Yeniçeri

Yeniçeri Ocağı'nda üç ana asker sınıfı bulunmaktaydı: 1. Cemaat (Yaya) Bölükleri: Başlangıçta sadece yaya askerlerden oluşurken, 1451'de sekbanlar'ın katılımıyla iki sınıf olmuş, daha sonra ağa bölükleri adı verilen üçüncü bir sınıf eklenmiştir. 2. Sekbanlar: 65. orta olarak adlandırılan atlı ve yaya askerlerden oluşmaktaydı. 3. Ağa Bölükleri: 1'den 61'e kadar sıra numarasına sahip, 50 kişilik bölüklerden oluşan bir sınıftı. Ayrıca, Yeniçeri Ocağı'nda "cemâat", "ağa bölükleri", "sekban bölüğü" ve bunlara bağlı toplam 196 adet bölük/orta bulunmaktaydı.

Yeniçeri Ocağı'nın en kalabalık döneminde 80 bin kişiye ulaştığı bilinmektedir. II. Mahmut döneminde ise ocağın mevcudu 140 bin kişiden oluşuyordu.

Osmanlı'da ilk isyan eden yeniçeri olarak Kurtçu Doğan kabul edilir. Kurtçu Doğan, 1446 yılında II. Murad'ın küçük yaştaki oğlu II. Mehmed'i tahta çıkarmasına karşı bir tepki olarak gelişen ve Osmanlı tarihindeki ilk Yeniçeri isyanı olarak kaydedilen Buçuktepe İsyanı'nın lideridir.

Yeniçeri isyanlarından bazıları şunlardır: Buçuktepe İsyanı (1446). 1449 İsyanı. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi İsyanı (1525). Patrona Halil İsyanı (1730). Genç Osman İsyanı (1622). Kabakçı Mustafa İsyanı (1807). Yeniçeri Ocağı, 1826 yılında II. Mahmud tarafından kapatılmıştır.

Yeniçeri Ocağı, II. Mahmut döneminde 1826 yılında kaldırılmıştır.

En büyük yeniçeri isyanı olarak genellikle Patrona Halil İsyanı kabul edilir. Bu isyan, 1730 yılında gerçekleşmiş ve oldukça şiddetli olmuştur; binlerce insan hayatını kaybetmiştir. Diğer büyük yeniçeri isyanları arasında Genç Osman İsyanı (1622) ve Kabakçı Mustafa İsyanı (1807) da bulunmaktadır.

Yeniçeri'deki ilk isyan, Genç Osman (II. Osman) döneminde, 1622 yılında gerçekleşmiştir. Yeniçeri isyanlarının bir diğeri ise 1446 yılında, II. Murad'ın tekrar padişah olması için yapılan "Buçuktepe İsyanı"dır. Yeniçeri Ocağı, 1826 yılında II. Mahmud tarafından kapatılmıştır.

Börk, tarih boyunca çeşitli Türk toplulukları tarafından kullanılmıştır. Özellikle Göktürkler, Oğuzlar ve Osmanlı Yeniçerileri ile özdeşleşmiştir. Göktürkler, sert kış koşullarında kendilerini korumak amacıyla börk kullanmışlardır. Osmanlı Yeniçerileri, börkü askeri bir simge olarak üniformalarının bir parçası olarak kullanmışlardır. Selçuklu ve Osmanlı ordularında da börk kullanılmıştır. Ayrıca, börk ahi birliğine mensup kişiler tarafından da takılmıştır. Günümüzde ise börk, geleneksel okçuluk, tarihi canlandırmalar, folklorik gösteriler ve kültürel festivallerde kullanılmaktadır.

Osmanlı tokadının kim tarafından bulunduğuyla ilgili kesin bir bilgi yoktur. Ancak, Osmanlı tokadının ortaya çıkışıyla ilgili iki farklı rivayet bulunmaktadır: 1. Osman Bey: Bir rivayete göre, Osmanlı tokadı, Osmanlı'nın kurucusu Osman Bey'in bir tartışma sırasında hiddetlenerek attığı bir tokat sonucu, tokadı yiyen kişinin oracıkta ölmesi üzerine söylenmeye başlanmıştır. 2. Sadrazam Hafız Ahmet Paşa: Bazı tarihçilere göre ise Osmanlı tokadı, IV. Murad döneminde, 1632'de Sadrazam Hafız Ahmet Paşa'nın ayak divanında kendisini öldürmek için saldıran iki yeniçeriye attığı iki tokatla iki askerin de ölmesi üzerine ortaya çıkmıştır. Osmanlı tokadı, Osmanlı Ordusu askerlerinin silahsız savunma ya da saldırı durumunda kullandıkları, elin her iki yanıyla yapılabilen düşmanı sersemletmek amacıyla uygulanan bir dövüş stilidir.

Vaka-i Hayriye'de (Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması) 6.000 ile 40.000 arasında kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. Ölenlerin kesin sayısını belirlemek mümkün değildir, çünkü bu sayı tahminî hesaplamalara dayanmaktadır.

Oda kethüdası, Osmanlı İmparatorluğu'nda yeniçeri ağalarının bakım ve temizlik işleriyle ilgilenen bir görevlidir. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki kethüdalar genel olarak devlet memurları olarak görev yapmış ve idari, mali ve hukuki işlerin yanı sıra devletin idari işlerini denetleme gibi sorumlulukları üstlenmişlerdir. Günümüzde "oda kethüdası" unvanının tam olarak neye karşılık geldiği belirlenememiştir. Ancak, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki kethüdaların görev tanımlarının zamanla değiştiği ve tam olarak aynı olmadığı unutulmamalıdır.

Acemi Ocağı ve Yeniçeri Ocağı aynı değildir, ancak aralarında bir ilişki vardır. Acemi Ocağı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Enderûn için öğrencileri ve başta piyade kısmı olmak üzere Kapıkulu için ihtiyaç duyulan askerleri eğitmek amacıyla kurulmuştur. Yeniçeri Ocağı ise, 1363 yılında I. Murad döneminde kurulmuş, Osmanlı Devleti'nde padişaha bağlı kapıkulunun en büyük birimi olan askeri bir sınıftır. Acemi Ocağı, Yeniçeri Ocağı'na asker yetiştirmek için kurulmuştur.

Yeniçeriyi kimin yenebileceğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Yeniçeri Ocağı'nın 1826 yılında II. Mahmud'un çıkardığı Vaka-i Hayriye kararıyla tamamen ortadan kaldırıldığı bilinmektedir. Yeniçeriler, Osmanlı Devleti'nde piyadelerden oluşan bir askeri örgüttü ve esas görevleri padişahın, hanedanın ve payitahtın güvenliğini sağlamaktı.

Ladikli Bayram Paşa, asıl adıyla Bayram Paşa, 17. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamıdır. Hayatı: İstanbul doğumlu olup, aslen Samsun'un Ladik ilçesindendir. Enderun'da eğitim görmüş ve Yeniçeri Ocağı'nda yükselmiştir. 1623 yılında Yeniçeri Ağası olmuş ve aynı yıl I. Ahmed'in kızı Hanzade Sultan ile evlenmiştir. Mısır valiliği, Rumeli beylerbeyliği ve ikinci vezirlik görevlerinde bulunmuştur. 2 Şubat 1637'de Tabanıyassı Mehmed Paşa'nın azli ile sadrazamlığa yükselmiştir. Osmanlı'nın İran ve Bağdat seferleri sırasında aktif rol almıştır. Şair Nef'i'yi idam ettirmesiyle tanınmaktadır. 26 Ağustos 1638'de Urfa yakınlarında vefat etmiştir. Anısı: İstanbul'un Bayrampaşa ilçesi, onun adını taşımaktadır.

Recaizade Mahmut Ekrem, yeniçeri ağası Selim Ağa'nın torunudur.

Yeniçeri Ocağı, Osmanlı İmparatorluğu'nda I. Murad (1362-1389) döneminde kurulmuştur. Kapıkulu Ocakları ise genel olarak Anadolu Selçuklular ve İlhanlılar ile Memluklerin etkisiyle oluşmuştur. Yeniçeri Ocağı, Kapıkulu ocaklarının en büyük birimiydi.

Odabaşı kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Hanlarda Çalışan Uşakların Başı: Odabaşı, hanlarda çalışan uşakların lideri olarak görev yapar. 2. Yeniçeri Kuruluşunda Subay: Osmanlı İmparatorluğu'nda, Yeniçeri kuruluşunda odabaşı, alaylarda selam törenlerini düzenlemek ve yönetmekle sorumlu bir subaydır.

I. Murad döneminde kurulan askeri ocaklar şunlardır: Yeniçeri Ocağı. Acemi Ocağı. Topçu Ocağı. Ayrıca, bu dönemde tımar sistemi ilk kez uygulamaya konuldu.

Bir Yeniçerinin Hatıraları, 1455 yılında Osmanlı ordusu tarafından devşirilen Konstantin Mihailoviç tarafından yazılmıştır. Mihailoviç, bu hatıratında Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş döneminden II. Bayezid'e kadar olan süreci, imparatorluğun dinsel yapılarını, kurumlarını ve geleneklerini anlatmaktadır. Eserin orijinal dili bilinmemekle birlikte, ilk kez 1565'te Çekçe, 1824'te ise Leh dilinde basılmıştır.

Osmanlı askerinin başında, farklı dönemlerde ve görevlerde çeşitli unvanlar bulunmaktaydı: Yeniçeri Ağası: Yeniçeri Ocağı'nın en büyük kumandanıydı. Sipah Ağası, Silahdar Ağası, Sağ Ulufeciler Ağası vb.: Kapıkulu süvarilerini teşkil eden altı bölükten her birinin amiriydi. Gelibolu Ağası: Acemi Ocağı'nın en büyük subayıydı. Ağa Divanı Reisi: Yeniçeri ağası, aynı zamanda ağa divanının reisiydi. Osmanlı askeri teşkilatı, kapıkulu, eyalet ve donanma kuvvetlerinden oluşmaktaydı.