Tekerleme

"3 Kere A" tekerlemesinin çıkış tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bu tekerlemenin yaygın olarak bilinen versiyonu, "3 kere aaa, 3 kere bbb" şeklinde olup, çocuk tekerlemeleri arasında yer almaktadır. Tekerlemelerin genellikle nesilden nesile aktarıldığı ve belirli bir çıkış tarihine sahip olmadığı düşünülmektedir.

L sesi tekerlemelerinden bazıları şunlardır: Lalelerle lalettayin laubali laflar ederek lalelikte dolaştık. Leyla, laleleri toplayıp limonata yaparak limonlu lokumlarla servis etti. Limonlu lokumları Laleli’deki lokantada Lal ile lezzetle yedik. Levent, limanda leyleklerin lacivert leğende laleleri sulamasını izledi. Lale bahçesinde lapa lapa yağan kar, lalelerin üzerine yavaşça düştü. Limonlu levrekler, lacivert leğende lezzetle limonlandı. Lal, limonları lime lime kesip lavanta çiçekleriyle süsledi. Leman, lalelerin limonlu limonatasını lüks lokantada lezzetle içti. L sesi tekerlemelerine şu sitelerden de ulaşılabilir: m5bilisim.com; alfabetik.net.tr; edebialem.com.

Adem madene gitmiş tekerlemesi şu şekildedir: > Adem madene gitmiş > Madende badem yemiş > Madem Adem badem yemiş > Niye bize getirmemiş? Tekerlemenin uzun versiyonu ise şu şekildedir: > Şeker gibi tekerlemesi > Nasıl da güzel söylemesi > Bir dene de gör > Bir dene de gör > Bu Adem'in hikayesi > Şeker gibi tekerlemesi > Nasıl da güzel söylemesi > Bir dene de gör > Bir dene de gör > Adem madene gitmiş > Madende badem yemiş > Madem Adem badem yemiş > Niye bize getirmemiş? > Adem madene gitmiş > Madende badem yemiş > Madem Adem badem yemiş > Niye bize getirmemiş? > Adem madene gitmiş > Madende badem yemiş > Madem Adem badem yemiş > Niye bize getirmemiş? > Niye bize getirmemiş? > Niye bize getirmemiş? > Ah Adem ah!

Dünyanın en uzun tekerlemesi olarak bilinen ve Türkçe'de de söylenen tekerleme, "Şu tarlaya bir şinik kekere mekere ekmişler" tekerlemesidir. Tekerlemenin tamamı şu şekildedir: "Şu tarlaya bir şinik kekere mekere ekmişler. Bu tarlaya da bir şinik kekere mekere ekmişler. Şu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye boz ala boz başlı pis porsuk dadanmış. Bu tarlaya da ekilen bir şinik kekere mekereye de boz ala boz başlı pis porsuk dadanmış. O tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuk, diğer tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuğa demiş ki: ‘Sen ne zamandan beri bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuksun?’ O da ona cevaben ‘Sen ne zamandan beri o tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuksan ben de o zamandan beri bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuğum’ demiş".

"Uç Uç Böceğim" şarkısı, genellikle uğur böceğinin uğur getirdiğine dair çocukluk inançlarını ve bu inançlarla ilgili hikayeleri anlatır. Şarkının sözleri arasında "Uç uç böceğim, yarın düğün olacak / Annem sana terlik pabuç alacak" gibi dizeler bulunur. Ayrıca, şarkının farklı versiyonlarında "Al da gel" gibi ekler de olabilir.

"Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde" tekerlemesinde geçen hayvanlar şunlardır: Develer; Pireler; Eşek (mühürdar); Katır (silahtar). Ayrıca, "Çayırkent’in Sessiz Tavşanı Mira’nın Masalı" gibi bazı masallarda "tavşan" da bu ifadeye dahil edilebilir.

O Piti Piti, "Piti Piti Tekerlemesi" olarak bilinir. Bu tekerlemenin bir kısmı şu şekildedir: > Ooooo piti piti Kremanın sepeti Terazi lastik jimnastik Biz size geldik bitlendik Hamama gittik temizlendik Dik dik dik. Tekerlemenin tamamı ve farklı bir söylenişi dersimiz.com sitesinde mevcuttur. Ayrıca, "O Piti Piti" adıyla, absürt komedi ve tuvalet mizahını rap enerjisiyle harmanlayan bir şarkı da bulunmaktadır.

Evet, "v" harfi ile başlayan tekerlemeler vardır. İşte bazı örnekler: Vıdıvıdıcı ve vırvırcı Vanlı Veli’nin Vefalı vatandaşı Vahit vatanseverine veda edip vilayette vola vura vura, vayvaycı Vicdani ve Viranköylü Vahap’la karşılaştı. Vırvırcı Vedia ile vıdıvıdıcı Veli, velinimeti vatman Vahit’e vilayette veda edip Vefa’ya doğru vaveylasız, velevasız velespitle volta vururlarken voleybolcu Vatran, virtüöz Vicdani ve Viranşehirli vatansever, viyolonselist Vecibe ile karşılaştılar. Vicdansız vikont villasının viraneliğinde vicdansızca vikontesi öldürdü. Venedik’te vebadan vefat eden Vedat’ın veresesi vekâleti velveleye verdi. Varlıklı Veli vırvırcı Vikontla voyvoda vuruşunda vücutlandılar. Ayrıca, "v" sesi ile ilgili tekerlemeler için wordwall.net sitesinde bir kaynak bulunmaktadır.

"3 kere aa, 3 kere bb" ifadesi, "Alfabe Tekerlemesi" olarak bilinir. Bu tekerlemenin tamamı şu şekildedir: "3 kere aa, 3 kere bb / 3 kere a, 3 kere b / Alfabe / Sütlü kahve / Miki fare / Eteğimin pilesi / Saçımın lülesi / Ay çok mersi, çok mersi / Ben seni saat onda / Köşe başı Çin lokantasında bekliyorum / Gelmezsen küsüyorum / Mektubunu kesiyorum / Yüzüğünü atıyorum / Çiçeğini eziyorum / Ama eğer gelirsen / Ben seni çok seviyorum".

Porsuk tekerlemesi, "Kekere Mekere" tekerlemesinin bir parçasıdır ve şu şekildedir: > "Bu tarlaya bir şinik kekere mekere ekmişler. Bu tarlaya da bir şinik kekere mekere ekmişler. Bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye boz ala boz başlı pis porsuk dadanmış. Bu tarlaya da ekilen bir şinik kekere mekereye de boz ala boz başlı pis porsuk dadanmış. O tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuk, Diğer tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuğa demiş ki: ‘Sen ne zamandan beri bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuksun?’ O da ona cevaben ‘Sen ne zamandan beri o tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuksan, ben de o zamandan beri bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlı pis porsuğum.’ demiş." Bu tekerleme, Türkçedeki en uzun tekerleme olarak kabul edilir ve yüz otuz kelimeden oluşur.

Tekerlemelerde saçma kelimeler kullanılmasının birkaç nedeni vardır: Eğlence ve oyun: Tekerlemeler, eğlenceli bir dil oyunu olarak söylenir ve genellikle çocukların oyun oynarken öğrenmelerine katkıda bulunur. Dil becerisi geliştirme: Tekerlemeler, dilin akıcılığını artırır ve söylenmesi zor kelimeleri içerir, bu da diksiyon ve konuşma becerilerini geliştirir. Kültürel miras: Tekerlemeler, halk edebiyatına özgü bir türdür ve nesilden nesile aktarılan bir kültürel miras olarak önemli bir yere sahiptir. Anlamsızlık ve uyumsuzluk: Tekerlemeler, birbiriyle uyumsuz sözcükleri art arda getirme becerisiyle oluşturulur ve bu, anlatıma mistik ve alaycı bir hava katar.

"Sev güle nare tev tev" ifadesi, "Giden Ay Tutulur mu" (Sev Güley) adlı türkünün bir dizesidir. Bu dize, şu şekilde devam eder: > Gidene bak gidene > Boyu benzer fidana > Allah sabırlar versin > Gizli sevda çekene. Türkü, Van - Erciş yöresine aittir ve Atakan Çelik tarafından derlenmiştir.

Diksiyon için günde kaç tekerleme çalışılması gerektiği konusunda kesin bir sayı vermek mümkün değildir. Ancak, diksiyon tekerlemelerini çalışırken her gün birkaç tekerlemeyi tekrarlamak önerilir. Diksiyon geliştirme sürecinde, tekerlemeleri söylerken kademe kademe hızlanmak ve zorlandığınız kelimeleri belirleyerek bu kelimeleri daha hızlı tekrar etmek faydalı olabilir. En iyi sonucu elde etmek için, her gün en az 15 dakika egzersiz yapmaya çalışmak ve yüz kaslarının öğlene kadar "uyuduğunu" göz önünde bulundurmak önerilir. Profesyonel bir diksiyon eğitimi almak, doğru teknikleri öğrenmek ve süreci hızlandırmak açısından faydalı olabilir.

"Sar sar sar makarayı, çöz çöz çöz makarayı" tekerlemesi, anlamsız ve hikaye anlatmayan bir çocuk şarkısı olarak değerlendirilmektedir. Tekerlemenin sözleri şu şekildedir: > Sar sar sar makarayı Çöz çöz çöz makarayı Şöyle de böyle şak şak şak Şöyle de böyle şak şak şak Komşu komşu tak tak tak Komşu komşu tak tak tak Aslan geliyor, kaplan geliyor, tıp! Kolları bağlar şıp.

Tekerleme, genellikle ölçülü ve kafiyeli, basmakalıp sözdür. Tekerlemenin bazı anlamları: Masal, öykü, bilmece ve halk tiyatrosu gibi bazı edebi türlerin içinde veya bağımsız olarak söylenen söz. Çocuk folklorunda hoşça vakit geçirmek, konuşma kabiliyetini geliştirmek, oyunlarda eş ve ebe seçmek için söylenen söz. Âşık fasıllarında, saz şairlerinin yaptıkları şiir yarışmaları. Türk edebiyatında ilk tekerleme örneklerine 11. yüzyıldan itibaren rastlanır.

En iyi tekerleme laf sokma olarak değerlendirilebilecek bir örnek bulunamadı. Ancak, söylemesi zor ve dikkat gerektiren tekerlemelerden bazıları şunlardır: Ocak kıvılcımlandırıcılardan mısın, kapı gıcırdatıcılardan mısın?. Çatalca'da topal çoban çatal yapıp çatal satar, nesi için?. Bu yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak, sarımsaklamasak da mı saklasak?. Zihni, zihnini Zeki’nin zikzak çizen zevzek züğürt sözleriyle uzun uzun zorladı. Şemsi Paşa pasajında sesi büzüşesiceler.

Tavla zar isimlerinin tekerleme şeklinde nasıl okunduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, tavla zar isimlerinin bazıları ve Türkçe karşılıkları şu şekildedir: Hep yek: 1-1. Dubara: 2-2. Yeki dü: 2-1. Se yek: 3-1. Dört cihar: 4-4. Pencü se: 5-3. Şeş beş: 6-5. Dü şeş: 6-6. Zar isimleri genellikle Farsça sayı kombinasyonlarından türetilmiştir.

En uzun Türkçe tekerleme olarak genellikle "Şu tarlaya bi şinik kekere mekere ekmişler" tekerlemesi kabul edilir. Tekerlemenin tamamı şu şekildedir: > Şu tarlaya bi şinik kekere mekere ekmişler. Bu tarlaya da bi şinik kekere mekere ekmişler. Şu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuk, bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğa demiş ki; "Ben bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğum" demiş. Öteki tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuk da; "Ben de bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğum" demiş.

Kekere ve mekere, Türkiye'nin bazı yörelerinde kullanılan isimlerdir. Kekere mekere, halk arasında bilinen ve genellikle tıbbi amaçlarla kullanılan bir bitki türüdür. Kekere mekere ayrıca, bir tekerlemede geçen ve "kuş yemi" anlamına gelen bir ifadedir.

Evet, "s" harfi ile başlayan tekerlemeler vardır. İşte bazı örnekler: Safranbolulu Safinazla Salihlili Salih Sivrihisar'da soğuk almışlar, sinüzit olmuşlar, sonra sımsıkı sarınarak söylenmesiz Seyitgazi'ye varıp, sarımsaklı suteresini susarımsağı ile karıştırarak suyunu süzmüşler. Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek, bizim damda var beş boz başlı beş boz ördek. Sizin damdaki beş boz başlı beş boz ördek, bizim damdaki beş boz başlı beş boz ördeğe: siz de bizcileyin beş boz başlı beş boz ördek misiniz demiş. Sokaklarda soluyan solucan soytarı somurtkan sopalı sobacıya sonsuz sorularını sordu. Sözlükten sözlerini söyleyen Söğütlü Sökmen, söylevindeki sözleri sönük sönük söyledi. Süslü sütçü süzgeçten süzülmüş sütünü, sürtük sünepe süt nineye süzme sütlaç yaptırdı. Daha fazla "s" harfi ile başlayan tekerleme için m5bilisim.com ve edebialem.com gibi siteler ziyaret edilebilir.