TürkMedeniKanunu

Babanın evinin kaç çocuğa düşeceği, miras paylaşımına bağlıdır. Türk Medeni Kanunu'na göre, babanın evi genellikle çocukları arasında eşit olarak paylaştırılır. Eğer baba vefat ettiğinde eşi ve çocukları yaşıyorsa: Eşin miras payı dörtte bir (1/4), kalan dörtte üç (3/4) ise çocuklar arasında eşit olarak bölüştürülür. Eğer baba vefat ettiğinde eşi yaşıyor ama çocuğu yoksa: Eşin miras payı yarısı (1/2), kalan yarısı ise anne, baba ve kardeşler arasında eşit olarak paylaştırılır. Eğer baba vefat ettiğinde eşi ve anne-babası yoksa: Miras tümüyle çocuklara eşit olarak kalır. Miras paylaşımı, vasiyetname gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Evlilikte eşitlik ilkesi, Türkiye'de 2004 yılında 1982 Anayasası'nın 10. maddesine "Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür." ifadesinin eklenmesiyle anayasal güvence altına alınmıştır. Bu düzenleme öncesinde, 1961 Anayasası'nda eşitlik ilkesi bulunmakla birlikte, cinsiyet eşitliği açıkça tanımlanmamıştı. Uluslararası alanda ise Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 2. maddesinde, "Herkes ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetilmeksizin, bu bildiride ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir" ifadesi yer almaktadır.

Çocuk velayet altında iken anne baba boşanırsa, velayet genellikle çocuğun üstün yararı doğrultusunda belirlenir. Mahkemenin velayet kararını belirlerken dikkate aldığı bazı faktörler: Ebeveynlerin çocuğa gösterdiği ilgi ve duygusal bağlılık. Ebeveynlerin yaşam koşulları ve çocuğun sosyal çevresinin korunması. Çocuğun yaşı ve gelişim düzeyi. Çocuğun görüşü (belirli bir yaşın üzerindeki çocukların görüşleri dikkate alınır). Velayetin anneye verilmemesi durumları: Annenin çocuğa uygun bir bakım sağlayamayacağı tespit edilmesi. Annenin çocuğa fiziksel veya psikolojik zarar vermesi. Annenin alkol, uyuşturucu madde bağımlılığı veya kumar alışkanlığı. Annenin çocuğun bakımını ihmal etmesi. Velayet değişikliği talebi, velayeti elinde bulunduran ebeveynin çocuğun bakım ve eğitimine yönelik ciddi ihmalleri veya kötüye kullanımları gibi durumlarda mümkündür.

Eşlerin ev işleri konusunda birbirlerine yardımcı olma yükümlülüğü, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenmiştir. TMK Madde 185'e göre, eşler evlilik birliği içerisinde birbirine yardımcı olmak zorundadır. Yargıtay'ın bir kararına göre, ev temizliğine özen göstermemek evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma sebebi sayılabilir. Ev işleri konusunda eşler arasında karşılıklı bir paylaşım yapılması ve her iki tarafın da birbirine destek olması önerilir.

HMK Madde 193, delil sözleşmesi ile ilgili düzenlemeleri içerir. Bu maddeye göre: Taraflar, yazılı olarak veya mahkeme önünde tutanağa geçirilecek imzalı beyanlarıyla, kanunda belirli delillerle ispatı öngörülen vakıaların başka delil veya delillerle ispatını kararlaştırabilirler. Belirli delillerle ispatı öngörülmeyen vakıaların, belirli delil veya delillerle ispatı konusunda sınırlama getirebilirler. Taraflardan birinin ispat hakkının kullanımını imkânsız kılan veya fevkalâde güçleştiren delil sözleşmeleri geçersizdir. TMK Madde 193 ise eşlerin hukuki işlemleri ile ilgilidir.

İmam nikâhlı evlilikte mal paylaşımı, Türk Medeni Kanunu'na göre mümkün değildir. Mal paylaşımı yapılabilmesi için resmi nikâh gereklidir. Ancak, imam nikâhlı eşler, belirli koşullarda maddi ve manevi tazminat talep edebilirler. Mal paylaşımı ve diğer hukuki süreçler için bir avukata danışılması önerilir.

Üvey babanın çocuğa bakması zorunlu değildir. Türk Medeni Kanunu’nun 338. maddesine göre, eşler, küçük üvey çocuklarına bakım ve ilgi göstermekle yükümlüdürler. Ayrıca, üvey ana veya babanın ergin olmayan üvey çocuğa karşı olan hak ve yükümlülükleri, doğal ana babanınkilere nazaran yok denebilecek kadar azdır.

Eşin üzerine şirket kurmanın mal rejimi açısından anlamı, eşlerin boşanma sürecinde mal paylaşımı yaparken şirket hisselerinin dikkate alınmasıdır. Mal paylaşımı, eşlerin evlendikten sonra edindikleri mallar üzerinden yapılır ve bu mallar arasında şirket hisseleri de bulunur. Şirket hisselerinin paylaşılması, boşanma davasından bağımsız olarak yürütülen bir mal rejimi tasfiyesi davasıdır. Şirket hisselerinin edinilmiş mal kapsamına girebilmesi için: Şirketin evlilik tarihinden sonra kurulmuş olması gerekir. Evlilikten önce kurulan şirketin bazı hisselerinin evlilikten sonra edinilmiş olması gerekir. Eşlerin 01.01.2002 tarihinden önce veya sonra evlenmelerine göre şirket hisselerinin paylaşımı farklılaşır: 01.01.2002 tarihinden önce yapılan evliliklerde, şirket hisseleri kişisel mal kabul edilir. 01.01.2002 tarihinden sonra yapılan evliliklerde, aksi belirtilmediği sürece edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır ve bu durumda şirket hisseleri de mal paylaşımına dahil olur.

Sivil toplum kuruluşlarının (STK'lar) hukuki statüsü, genellikle "dernek" veya "vakıf" tüzel kişiliği etrafında şekillenir. Dernekler, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin belirli bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelmesiyle kurulur ve Türk Medeni Kanunu ile Dernekler Kanunu'na tabidir. Vakıflar, bir malvarlığının belirli ve sürekli bir amaca özgülenmesiyle kurulur ve yine 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile düzenlenir. Ayrıca, sendikalar, kooperatifler ve meslek kuruluşları da kendi özel kanunları çerçevesinde STK benzeri veya STK kimliğinin bir uzantısı niteliğinde faaliyet gösterebilir. STK'ların hukuki statüsü, kuruluş ve tescil süreçleri, organlarının yapısı, denetim mekanizmaları, malvarlığı yönetimi ve fesih/dönüşüm prosedürleri gibi birçok konuda belirli hüküm ve ilkeleri içerir.

Ölen babanın mirasının kime kalacağı, babanın vasiyetnamesi olup olmamasına ve mirasçıların kim olduğuna bağlıdır. Vasiyetname yoksa miras, Türk Medeni Kanunu'na göre şu şekilde paylaştırılır: Çocuklar ve eş varsa: Eş mirasın 1/4'ünü, çocuklar ise kalan 3/4'ü eşit şekilde paylaşır. Çocuk yoksa, eş ve anne-baba varsa: Eş mirasın yarısını alır, diğer yarısı anne ve baba arasında eşit paylaştırılır. Çocuk ve eş yoksa, sadece anne-baba varsa: Miras, anne ve baba arasında eşit paylaştırılır. Anne-baba da yoksa: Miras, kardeşlerin arasında paylaştırılır. Miras paylaşımı için noterden veya sulh hukuk mahkemesinden mirasçılık belgesi (veraset ilamı) almak gereklidir.

Eşler arasında eş durumu tayini, belirli şartlara bağlıdır ve bu şartlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Eş durumu tayini için genel şartlar: Yeniden veya yer değiştirme suretiyle bir atamanın olması. Kurumlar arasında gerekli koordinasyonun sağlanması. Memur olan diğer eşin de isteğinin bulunması. Eşi özel sektörde çalışan kişiler için ek şartlar: Kamu personeli olmayan eşin, başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde en az 360 gün sosyal güvenlik primi ödemiş olması. Kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışıyor olması. Eş durumu tayini, her kurumun kendi atama ve nakil yönetmeliklerine göre de değişebilir.

Evlilik sırasında edinilen evler, eşler arasında ortak mal kabul edilir ve boşanma durumunda yarı yarıya paylaşılır. Evlenmeden önce alınan evler: Kimin üzerine kayıtlıysa o kişiye ait sayılır ve mal paylaşımına dahil edilmez. Kredi ile alınan evler: Evlilik içinde ödenen kredi miktarı, edinilmiş mal kabul edilir ve diğer eş bu miktar üzerinden hak iddia edebilir. Eşler, evlilik sırasında mal rejimi sözleşmesi yaparak mülkiyet durumunu belirleyebilirler.

Yurt dışında ev alan eşin mal rejimi, seçilen mal rejimine göre değişiklik gösterir. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: Bu rejimde, yurt dışında edinilen mallar da evlilik süresince edinilen diğer mallar gibi eşit olarak paylaşılır. Mal Ayrılığı Rejimi: Her eş, kendi mal varlığı üzerinde tam yetkiye sahiptir ve yurt dışında edinilen mallar da bu kurala tabi olur. Eşler, evlilik sözleşmesi yaparak mal paylaşımını düzenleyebilirler. Boşanma durumunda mal paylaşımı gibi hukuki süreçlerde bir avukata danışılması önerilir.

300 gün dolmadan evlenilirse, evlilik hukuken geçerli kabul edilir ancak bazı hukuki sonuçlar doğurabilir. Soybağı karışıklığı: İddet süresi dolmadan yapılan evlilikten bir çocuk doğarsa, babalık ve soybağı karışıklığı yaşanabilir. İdari yaptırım: Kanuna aykırı sayılan bu durum, idari yaptırımlara yol açabilir. Boşanma davası: Boşanan eş, zina gerekçesiyle boşanma davası açabilir ve bu durumda tazminat veya nafaka yükümlülüğü doğabilir. İddet süresinin kaldırılması için, kadının hamile olmadığını gösteren resmi sağlık raporu ile mahkemeye başvurması gerekir.

Kadının mirası, vefat eden kişiye olan akrabalık derecesine göre çocuklarına düşebilir. Kız çocuk, vefat eden kişinin kızı olarak mirastan pay alır. Torun, vefat eden kişinin oğlundan ise ve çocukları yoksa, mirasın yarısını alır; birden fazla ise mirasın üçte ikisini alır. Miras paylaşımı, Türk Medeni Kanunu'na göre belirli yasal kurallara göre gerçekleşir.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 8. maddesi, her insana hak ehliyeti tanır. Bu hak, hukuk düzeninin sınırları içinde, haklara ve borçlara ehil olmada eşitlik ilkesiyle desteklenir. Ancak, hak ehliyetinin sınırlandığı bazı durumlar vardır: Yaş. Akıl hastalığı. Haysiyetsiz hayat sürme. Diğer durumlar.

Evet, çalışmayan eş mal rejiminde hak talep edebilir. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma sırasında edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde, her eş diğer eşin evlilik içinde edindiği malların yarı sahibi olur. Çalışmayan eşin talep edebileceği haklar arasında şunlar yer alır: Yoksulluk nafakası. Maddi ve manevi tazminat. Ev içi katkılar. Çalışmayan eşin haklarını alabilmesi için boşanma davası sürecinde veya davanın kesinleşmesinin ardından yasal yollara başvurması gerekir.

Dövmenin evlenmeye engel olduğuna dair bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, bazı dini yorumlara göre dövme, İslam'da hoş karşılanmayan bir eylem olarak kabul edilir. Evlilik kararı alırken, dövmenin yanı sıra uyumluluk, paylaşılan değerler ve karşılıklı saygı gibi faktörler dikkate alınmalıdır. Dini konularda doğru bilgi ve rehberlik için bilgili bilim insanlarına veya İslami öğretilerde bilgili kişilere danışılması önerilir.

Babaların çocuklarına bakmak zorunda olmasının bazı nedenleri: Türk Medeni Kanunu'na göre yükümlülük: Türk Medeni Kanunu'nun 328. maddesine göre, anne ve baba, çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli giderleri karşılamakla yükümlüdür. İslam hukukuna göre yükümlülük: İslam hukukuna göre, babalar çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Ayrıca, babanın çocuklarına bakma yükümlülüğü, çocuğun sağlık açısından aciz durumda olması durumunda yaşları ne olursa olsun devam eder.

Evet, üst hakkı mirasçılara geçer. Türk Medeni Kanunu'na göre, aksi kararlaştırılmadıkça üst hakkı devredilebilir ve mirasçılara geçer. Süresiz üst hakkı: Mirasçılar, üst hakkını ölen kişinin hakları çerçevesinde kullanmaya devam edebilirler. Süreli üst hakkı: Üst hakkı süresi sona erene kadar mirasçılar bu hakları kullanabilir.