tarafından belirlenen bir üst yapı kurumudur.
- Materyalist felsefede eğitim, maddi ve ekonomik süreçlerin belirleyicisi olup, üretime dönük dersler verilir ve bilimsel sosyalizme dayandırılmasını amaçlar.
- 13:45Natüralizm Felsefesi
- Natüralizm, doğayı tek gerçeklik, bilgi ve değer kaynağı olarak gören, insan zihnini doğa kavramıyla açıklayan bir akımdır.
- Bu akımda eğitim amacı, insanları insan doğasının gerektirdiği şekilde ve bu doğaya uygun bir yaşam doğrultusunda yetiştirmektir.
- Natüralist felsefede öğretim programı öğrenci merkezli ve demokratik olmalıdır, öğretmenler öğrenciyi zorlamamalı ve onun çevresiyle etkileşimini geliştirmeye çalışmalıdır.
- 15:18Pozitivizm Felsefesi
- Pozitivizm, modern bilimi temel alan, batıl inançları ve metafiziksel spekülasyonları reddeden, teoloji ve metafiziğin dışlandığı bir akımdır.
- Bu akımda Conte'nin üç hal yasası (teolojik, metafizik ve pozitif aşamalar) önemlidir ve pozitif aşamada bilimsel düşünce biçimine benimsenmiştir.
- Pozitif felsefede eğitim bilimi temel alır, batıl inançları reddeder, bireyin bilimsel düşünmesini geliştirecek konulara yer verilir ve değerlendirme nesnel ölçmelere dayanır.
- 16:33Postmodernizm Felsefesi
- Postmodernizm, modernizmin ötesi olarak anılan, olumlu ya da olumsuz modernizm ile farklılaşan tüm siyasal ve toplumsal değişimleri kapsayan bir anlayıştır.
- Postmodernizm özellikleri arasında gerçekliğin kültüre ve dilsel yapılara bağımlılığı, nesnellik ideolojik bir kavram olma, sürekli değişim ve temelsizlik bulunmaktadır.
- Postmodern felsefede eğitim görecelidir, çok yönlü ve çok kültürlüdür, bireysellik baskındır ve öğrenci merkezlidir.
- 18:13Postmodern Eğitimin Sonuçları ve Önerileri
- Görecelik, elektrik yaklaşım ve merkezi kontrolün kalkması, eğitimde medyanın rolünün değişmesi ve önem kazanması önerilir.
- Eğitimde okuryazarlık tüm medyanın okuryazarlığına yönelmiş, yeteneğe göre eğitim yapılması ve kitle eğitiminden kişiselleşmiş öğretime geçiş sağlanmalıdır.
- Tek öğretimden çoğulcu öğretime, katı programlardan esnek programlara, öğretmenin program başlatma ve yöneltmesinden öğrencinin başlatmasına ve grup planlamasına geçiş sağlanmalıdır.
- 18:56Eğitim Felsefesinin Temelleri
- Mustafa Kemal'in düşünce sistematiğinde sorunların akılcı, gerçekçi, bilimsel ve insancıl çözme yaklaşımı egemendir.
- Türk eğitim sistemine baskın olarak bilgi ve kültür aktarmacılık egemendir, pozitivist felsefenin yer yer egemenliği vardır.
- Türk eğitim sisteminde belirli bir ideoloji aktarımı ile idealist felsefe başattır, çevreye uyum ve kültürel davranışların kazandırılması ile realist felsefe etkinlik kazanmaktadır.
- 20:01Eğitim Felsefesinin İşlevleri
- Eğitim felsefesi, eğitimin dış görünüşü, içeriği ve kullanılacak dil üzerinde doğrulamalar yapar.
- Eğitim felsefesi, öğretim programının öğelerinin işbirlikli çalışmasına olanak sağlar ve disiplinler arası eşgüdüm sağlar.
- Eğitim felsefesi, eğitim politikası belirleyicisi olarak geçmişin izlerini taşıyan, bugünün gereksinimlerine yanıt veren, geleceğe yönelik algılamaları bünyesinde taşıyan bir çalışma alanıdır.
- 21:33Daimicilik Akımı
- Daimicilik akımı, idealist ve realist felsefeden etkilenen, tutucu, gelenekçi ve esnek olmayan kökleşik bir felsefeyi temsil eder.
- Bu akımda çocukta ruhsal ve zihinsel potansiyeli geliştirmek esastır, insan iradesini ve aklını geliştirme, evrensel ve değişmez gerçeğe uyum sağlama temel amaçlardır.
- Müfredatta insan yaşamındaki evrensel ve tekrar eden konulara önem verilmeli, dilbilgisi, matematik, mantık, klasik ve modern diller, klasik eserlerin okutulması esastır.
- 23:31Daimicilik Akımının Eleştirileri
- Daimicilik sıkı akademik ve aristokratik bir eğitimi öngörerek, akademik durumu iyi olmayan toplumsal kesitlere eğitim olanağının sunulmasını engelleyebilir.
- Toplumdan soyutlanmış aristokrat ve elit grupların yetiştirilmesine neden olabilir, salt bilgi aktarmak ve entelektüel yetiştirme toplumsal sorunların göz ardı edilmesine neden olabilir.
- Değişmezlik yaklaşımı, günümüzün sosyolojik, ekonomik ve teknolojik gelişimleri karşısında anlamsız kalmaktadır.
- 24:34Esasicilik Akımı
- Esasicilik akımı daha çok realist felsefeden etkilenmiş, kültür ve bilgi aktarıcılığını temel alır.
- Bu akıma göre insan toplumsal ve kültürel bir varlıktır, hiçbir bilgi ile doğuştan donanık değildir.
- Esasiciler okuma, yazma, matematik ve toplumsal davranış bilimleri gibi konuların okutulmasını savunur, öğretmenin temel görevi kültürel mirası gelecek kuşaklara aktarmaktır.
- 26:17İlerlemecilik Akımı
- İlerlemecilik (gelişmecilik) pragmatik felsefeye dayanan, değişim ve gelişim amaçlar tutuculuğuna, biçimliğe, sıkı disipline ve dayatmacılığa karşı tepki yapan bir akımdır.
- Bu akımda eğitim amacı bireyi yaşama hazırlamak değil, eğitim sürecinin yaşamının kendisi olmasıdır.
- Temsilcileri Hira Vitus Protogoras Gugus, daha sonra Producus Hippias, Bacon, August Conto ve John Dewey'dir.
- 26:49İlerlemecilik Eğitimi Akımı
- Öğrenme süreçleri çocuğun bilgi ile ilişkili olmalı ve problem çözme yoluyla öğrenme izlenmelidir.
- Öğrencilerin eğitim etkinliklerinin merkezinde yer almaları amaçlanır ve bireyin gelişimine en uygun ortam demokratik ortamdır.
- Öğretmenin görevi yönlendirmek değil, öneride bulunmaktır ve eğitim süreci demokratik olmalıdır.
- 27:47İlerlemecilik Akımının Özellikleri
- Öğrenci ve toplumsal yarar odaklı bir anlayış egemendir ve öğrenme yaşantılar yoluyla gerçekleştirilir.
- Sınıfta demokratik katılım esastır ve John Dewey'e göre okulun işlevleri sadeleştirme, daraltma ve dengelemedir.
- Bu akımın eleştirileri arasında okulun gerçek yaşamın tıpkısı olması anlayışının uygulanması olanaksız olduğu ve öğrencinin ilgi ve isteğine göre eğitim hayalciliğin olduğu bulunmaktadır.
- 29:15Yeniden Oluşturmacılık Eğitimi Akımı
- Pragmatik felsefeye dayanan bu akım, toplumun kültürel ve sosyolojik yapılandırılması esastır ve temsilcileri John Dewey, Isaac Bergson ve Thomas Brawl'dır.
- Bu akımda okul sürekli değişme yoluyla toplumu yeniden inşa eder, konu ve içerikler değişime açıktır ve mutlak doğru yoktur.
- Öğretmen demokratik, tarafsız, dayatmasız bir öğretim benimser ve eğitim toplum merkezlidir.
- 30:02Yeniden Oluşturmacılık Akımının Özellikleri
- Eğitim yeni bir toplumsal düzenin korunmasını amaçlamalı, demokratik değerler egemen olmalıdır ve bireyi asıl şekillendiren toplumdur.
- Eğitim açıkça bir sosyal hareket biçimi almalı ve toplumu yeniden kurmayı sağlayacak programlar geliştirmelidir.
- Bu akımın eleştirileri arasında eğitime sürekli aktarmacılık işlevi yüklenmesinden ötürü topluma ve bireyin yaratıcılığından yeterince yararlanılamaması bulunmaktadır.
- 31:55Politeknik Eğitimi Akımı
- Diyalektik materyalist düşünceye dayanan bu akımın temsilcileri Diderot, Holbag, Marx ve Engels'tir.
- Bu akımın ilkeleri yaşam boyu eğitim, bilimsellik, demokratikleşme, üretim için eğitim ve çok yönlü gelişimdir.
- Öğretmen kurumsal ve ideolojik lider, toplumsal önder, ustalık ve becerikli üretim yöneticisidir ve bu akımda üretim merkezi bir işlev görür.
- 33:20Politeknik Eğitimi Akımının Özellikleri
- Uygulama ve kuram arasındaki bütünlük sağlanmalıdır ve okul bir endüstri kurumu gibi üretim merkezi olmalıdır.
- Kolektif bilincin oluşturması için birlikte çalışma ve üretimde bulunma etkinliklerine yer verilmelidir.
- Kişilik eğitimi önemsenmemelidir, diyalektik akıl yürütme öğretilmelidir ve ideolojik eğitim yapılmalıdır.