Temyiz

İstinaf ve temyizde esas alınan dosya, ilk derece mahkemesinde görülen davaya ilişkin karar ve belgelerden oluşur. İstinaf aşamasında, dosya, yerel mahkemenin kararı ve bu karara ilişkin tüm deliller ile birlikte incelenir. Temyiz aşamasında ise, dosya, istinaf mahkemesi tarafından verilen karar ve bu karara ilişkin belgeler esas alınarak incelenir.

Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde istinaf ve temyiz sürelerinin kısaltılması için şu adımlar öngörülüyor: Yargıtay ve Danıştay'ın güçlendirilmesi: Daire ve üye sayıları, iş yüküyle orantılı olarak yeniden düzenlenecek. Bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinin yapılandırılması: Bu mahkemelerdeki daire ve hakim sayıları artırılacak, ihtisaslaşma sağlanacak. Kesinlik sınırlarının gözden geçirilmesi: Bazı davalar için doğrudan temyiz sistemi getirilecek. Duruşmaların ertelenmesinin sınırlandırılması: Duruşmalar en fazla 2 ay ertelenebilecek. Dosyaların ön incelemesi: Dosyalar arşive alınmadan önce ön incelemeye tabi tutulacak. Cumhuriyet başsavcılığının yetki artışı: Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının daire kararlarına itiraz yetkisi genişletilecek.

Danıştay'da temyiz başvurusu, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır. Temyiz incelemesinin bazı aşamaları: Ön inceleme: Temyiz dilekçesinin usulüne uygunluğu, süresi içinde yapılıp yapılmadığı gibi hususlar incelenir. Danıştay'ın kararı: Danıştay, temyiz başvurusunu reddedebilir veya dosyayı ilgili mahkemeye gönderebilir. İvedi yargılama usulüne tabi davalarda ise temyiz süresi 15 gün olarak belirlenmiştir.

Evet, süre tutum dilekçesi yerine, gerekçeli karar tebliğinden itibaren 15 gün içinde temyiz dilekçesi verilebilir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 295. maddesine göre, temyiz başvurusunda temyiz nedenleri gösterilmemişse, belirlenen sürenin bitmesinden veya gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde, hükmü temyiz olunan bölge adliye mahkemesine bu nedenleri içeren bir ek dilekçe verilmelidir. Ancak, süre tutum dilekçesi, kanun yoluna başvurulacağını bildiren bir dilekçe olarak kabul edilir ve gerekçeli kararın tebliğinden sonra verilecek temyiz dilekçesinin süresini uzatmak için kullanılabilir.

Temyiz süresinin kaçırılması durumunda, mahkeme kararları kesinleşmiş olur ve bu durumda süreyi kaçıran taraf için başka hukuki yolların açılması güçleşir. Ancak, bazı özel durumlarda süresi geçmiş olsa bile hak arama şansı olabilir. Ayrıca, avukatın kusuru sebebiyle temyiz süresinin kaçırılması halinde, bu durumu fark eden sanığın yaptığı başvurunun süresinde yapılmış kabul edilmesi gerektiğine dair Yargıtay kararları da bulunmaktadır. Temyiz süresi gibi yasal prosedürlerle ilgili konularda bir hukuk profesyoneline başvurmak en doğru yol olacaktır.

Hükmü yüzüne karşı okunmayan sanık, temyiz edebilir. Temyiz başvurusu için hükmün tefhimi (duruşmada yüze karşı okunması) veya tebliği gereklidir. Yüze karşı okunmama durumunda: Hüküm, sanığın yokluğunda açıklanmışsa, temyiz süresi tebliğin yapıldığı tarihten itibaren başlar. Temyiz süresi: Temyiz başvurusu, hükmün açıklanmasından itibaren 15 gün içinde hükmü veren mahkemeye bir dilekçe verilmesi veya zabıt katibine beyanda bulunulması suretiyle yapılır.

İstinaf sonrası temyiz dilekçesi, kararın kesinleşmesinin ardından tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde verilmelidir. Temyiz süresi, hükmün temyiz başvurusunda bulunmaya hakkı olanların huzurunda veya yokluğunda açıklanmasına göre değişir.

Tehdit davasında temyiz başvurusu, hükmü veren istinaf mahkemesi ceza dairesine temyiz dilekçesi verilerek yapılır. Temyiz başvurusu için gerekli koşullar: Süre koşulu: Temyiz talebi, hükmün açıklanmasından itibaren on beş gün içinde yapılmalıdır. İstek koşulu: Temyiz kanun yoluna başvuru konusunda hak sahibi olan süjelerden en az birinin, hükmü veren mahkemeye başvuru talebinde bulunması gerekir. Tutuklu sanıklar, temyiz başvurusunu zabıt katibine veya tutuklu oldukları ceza infaz kurumu ve tutukevi müdürüne beyanda bulunarak veya bir dilekçe sunarak gerçekleştirebilirler. Genel kural olarak Yargıtay, temyiz incelemesini dosya üzerinde yapar. 5 yıl veya daha az cezayı gerektiren kararlar temyiz yoluna götürülemez.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kararına karşı temyizde Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) bakar. 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren yapılan düzenlemeyle, HAGB kararlarına karşı istinaf yoluna başvurulabilmektedir. Bazı HAGB kararlarına karşı istinaf yolu kapalıdır.

İİK madde 364, "Temyiz Yoluna Başvurma ve İncelenmesi" başlıklı İcra ve İflas Kanunu'nun 17. bapta yer alan bir maddesidir. Maddeye göre, bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerince verilen ve miktar veya değeri belirli bir tutarı aşan nihai kararlara karşı temyiz yoluna başvurulabilir. Temyiz yoluna başvurma, satıştan başka icra işlemlerini durdurmaz.

İdari yargıda temyiz süresi, 30 gündür. Ancak, ivedi yargılama usulüne tabi davalarda temyiz süresi 15 gündür.

Temyiz itirazlarının reddi, Yargıtay'ın yaptığı inceleme sonucunda istinaf mahkemesi kararı aleyhine yapılan temyiz başvurusunun "esastan reddine" karar vermesi anlamına gelir. Bu karar, istinaf mahkemesi hükmünün hukuka uygun bulunduğu anlamına gelir. Temyiz isteminin reddine karar verilmesinin bazı nedenleri şunlardır: Temyiz süresinin yasal süreden sonra yapılması; Hükmün temyiz yeteneğinin bulunmaması; Temyiz edenin buna hakkının olmaması; Temyiz dilekçe, beyan veya layihasının temyiz nedenlerini içermemesi.

Tehir-i icra talebi, mahkeme kararının istinaf veya temyiz edildiği anda yapılmalıdır. Süreç şu şekilde işler: 1. Derkenar Talebi: Kararı veren mahkemeden, kararın istinaf veya temyiz edildiğine dair bir derkenar alınır. 2. Teminat Yatırma: İcra dosyasına, kararın üç aylık faiziyle birlikte borç tutarını karşılayan teminat yatırılır. 3. Mehil Vesikası: İcra müdürlüğü tarafından mehil vesikası düzenlenir. 4. İcra Mahkemesine Başvuru: Borçlu, mehil vesikası ile birlikte icra mahkemesine başvurarak tehir-i icra kararı talep eder. Tehir-i icra başvurusu, istinaf veya temyiz yoluna başvurulduktan hemen sonra yapılmalıdır.

Tanıma ve tenfiz davasında temyiz başvurusu, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde yapılmalıdır. Temyiz sonrası süreç: Üst mahkeme, kararın doğru olup olmadığını değerlendirir. Gerekirse tenfiz kararını bozabilir. Karar onanırsa, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilmesi mümkün olur. Tanıma ve tenfiz davası süreci karmaşık olduğundan, bir avukattan profesyonel destek almak önemlidir.

Yargıtay kararlarında olay ve olgunun değerlendirilmesi, her davanın açıldığı tarihteki hukuki ve maddi olgulara göre sonuçlandırılması ilkesine dayanır. Bazı değerlendirme kriterleri: Fiili Taksim: Önalım hakkı davalarında, taşınmazın eylemli olarak taksim edilip kullanıldığının kanıtlanması durumunda, bu olgu dikkate alınır ve şufa davasının reddi gerekir. Bilirkişi Raporları: Kararda, bilirkişi incelemelerinin ve raporlarının da irdelenmesi gerekir. Değişen Koşullar: Edimler arasındaki dengenin olağanüstü değişimler yüzünden bozulması durumunda, sözleşme değişen koşullara göre uyarlanabilir. Usuli Kazanılmış Hak: Yargıtay'ın bozma kararına uyulduktan sonra, bozma kararında belirtilen ilkelere aykırı karar verilemez. Genel Kural: Her dava, dava açıldığı gün kadar gerçekleşmiş olayları kapsar ve bu olayların dışında yeni olgular genellikle hükme esas alınmaz.

Süre tutum dilekçesi, temyiz dilekçesi yerine geçmez. Süre tutum dilekçesi, ceza mahkemelerinde verilen karara itiraz, istinaf veya temyiz için belirlenmiş sürede, gerekçeli karar tebliğ edilene kadar süreyi durdurmak amacıyla sunulan bir dilekçedir. Dolayısıyla, süre tutum dilekçesi vermek yerine doğrudan temyiz dilekçesi sunmak daha uygun olacaktır.

Temyiz harcının 20.000 TL'yi geçmesi durumunda ne olacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, temyiz harçları hakkında genel bilgi verilebilir. Temyiz harçları, ilk derece mahkemesi harçlarının %25'i kadardır.

Boşanma davasında davalı temyiz dilekçesini, Bölge Adliye Mahkemesi (istinaf) kararının tebliğinden itibaren bir ay içinde vermelidir. Temyiz başvurusu için ayrıca, temyiz harç ve giderlerinin ödenmesi ve dilekçenin Bölge Adliye Mahkemesi'ne sunulması gereklidir.

Bir ceza kararının kesinleşmesi için istinaf ve temyiz gibi kanun yollarının tükenmiş olması gerekmektedir. Örneğin, ağır ceza mahkemesinin verdiği bir karar, istinaf ve temyiz süreci tamamlanmadan kesinleşmez. Kesinleşen ceza, infaz edilmek üzere infaz savcılığına gönderilir.

Yargıtay, temyiz incelemesinde re'sen aşağıdaki sebepleri inceler: CMK m.289'da sayılan hukuka kesin aykırılık halleri. Harçlar Kanunu, Yargılama Giderleri ve Avukatlık Kanunu'na aykırılıklar. Ayrıca, kamu düzenine aykırılık durumunda Yargıtay, bunu re'sen gözetir. Temyiz başvurusunda sebep belirtme zorunluluğu bulunmakla birlikte, dilekçede belirtilen sebepler somut nitelikte olmalıdır.