Tekerleme

Adem madene gitmiş tekerlemesi şu şekildedir: Adem madene gitmiş, Adem madende badem yemiş. Madem Adem madende badem yemiş, niye bize getirmemiş?.

L sesi ile başlayan bazı tekerlemeler şunlardır: 1. "Lângır lûngur lâflamadan leblebiye lâfebeliği, lüpçülüğü lüplemeden Leylâ’dan Lâle'yi sorun". 2. "Lâtifeci, lâdenci, Lâmia, lâtif lâmbasını lâboratuarda lâkırdıcı halanın lâcivert lâke lâvabosuna halâ koyamadı". 3. "Lâvantacı lekeli Leylâ, leblebici leylek Lemi’ye letafetli leylâkları gösterdi". 4. "Lehistanlı lûngur lânfır likorinoz lâfebesi, lôstromo, Lüleburgazlı Leylâ ile Lâlelili Lâle'ye leblebi ile likör ikram etmiş". 5. "Liseli lirik limonatacı, limancılara limonlu likörler aldı".

Dünyanın en uzun tekerlemesi, 100 kelime uzunluğundaki "Pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis" kelimesidir.

"Uç Uç Böceğim" şarkısı, bir çocuk tekerlemesi olup, uğur böceğinin uçması ve annenin çocuğa terlik veya pabuç alacağı temasını işler.

"O Piti Piti" tekerlemesi, "Karamela Sepeti" olarak da bilinir.

Evet, "v" harfi ile başlayan tekerlemeler vardır: 1. Vıdıvıdıcı ve vırvırcı. 2. Vanlı Veli’nin Vefalı vatandaşı. 3. Vahit vatanseverine veda edip vilayette vola vura vura. 4. Vicdani ve Viranköylü Vahap’la karşılaştı. 5. Venedik’te vebadan vefat eden Vedat’ın veresesi vekâleti velveleye verdi.

"Bir Varmış Bir Yokmuş, Evvel Zaman İçinde Kalbur Saman İçinde" tekerlemesinde geçen hayvan deve ve pire'dir.

"3 Kere Aa 3 Kere Bb" tekerlemesi, "Alfabe Tekerlemesi" olarak da bilinir.

Porsuk tekerlemesi, söylemesi zor ve uzun tekerlemelerden biridir. Şu şekilde söylenir: "Bu tarlaya bir şinik kekere mekere ekmişler, bu tarlaya da bir şinik kekere mekere ekmişler. Bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye boz ala boz başlıklı pis porsuk dadanmış, bu tarlaya da ekilen bir şinik kekere mekereye de boz ala boz başlıklı pis porsuk dadanmış".

Tekerlemelerde saçma kelimelerin kullanılmasının nedeni, bu tür sözlerin söyleme zorluğu yaratması ve beyni şaşırtmasıdır. Bu tür kelimeler, tekerlemelerin ritmik ve uyaklı yapısını oluşturur ve dinleyicilerde eğlenceli bir etki bırakır.

"Sev güle nare tev tev" ifadesi, Van yöresine ait bir halk şarkısında geçen bir tekerleme olarak bilinmektedir. Ayrıca, "tev tev" seslenişi, Erzurum yöresindeki halk oyunlarında da kullanılan bir nida olarak da yorumlanmaktadır ve Kürtçe "hep, birlikte, beraber" anlamındaki "tev" sözünden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Diksiyon gelişimi için günde birkaç kez tekerleme çalışmak önerilir. Başlangıçta tekerlemeleri yavaşça söylemek, doğru telaffuzları öğrenmek ve ardından hızı artırmak daha faydalıdır.

"Sar sar sar makarayı, çöz çöz çöz makarayı" tekerlemesi, bir parmak oyunu olarak anlatılır. Tekerlemenin hikayesi şu şekildedir: 1. Sarma hareketi: İki el döndürülerek sarma hareketi yapılır. 2. Çözme hareketi: Eller ters yönde döndürülerek çözme hareketi yapılır. 3. Pekmez: İki elin parmakları öne doğru uzatılıp on kilo pekmez gösterilir. 4. Yalama: İki el sıra ile ağza götürülerek yalama hareketi yapılır. 5. Paylaşma: Bir el öne uzatılır, diğer el göğse konulur ve "Beşi sana, beşi bana" denir. 6. Alkışlama: Eller üç kez alkışlanır ("Ayşe", "Fatma", "Boncuk"). 7. Hayvanlar: Eller ve kollar sıra ile yana açılarak "Aslan geliyor, kaplan geliyor" denir. 8. Sessizlik: Kollar birbirine kenetlenip bağlanır ve sessiz durulur ("Tıp").

Tavla zarlarının isimleri tekerleme şeklinde şu şekilde okunur: 1-1: Hep Yek; 2-2: Dubara; 2-1: yek-i dü; 3-3: Dü Se; 3-2: Seba-i Dü; 3-1: Se Yek; 4-4: Dört Cihar ("Dört Caar" gibi de okunur); 4-3: Cihar-ü Se ("Caar-i Se" gibi de okunur); 4-2: Cihar-i Dü ("Caar-i Dü" gibi de okunur); 4-1: Cihar-ı Yek ("Caar-i Yek" gibi de okunur); 5-5: Dü Beş; 6-6: Dü Şeş.

Tekerleme, okunuşları itibariyle birbirlerine benzeyen söz, sözcük ve seslerin kafiyeli ve okunması zor bir şekilde dizilmesi ile oluşan cümlelere verilen addır. Diğer anlamları: - Anonim halk edebiyatı kategorisinde değerlendirilen, belirgin bir anlamı olmayan, yarı anlamlı veya tamamen anlamsız söz kalıpları. - Masalların giriş sözleri olarak kullanılan kalıplaşmış ifadeler. - Orta oyununda ve Karagöz-Hacivat gösterisinde kullanılan karşılıklı konuşmalar. - Saz şairleri arasında yapılan şiir yarışmaları.

Laf sokma amaçlı en iyi tekerleme olarak şu örnekler verilebilir: 1. "Şemsi Paşa pasajında sesi büzüşesiceler". 2. "Tembel tefeci teyze terliklerini teker teker terli Tekin'in tepesinden temiz Tekir'e fırlattı". 3. "Pireli peyniri perhizli pireler tepelerse pireli peynirler de pır pır pervaz ederler".

En uzun Türkçe tekerleme, yüz otuz kelimeden oluşan "Porsuk Tekerlemesi"dir.

"Kekere ve mekere" ifadeleri, Türkçe kökenli tekerlemelerde yer almaktadır. Dolayısıyla, bu ifadeler herhangi bir yöreye özgü değildir.

Evet, "S" harfi ile başlayan birçok tekerleme vardır. İşte bazı örnekler: 1. "Safranbolulu Safinazla Salihlili Salih". 2. "Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek". 3. "Sazende Şazi ile Zifos Zihni". 4. "Şaklaban şamdancı Şaban". 5. "Şu karşıda bir dal, dalda bir kartal".

"El el epelek, elden çıkan topalak" ifadesi, bir tekerlemenin parçasıdır. Bu tekerlemenin tamamı şu şekildedir: "El el epenek, Elden çıktı topalak, Topalağın yarısı, Sarı kızın sarması, Ilgıdırla kalgıdır, Bu oturan kuş mudur?, Kanadı gümüş müdür?".