TMK

Türk Medeni Kanunu (TMK) 188. madde, eşlerin evlilik birliğini temsil yetkisini düzenler. Eşlerden her biri, ortak yaşamın devamı süresince ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini temsil eder. Ailenin diğer ihtiyaçları için eşlerden biri, birliği ancak şu hallerde temsil edebilir: Diğer eş veya haklı sebeplerle hâkim tarafından yetkili kılınmışsa; Birliğin yararı bakımından gecikmede sakınca bulunur ve diğer eşin hastalığı, başka bir yerde olması veya benzeri sebeplerle rızası alınamazsa.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 240 ve 652. maddeleri arasındaki temel farklar şunlardır: Hak Talep Etme Şartları: TMK 240: Sağ kalan eşin, katılma veya değer artış payı alacağının olması gerekir. TMK 652: Eşler arasındaki mal rejiminin türü önemli değildir, miras hakkına dayalı olarak talep edilebilir. Görevli Mahkeme: TMK 240: Aile mahkemesi. TMK 652: Sulh hukuk mahkemesi. Talep Edilen Hak: TMK 240: Mülkiyet talebi için haklı sebeplerin varlığı gereklidir. TMK 652: İntifa veya oturma hakkı talep edilebilir, haklı sebep zorunluluğu yoktur. Uygulama Alanı: TMK 240: Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda uygulanır. TMK 652: Eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya konut bulunması durumunda uygulanır.

Türk Medeni Kanunu (TMK) 405. madde gereği kısıtlanma, kamu haklarından mahrumiyet anlamına gelmez. Bu madde, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedeniyle bireylerin hukuki ehliyetlerini ve haklarını kullanma yetilerini düzenler. Kısıtlanan bireyler, tek başına geçerli hukuki işlemler yapamaz, mali haklarını yönetemez ve evlilik, miras veya bağış yapma yetkileri sınırlandırılır. Kısıtlama kararları, bireyin haklarını gereksiz yere kısıtlamayacak şekilde, kesin tıbbi kanıtlara dayanmalı ve hukuki süreçler titizlikle yürütülmelidir.

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 163, 164 ve 165 ile 166 arasındaki temel farklar şunlardır: Madde 163: Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu nedenle birlikte yaşaması diğer eşten beklenemez hale gelirse, diğer eş her zaman boşanma davası açabilir. Madde 164: Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ise, terk edilen eş boşanma davası açabilir. Madde 165: Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir. Madde 166: Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Özetle, madde 163 suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürmeyi, madde 164 terki, madde 165 akıl hastalığını düzenlerken, madde 166 genel boşanma sebebini (evlilik birliğinin temelden sarsılması) düzenler.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 169. maddesi, boşanma veya ayrılık davası açıldığında hâkimin, davanın devamı süresince gerekli olan bazı geçici önlemleri re’sen almasını düzenler. Bu önlemler şunlardır: Eşlerin barınması: Tarafların yaşama düzeninin korunması için barınma tedbirleri alınır. Geçim giderleri: Eşlerin ekonomik durumuna göre nafaka veya benzeri mali destekler belirlenir. Malların yönetimi: Mal rejiminin korunması ve tarafların mallarının hukuka aykırı şekilde elden çıkarılmasını önlemek amacıyla tedbirler alınır. Çocukların bakım ve korunması: Çocukların kimde kalacağı, nafaka miktarı ve ebeveynlerin görüşme haklarına ilişkin kararlar alınır.

Türk Medeni Kanunu'nun 698. maddesi (TMK 698), paylı mülkiyetin sona erdirilmesini düzenler. Bu maddeye göre, hukuki bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir. Paylaşmayı engelleme süresi: Bu hak, hukuki bir işlemle en fazla 10 yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda şekil şartı: Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler resmi şekle tabidir ve tapu kütüğüne şerh verilebilir. Uygun olmayan zamanda paylaşma: Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz.

Türk Medeni Kanunu'na (TMK) göre vesayet, aşağıdaki durumlarda sona erer: Küçüklerde: Küçük üzerindeki vesayet, ergin olmasıyla kendiliğinden sona erer. Hükümlülerde: Özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkûmiyet sebebiyle kısıtlı bulunan kişi üzerindeki vesayet, hapis hâlinin sona ermesiyle kendiliğinden ortadan kalkar. Diğer kısıtlılarda: Vesayeti gerektiren sebebin ortadan kalkması üzerine vesayet makamının kararıyla sona erer. Sürenin dolması: Vasilik görevi, uzatılmadığı takdirde sürenin dolmasıyla sona erer. Vasinin ölümü veya fiil ehliyetinin kaybı: Vasinin ölümü veya fiil ehliyetini kaybetmesi halinde vasilik görevi sona erer. Ayrıca, vasi, vasiliğe engel bir sebebin ortaya çıkması veya haklı bir sebep durumunda görevinden çekilebilir.

Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 176, boşanma sonrası maddi tazminat ve nafaka düzenlemelerini kapsar. Madde 176'nın bazı önemli hükümleri: Tazminat ve nafakanın ödenme biçimi: Maddi tazminat ve yoksulluk nafakası, mahkeme kararıyla toptan veya irat (düzenli ödeme) biçiminde ödenebilir. Manevi tazminatın ödenme biçimi: Manevi tazminatın irat biçiminde ödenmesi mümkün değildir. Nafaka yükümlülüklerinin sona ermesi: İrat biçiminde ödenen nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi, taraflardan birinin ölümü veya yoksulluğunun ortadan kalkması gibi durumlarda kendiliğinden sona erer. Nafaka miktarının değiştirilmesi: Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde, nafaka miktarının artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. Gelecek yıllar için nafaka miktarı: Hakim, talep halinde, irat biçiminde ödenen nafakanın gelecek yıllarda ne miktarda ödeneceğini belirleyebilir.

TMK madde 285 ve 286 birlikte açılmaz, çünkü bu maddeler farklı konuları düzenler. - TMK madde 285, babalık karinesini belirler; evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuğun babasının koca olduğunu belirtir. - TMK madde 286 ise babalık karinesini çürütmek için açılacak soybağının reddi davasını düzenler; bu dava, koca, ana veya çocuk tarafından açılabilir. Dolayısıyla, babalık karinesinin varlığı durumunda (TMK madde 285) bu karineyi çürütmek için soybağının reddi davası (TMK madde 286) açılabilir, ancak bu iki madde aynı anda birlikte açılmaz.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 349. maddesi, kocası ölen kadının kiminle evleneceği ve hangi soyadını alacağı hakkında bilgi vermemektedir. Ancak, TMK'nın 187. maddesi, evlenen kadının kocasının soyadını alacağını, ancak evlendirme memuruna veya nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuru ile kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabileceğini belirtir. Kocası ölen kadın, yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır ve onun soyadını taşımaya devam eder.

TMK 462, Türk Medeni Kanunu'nun 462. maddesini ifade eder. TMK 462'ye göre vesayet makamının izninin gerektiği durumlardan bazıları şunlardır: Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir ayni hak kurulması; Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi; Ödünç verme ve alma; Kambiyo taahhüdü altına girme; Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kirası sözleşmeleri yapılması; Vesayet altındaki kişinin bir sanat veya meslekle uğraşması; Vesayet altındaki kişinin yerleşim yerinin değiştirilmesi.

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 166'ya göre boşanma şartları: 1. Evlilik süresinin en az bir yıl olması. 2. Eşlerin birlikte başvurması veya bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi. 3. Tarafların boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu üzerinde anlaşması. 4. Hâkim tarafından tarafların iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirilmesi. 5. Hâkim tarafından protokolün uygun bulunması. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak protokolde gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 611 ve 612. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, en yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras şu şekilde sonuçlanır: Miras, mirası reddedenlerin yerini alacak olan mirasçılara geçmez. Tereke, sulh hukuk mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Tasfiye sonunda arta kalan bir değer varsa, bu değer sanki mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir. "En yakın yasal mirasçılar" kavramıyla, miras bırakanın ölümünde doğrudan mirasçı olan kişiler kastedilir. Bu sürecin başlaması için herhangi bir başvuru gerekmez; sulh hukuk mahkemesi, mirasçıların mirası reddettiğini belirlediğinde kendiliğinden resmi tasfiye yoluna gider.

Soybağının reddi davası, Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 286. ve 291. maddeleri arasında düzenlenmiştir. TMK 286. madde, soybağının reddi davasını açabilecek kişileri ve genel hükümleri içerir. TMK 291. madde, belirli özel durumlara ilişkin hükümler getirir; örneğin, kocanın dava açma hakkını kullanamadığı durumlarda, ilgili diğer kişilere bu hakkın tanınmasını sağlar.

Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 449, vesayet altındaki kişinin adına kefil olmayı, vakıf kurmayı ve önemli bağışlarda bulunmayı yasaklar. TMK Madde 450 ise şu düzenlemeleri içerir: Vesayet altındaki kişi görüşlerini oluşturma ve açıklama yeteneğine sahipse, vasi önemli işlerde karar vermeden önce onun görüşünü almakla yükümlüdür. Vesayet altındaki kişinin işi uygun bulması, vasiyi sorumluluktan kurtarmaz.

Türk Medeni Kanunu (TMK) velayet hükümleri, 4721 sayılı kanunun 335 ile 351. maddeleri arasında yer alır. Bazı temel hükümler: Evlilik birliği devam ettiği sürece velayet: Evlilik devam ettiği sürece velayet, anne ve baba tarafından ortak olarak kullanılır. Boşanma veya ayrılık durumunda velayet: Boşanma veya ayrılık halinde velayet, hakim tarafından eşlerden birine verilir. Çocuğun üstün yararı ilkesi: Mahkemeler, velayet konusunda karar verirken çocuğun üstün yararını gözetmek zorundadır. Ebeveynlerin iş birliği: Ortak velayette anne ve baba, çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve diğer temel konularına ilişkin kararları birlikte alır ve sorumlulukları eşit şekilde paylaşır. Velayetin devredilemezliği: Velayet hakkı, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır ve devredilmesi veya haktan feragat edilmesi mümkün değildir.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 161. maddesi, eşlerden birinin zina etmesi durumunda diğer eşin boşanma davası açabileceğini düzenler. Maddenin tam hali şu şekildedir: > "Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur".

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 195, 196, 197 ve 198 arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir: Madde 195: Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda uyuşmazlığa düşülmesi hâlinde, eşlerin ayrı ayrı veya birlikte hâkimin müdahalesini isteyebileceğini düzenler. Madde 196: Eşler birlikte yaşamaya devam ederken alınabilecek önlemleri içerir. Madde 197: Eşlerden birinin ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddi biçimde tehlikeye düştüğünde ayrı yaşama hakkını ve bu durumda hâkimin alabileceği önlemleri düzenler. Madde 198: Bir teşebbüsün, bir sermaye şirketinin sermayesinde belirli oranlarda pay sahibi olması durumunda bildirim, tescil ve ilan yükümlülüklerini belirler. Bu maddeler arasındaki temel fark, müdahale ve önlemlerin kapsamına ilişkindir; madde 195 genel nitelikli önlemleri, madde 197 eşlerin ayrı yaşaması durumunda alınacak önlemleri, madde 198 ise ticari şirketlerdeki pay sahipliği durumlarında bildirim yükümlülüklerini kapsar.

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 174 ve 176 arasındaki fark şu şekildedir: Madde 174: Boşanmada maddi ve manevi tazminat ile ilgilidir. Madde 176: Tazminat ve nafakanın ödenme biçimi ile ilgilidir. Özetle, madde 174 tazminat haklarını, madde 176 ise bu tazminatların nasıl ödeneceğini düzenler.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 512. maddesi, mirasçılıktan çıkarma ile ilgili hükümleri içerir: Maddeye göre: 1. Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir. 2. Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer. 3. Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.