Sözdizimi

Akuzatif hâl, dilbilgisel bir terim olup, bir kelimenin veya bir cümlenin nesne olarak kullanılmasını ifade eder. Türkçe'de akuzatif hâli, genellikle bir kelimenin "neyi" veya "kimi" sorularına yanıt veren kelimeye denk gelir. Akuzatif durumu, bir cümledeki fiilin etkilediği veya üzerine hareket ettiği nesneyi belirtir. Akuzatif, özellikle diller arası dilbilgisi karşılaştırmalarında önemli bir kavramdır. Akuzatif hâl, Fransızca "accusatif" kelimesinden türetilmiştir.

Relative clauses (ilgi cümlecikleri) iki ana türe ayrılır: tanımlayıcı (defining) ve tanımlayıcı olmayan (non-defining). Tanımlayıcı relative clauses cümledeki öznenin ya da nesnenin kim veya ne olduğunu belirtir ve cümle anlamını tamamlar. Tanımlayıcı olmayan relative clauses cümledeki öğenin kim veya ne olduğunu belirtmek için gerekli değildir ve ekstra bilgi verir.

Hayır, Arapçada tamlayan (muzâfun ileyh) tamlananın (muzâf) önüne gelir. Örneğin, "evin kapısı" tamlamasında "kapı" (بَاب) muzâf, "ev" (تِ ْيبَ لْ ا) ise muzâfun ileyh olarak kullanılır.

Özne (subject) ve tümleç (object), bir cümledeki işlevlerine göre ayırt edilir: 1. Özne: Cümlede eylemi gerçekleştiren kişi veya şeydir. 2. Tümleç: Eylemin yapıldığı kişi veya şeydir.

Bağımlı ve bağımsız sıralı cümleler, öge ortaklığı olup olmamasına göre ayırt edilir: 1. Bağımlı Sıralı Cümle: Bu tür cümlelerde öge ortaklığı bulunur. 2. Bağımsız Sıralı Cümle: Öğe ortaklığı olmayan cümledir.

"Sein" ve "haben" fiilleri Almanca'da farklı bağlamlarda kullanılır: 1. "Sein" genellikle varlık, durum veya konum belirtmek için kullanılır: - Örnekler: "Ich bin müde" (Yorgunum), "Wir sind im Kino" (Sinemadayız). 2. "Haben" ise sahip olma, mülkiyet veya fiziksel varlık ifade etmek için kullanılır: - Örnekler: "Ich habe ein Auto" (Benim bir arabam var), "Sie hat einen roten Rock" (Onun kırmızı bir eteği var). Ayrıca, "haben" geçmiş zamanları ifade etmek için yardımcı fiil olarak da kullanılır.

Önce ve sonra kelimeleriyle ilgili bazı cümleler: Önce: 1. Fiil + mAdAn önce: Ali kahvaltı etmeden önce duş alıyor. 2. İsim + DAn önce: Dışarı çıkmadan önce ödevlerimi yapıyorum. 3. Her şeyden önce: Bunları sana söylemeliyim. Sonra: 1. Fiil + DIktAn sonra: Duş aldıktan sonra kahvaltı ediyor. 2. İsim + DAn sonra: Mehmet, alışveriş listesi hazırladıktan sonra alışverişe çıkıyor. 3. Daha sonra: Oradan çıktıktan sonra yanıma gel.

Cümlenin ögeleri ve cümle çeşitleri şu şekilde bulunur: 1. Cümlenin Ögeleri: - Temel Ögeler: Yüklem ve özne cümlenin temel ögeleridir. - Yüklem: Cümledeki işi, hareketi veya yargıyı bildiren çekimli unsurdur. - Özne: Yüklemin bildirdiği işi yapan veya yargıda bahsedilen varlıktır. - Yardımcı Ögeler: Nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci ve edat tümleci gibi diğer ögelerdir. 2. Cümle Çeşitleri: - Anlamına Göre Cümleler: Olumlu, olumsuz, soru, ünlem cümlesi gibi çeşitler. - Yapısına Göre Cümleler: Basit, bileşik, karmaşık cümle gibi çeşitler. Cümlenin ögelerini ve çeşitlerini belirlerken, cümledeki kelimelerin çekimlenip çekimlenmediğine ve yükleme sorulan sorulara dikkat edilmelidir.

-dir eki, Türkçede cümleye çeşitli anlamlar katar: İsim cümlesi oluşturma: İsim soylu sözcükleri yüklemeye çevirir. Kesinlik veya ihtimal anlamı: Fiillere kesinlik veya ihtimal anlamları katar. Pekiştirme: Eklendiği adın ardından geniş zamanlı bir fiil getirilirse, adın belirttiği kavramla fiil arasında uygunluk ilişkisi kurar. Olasılık belirtme: Duyulan geçmiş zamana eklendiğinde olasılık veya tahmin anlamı katar. Ayrıca, -dir eki, bilimsel önermelerde ve kanun/anayasa maddelerinde kullanılır.

Yüklemin türü iki ana kategoriye ayrılır: isim cümlesi ve fiil cümlesi. Örnekler: 1. İsim Cümlesi: "Bu şiir, yazarın ilk şiiriydi". 2. Fiil Cümlesi: "Hayvanlar birden durdu".

"Raise" ve "rise" fiillerinin farkı, kullanım bağlamlarına göre değişir: - "Raise" geçişli bir fiildir ve bir nesne gerektirir. - "Rise" geçişsiz bir fiildir ve nesne almaz.

Belirtisiz nesne ve sözde özne farklı kavramlardır. Belirtisiz nesne, yükleme sorulan "ne" sorusuna cevap veren ve belirtme hâl ekini (-i) almayan yalın hâldeki nesnedir. Sözde özne ise, edilgen çatılı fiillerin yüklem olduğu cümlelerde, işten etkilenen unsuru ifade eder.

Öbek çeşitleri şunlardır: 1. Ad Öbeği: İçinde bir ad ve niteleyiciler bulunan öbek türüdür. 2. Eylem Öbeği: Bir ana eylem ve bir ya da daha çok yardımcı eylemden oluşur. 3. İlgeç Öbeği: İlgeçten oluşur ve ilgecin nesnesi ile niteleyicileri de öbekte bulunabilir. 4. Sıfat Öbeği: Bir adı ya da bir adılı niteleyen ilgeç öbeğinden oluşur. 5. Zarf Öbeği: Bir zarftan oluşur ve sıfat öbeğine benzer.

Evet, sözde öznede de "kim" sorusu sorulur. Sözde özne, cümlede eylemi gerçekleştiren belli olmadığı için, yükleme sorulan "kim" sorusuna cevap veren unsurdur.

Takdim ve tehir sanatı, edebiyatta cümlelerin söz dizimini değiştirerek yapılan bir sanattır. - Takdim, cümle içinde sonra gelmesi gereken bir lafzı öne almak anlamına gelir. - Tehir ise, önce gelmesi gereken bir öğenin sona bırakılmasıdır. Bu sanat, belagat üsluplarından biri olup, dilciler tarafından söz sanatındaki ustalıklarını göstermek için kullanılır.

Farsça isim tamlaması şu şekilde yapılır: tamlanan önce, tamlayan sonra yazılır. Örnekler: - كوه قاف (Kuh-ı Kaf : Kaf Dağı); - سيف دين (seyf-i din: dinin kılıcı). Tamlanan kelimenin son harfi "he" (ه) veya "î" ise, bu harfin üzerine hemze (ء) konur. Eğer tamlanan kelime "â" veya "û" ile bitiyorsa, izafet kesresi "ye" (ى) ile yapılır.

Doğan Aksan'ın dilbiliminin temel kavramları şunlardır: 1. Anlambilim: Aksan, anlambilimi dilin soyut kavramları karşılama yeteneği ve sözcüklerin anlam değişimleri açısından inceler. 2. Sözdizimi: Türkçenin tümce yapısı ve anlatım gücü, ortaç ve ulaç gibi öğelerin kullanımı Aksan'ın ilgi alanına girer. 3. Sözvarlığı: Bir dilin zenginliğini gösteren sözcük sayısı ve bu sözcüklerin kökenleri, Aksan'ın çalışmalarında önemli bir yer tutar. 4. Biçimbilim: Dilin kök ve ek birleşmeleri, morfolojik yapısı ve dilbilimsel kavramlar Aksan'ın araştırmalarında ele aldığı diğer konulardır.

Biçim bilgisi ve yapı bilgisi aynı kavramı ifade eder.

İşte İngilizce'de bir kıyaslama cümlesi örneği: "The car is faster than the bicycle." (Araba, bisikletten daha hızlıdır).

Özne ve zarf tamlayıcısı (zarf tümleci) aynı şeyler değildir. Özne, cümlede bildirilen işi, oluşu, hareketi, durumu veya kılışı yerine getiren; hakkında bilgi ve haber verilen öğedir. Zarf tamlayıcısı (zarf tümleci) ise yüklemin bildirdiği işi veya oluşu zaman, hâl, miktar, yer, araç veya sebep bakımından tamamlayan ögedir.