Sondaj

Jeotermal sondaj, iki ana türde gerçekleştirilebilir: geleneksel jeotermal sondaj ve geliştirilmiş jeotermal sistemler (EGS) ile sondaj.

Yeraltında ulaşılan en derin nokta, 12.262 metre ile Kola Süperderin Sondajı olarak bilinmektedir. Diğer derin yeraltı yapıları şunlardır: - Güney Afrika'daki Mponeng Altın Madeni: Yaklaşık 4.000 metre derinliğe kadar inilmektedir. - Mariana Çukuru: Dünya'daki bilinen en derin okyanus noktası olup, yaklaşık 10.994 metre derinliğindedir. Daha derinlere inmek, yüksek sıcaklık ve basınç gibi doğal engeller nedeniyle oldukça zordur.

IDX Pro PI metal dedektör, maksimum 2 metre derinliğe kadar çekim yapabilir.

Özdirenç etüdü ile etkin derinlik minimum 50 metreye kadar inilebilir.

Akay Mühendislik adlı farklı firmalar farklı alanlarda hizmet vermektedir: 1. Akay Mühendislik (Diyarbakır): Zemin etüdü, su sondajı ve maden sondajları gibi alanlarda rapor hazırlama ve arazide yerinde deneyler yapmaktadır. 2. Akay Group (Eskişehir): İnşaat, havacılık ve pil alanlarında mühendislik hizmetleri sunmaktadır. 3. Akay Mühendislik (Ankara): Elektrik proje ve danışmanlık hizmetleri vermektedir. 4. Akay Soğutma (Büyükçekmece): Isıtma ve soğutma sistemleri üzerine sanayi ve dış ticaret faaliyetleri yürütmektedir.

Dünyanın en derin petrol kuyusu, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Taklamakan Çölü'nde bulunan "Shenditake 1" sondaj kuyusudur ve 10.910 metre derinliğe ulaşmıştır.

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), hidrokarbon arama, sondaj, üretim ve pazarlama faaliyetlerinde bulunan bir milli şirkettir. TPAO'nun yaptığı işler arasında: - Deniz ve kara alanlarında petrol ve doğalgaz arama çalışmaları yürütmek; - Derin deniz aramacılığı, ankonvansiyonel kaynaklar ve doğal gaz depolama alanlarında faaliyet göstermek; - TÜPRAŞ, BOTAŞ, PETKİM, Petrol Ofisi gibi şirketlerin kuruluşuna öncülük etmek; - Petrol ürünlerinin ithal ve ihraç edilmesi, ihtiyaca göre dağıtılması ve pazarlanması.

Su sondajı işlemi, su kanalı açmak için aşağıdaki adımları içerir: 1. Alanın İncelenmesi: Toprak yapısı, jeolojik özellikler ve su seviyesi gibi faktörler göz önünde bulundurularak sondaj yapılacak alanın detaylı bir şekilde incelenmesi yapılır. 2. Ekipman Seçimi ve Kurulumu: Yüzeyde veya yer altında kullanılmak üzere uygun sondaj ekipmanı seçilir ve kurulumu uzman ekipler tarafından gerçekleştirilir. 3. Sondajın Yapılması: Belirlenen noktada sondaj makinesi yardımıyla delme işlemi başlatılır ve gerekli derinliğe ulaşana kadar devam eder. 4. Test Edilmesi ve Değerlendirilmesi: Sondaj tamamlandıktan sonra, suyun kalitesi ve miktarı test edilir ve suyun kullanımı için uygun olup olmadığı değerlendirilir. Yasal izinlerin alınması ve çevresel etki değerlendirmesinin yapılması da bu süreçte önemlidir.

DSİ arama ve kullanma ruhsatına sahip olsanız bile, sondaj kuyusundan su taşımak yasa dışıdır ve kaçak kuyu olarak kabul edilir. Bu durumun yasak olmasının nedenleri şunlardır: - Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı: Yeraltı sularının aşırı çekilmesini ve ekosistem bozulmalarını önlemek için ruhsatlandırma mekanizması getirilmiştir. - İdari yaptırımlar: Ruhsat almadan kuyu açmak, para cezalarına ve kuyunun kapatılmasına yol açabilir.

10 metreden sonra sondaj yapmak yasaktır.

Çamur barit, petrol ve gaz endüstrisinde sondaj çamurlarının yoğunlaştırılması için kullanılan bir bileşendir. Bu sayede: Sondaj sırasında kuyunun duvarlarının güçlendirilmesi sağlanır. Sondaj kuyusunun stabilizasyonu yapılır. Sondaj sıvısının akışkanlığının kontrolü sağlanır. Ayrıca, barit ağırlık malzemesi olarak da kullanılır ve beton, seramik ve cam gibi malzemelerin üretiminde dolgu maddesi olarak yer alır.

Aziz A6 Plus dedektör, 2,5 metreye kadar net ve 4 metreye kadar maksimum derinliklere inebilir.

Kuyu açma ekipmanları şunlardır: 1. Sondaj Makineleri: Kuyu açma işleminin ana ekipmanıdır, kuyunun derinliğine inmek için kullanılır. 2. Pompa ve Pompaj Sistemleri: Kuyudan su çekmek ve yüzeye taşımak için kullanılır. 3. Kuyu Kılıfı (Casing): Kuyu açıldıktan sonra, kuyunun duvarlarının stabil olmasını sağlamak için kullanılır. 4. Matkap Başlıkları ve Aletleri: Sondaj makinelerinin ucunda kullanılan, yeraltındaki kayaçları delmeye yardımcı olur. 5. Kepçeler ve Kumlama Ekipmanları: Delme işleminden sonra kuyunun temizlenmesi ve stabilize edilmesi için kullanılır. 6. Beton Pompaları: Kuyunun duvarlarının güçlendirilmesi için beton enjekte etmek için kullanılır. Ayrıca, ölçüm cihazları ve yüzey ekipmanları da kuyu açma sürecinde önemli rol oynar.

Taraklı'daki kaplıca suyu, 200 metre derinlikte yapılan sondaj çalışmaları sonucunda yer altından çıkmaktadır.

Keson su kuyusu projesi aşağıdaki aşamalardan oluşur: 1. Alanın Belirlenmesi: Uzman ekipler tarafından arazi incelenir ve en uygun nokta tespit edilir. 2. Ekipman Hazırlığı: Kuyunun açılması için gerekli ekipman ve malzemeler hazırlanır. 3. Delme İşlemi: Keson matkapları kullanılarak zeminde delme işlemi yapılır ve kuyunun derinliği belirlenir. 4. Kuyunun İnşası: Delme işleminin ardından kuyunun iç duvarları güçlendirilir ve gerekli destekler sağlanarak kuyu stabil hale getirilir. 5. Tamamlanma ve Kontrol: Oluşturulan kuyunun kontrolleri yapılır, işlevselliği, derinliği ve su akışı kontrol edilir ve gerekli testler uygulanarak kuyunun kullanıma hazır hale gelmesi sağlanır. Ruhsat Alımı: Keson kuyu açmak için yetkili kurumlardan ruhsat alınması gerekmektedir. Ruhsat alınmadan başlatılan çalışmalar yasal sorunlara yol açabilir. Bu süreçte doğru ekipmanın kullanılması ve deneyimli bir ekip ile çalışılması, kuyunun verimli ve sağlıklı bir şekilde hizmet vermesini sağlar.

Sondör belgesi almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Eğitim Almak: En az ilkokul mezunu olmak ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen "Zemin Delgi (Delik Delme ve Sondaj) Operatörlük Eğitimi"ne katılmak gerekmektedir. 2. Belge Başvurusu: Eğitimi tamamladıktan sonra, ilgili mercilerin düzenlediği yazılı ve uygulama sınavına girerek başarılı olmak şarttır. 3. Gerekli Evraklar: Nüfus cüzdanı fotokopisi, öğrenim durumunu gösterir belge ve 4 adet vesikalık fotoğraf gibi belgeleri sunmak gereklidir. Bu şartları yerine getiren kişilere, sondör mesleğini icra edebilmeleri için gerekli olan "Sondör Yeterlik Belgesi" verilir.

Sondaj, çeşitli formasyonlarda yapılabilir, bunlar arasında: Kaya formasyonları. Yumuşak zeminler. Ayrıca, sondajın yapıldığı formasyonlar, aranan maddeye göre de değişiklik gösterebilir, örneğin: Petrol ve doğalgaz yatakları. Su sondajları.

Sondajda iki ana boru türü kullanılır: 1. Tij Boruları: Sondaj kulesinden kuyuya indirilen ilk borulardır ve uçlarına takılan matkaplarla sondaj kuyusunu delmek için kullanılırlar. 2. Muhafaza Boruları: Sondaj sırasında kuyunun stabilitesini sağlamak, su içeren formasyonları tutmak, basınç kontrolünü yapmak ve petrol kuyusunda suyun petrole karışmasını engellemek gibi amaçlarla kullanılırlar.

Rize'nin Çayeli ilçesinde petrol sondaj çalışmalarının 2025 yılında başlaması planlanmaktadır.

Deepwater Horizon petrol sızıntısı, bir dizi ekipman arızası, güvenlik protokollerinin ihlali ve insan hataları nedeniyle meydana geldi. Temel nedenler: - Blowout Preventer (BOP) arızası: Acil durumlarda petrol akışını durdurması gereken güvenlik cihazı işlevini yerine getiremedi. - Çimento bariyerinin başarısızlığı: Sondaj kuyusunun çimento ile düzgün bir şekilde izole edilmemesi, gazın yüzeye sızmasına neden oldu. - Basınç kontrolünde hatalar: Kuyudaki anormal basınç artışları fark edilmesine rağmen, gerekli müdahaleler yapılmadı. Ayrıca, maliyetleri düşürmek için güvenlik standartlarının ihmal edilmesi de felaketin boyutlarını artırdı.