SelçukluDönemi

Büyük Selçuklu döneminde yapılan bazı sanat eserleri şunlardır: 1. Mimari Eserler: Büyük Selçuklular, camiler, medreseler, türbeler ve kervansaraylar gibi birçok mimari yapı inşa etmişlerdir. 2. Çini ve Süslemeler: Çini ile kaplı çok köşeli çatılar ve üzerlerindeki göz alıcı kumaş süslemeleri ile kümbetler, Selçuklu mimarisinin en önemli eserlerindendir. 3. Tıp Eğitimi ve Hastaneleri: Selçuklu döneminde Nizamiye Medreseleri ve diğer hastanelerde tıp eğitimi verilmiş, bu kurumlarda ünlü hocalar görev yapmıştır. 4. Kabartma Heykel Sanatı: Rey'de saray hayatını anlatan stuk pano, Selçuklu kabartma heykel sanatının günümüze ulaşan en önemli eseridir. 5. Seramik ve Maden İşçiliği: Selçuklular, seramik ve maden işçiliğinde kendilerine özgü bir teknikle estetik değeri yüksek eserler üretmişlerdir.

Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri şunlardır: 1. Saltuklular: 1072-1202 yılları arasında Erzurum ve çevresinde kurulmuştur. 2. Mengücekler: 1080-1228 yılları arasında Erzincan, Kemah ve Divriği bölgesinde kurulmuştur. 3. Danişmentler: 1092-1178 yılları arasında Sivas merkezli, Amasya, Niksar ve Tokat dolaylarında hakimiyet kurmuştur. 4. Artuklular: 1102-1409 yılları arasında Mardin, Batman ve Hasankeyf civarlarına yerleşmiştir. 5. Çaka Beyliği: 1081-1093 yılları arasında İzmir'de kurulmuştur. 6. Dilmaçoğulları: 1085-1394 yılları arasında Bitlis yöresinde kurulmuştur. 7. Çubukoğulları: 1085-1213 yılları arasında Harput merkez olmak üzere kurulmuştur.

Dünyanın ilk gök bilimi okulu, Selçuklu döneminde Caca Bey tarafından kurulmuştur.

İlk Türk beylikleri haritası, 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulan beyliklerin dağılımını gösterir. Bu haritada yer alan bazı beylikler ve kuruldukları bölgeler şunlardır: Saltuklular: Erzurum. Danişmentliler: Sivas, Tokat, Amasya ve Niksar. Mengücekliler: Erzincan, Kemah ve Divriği. Artuklular: Diyarbakır, Mardin ve Hasankeyf. Çaka Beyliği: İzmir. Beyliklerin sınırları zamanla değişmiş ve bazı beylikler diğer devletler tarafından ele geçirilmiştir.

Selçuklu dönemi çeşmeleri genellikle cami, medrese, han ve türbe gibi yapıların ön cephelerine veya iç avlularına inşa edilmiştir. İşte bazı önemli Selçuklu çeşmeleri: 1. Sivas Gökmedrese Çeşmesi: 1271 tarihli, Selçuklu Dönemi'nin en süslü ve güzel çeşmelerinden biridir. 2. Pazar Hatun Hanı Çeşmesi: 1238-39 yılında inşa edilen, mimari ve dekoratif açıdan önemli bir erken dönem örneğidir. 3. Kayseri Sahabiye Medresesi Çeşmesi: 1266 yılında Sahip Ata tarafından yaptırılmıştır. 4. Niğde Aleaddin Camii önündeki Hatıroğlu Çeşmesi: 1277 tarihli, bağımsız olarak yapılmış bir çeşmedir. 5. Afyon Yusuf bin Yakub Medresesi önündeki Çeşme: 1278 yılında inşa edilmiştir. Ayrıca, menzil çeşmeleri ve çoban çeşmeleri gibi açık arazideki çeşmeler de Selçuklu mimarisinin önemli örneklerindendir.

At figürlü çini tabaklar, Selçuklu dönemine aittir.

Elbistan Kalesi'nde şu yapılar bulunmaktadır: 1. Selçuklu Sarayı: Elbistan valisi Mübarezeddin Çavlı tarafından II. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında yaptırılmıştır. 2. Selçuk Hamamı: Kalenin güney yamacında, Ulu Camii ile sırt sırtadır. 3. Darü’ş-Şifa (Hastahane): Selçuklular tarafından inşa edilen önemli sağlık yapılarından biridir. 4. Kamereddin Hanı: I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde, Kayseri-Elbistan-Halep kervan yolu üzerinde yaptırılmıştır.

Begteginliler, 1144-1232 yılları arasında merkezi Erbil olmak üzere Şehrizor, Hakkâri, Tikrît, Sincar, Harran, Urfa ve civarında hüküm süren Türk beyliğidir.

Evet, Anadolu'da dört tane Türk devleti kurulmuştur: 1. Saltuklular (1072-1202). 2. Danişmendliler (1080-1172). 3. Mengücekler (1080-1228). 4. Artuklular (1102-1409).

Eczaneler eskiden Selçuklu döneminde kurulan hastanelerde bulunurdu. Anadolu'daki ilk eczane, 1206 yılında Kayseri'de yapılan Gevher Nesibe Sultan Şifahanesi'nde açılmıştır.

Selçuklu döneminde tasvir edilen hayvanlar arasında şunlar bulunmaktadır: Yırtıcı kuşlar: Kartal, şahin, sungur gibi kuşlar. Vahşi memeliler: Arslan, kurt, kaplan. Evcil hayvanlar: Keçi, koyun, deve, at, eşek. Fantastik yaratıklar: Grifon, sfenks, ejder. Av hayvanları: Ördek, tavşan, ceylan. Bu hayvanlar, genellikle güç, kudret, iyilik, kötülük gibi sembolik anlamlarla işlenmiştir.

Tabîbnâme, Ebu'l Muzaffer tarafından kaleme alınmış, Büyük Selçuklu dönemine ait bir tıp el yazmasıdır. Eser, Oğuzların Kınık boyuna ait olup, Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar uzanan bir bölgede Oğuz lehçesinin etkisini devam ettirmekte önemli bir rol oynamıştır. Tabîbnâme'nin özellikleri: - Hem ses ve yapı özellikleriyle hem de söz varlığıyla Oğuz Türkçesi özellikleri taşır. - Eserde Kınık boyuna ait bir damga bulunmaktadır. - Alternatif tıp, eczacılık ve bitki bilimi konularını içerir.

Mengücek Beyliği'nin özellikleri şunlardır: 1. Kurucusu ve Kuruluş Yeri: Alparslan'ın komutanlarından Mengücek Gazi tarafından Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar'da kurulmuştur. 2. Mücadeleler: Gürcülere ve Pontus Rum Krallığıyla mücadele etmişlerdir. 3. Kültür ve Ticaret Merkezi: Bölgelerini kültür ve ticaret merkezi haline getirmişlerdir. 4. Önemli Eserler: Divriği (Sivas) Külliyesi, dönemin en önemli eserlerindendir. 5. Yıkılış: Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad tarafından 1228 yılında ortadan kaldırılmıştır.

Selçuklu döneminde yapılan bazı önemli minyatürler şunlardır: 1. "Kitabü'l-Haşayiş": Tıp malzemeleri ve bilgilerini içeren bu eserin minyatürleri, Selçuklu döneminin önemli eserlerindendir. 2. "Kelile ve Dimne": Hintli Beydaba'nın eseri, Selçuklu minyatürlerinde sıkça işlenmiştir. 3. "Varka ve Gülşah": 13. yüzyıl Selçuklu dönemi resim sanatının en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilir. 4. "Kitab fi Marifat El-Baytara": Hünerli baytarlık (veterinerlik) konulu bir eserdir. 5. "Kitâb fi ma'rifeti'l-hiyeli'l-hendesiyye": El Cezerî tarafından yazılan ve otomatik saatleri, insan ve hayvan figürlerini içeren bir eserdir.

Konya Musalla Mezarlığı'nda dört peygamberin yattığı rivayet edilmektedir: İklis, Merih, Çağdun ve Mihran. Ayrıca, bu mezarlıkta Gömeç Hatun, Şeyh Şucaeddin ve Şeyh Halili gibi Selçuklu dönemine ait türbeler de bulunmaktadır.

Nizamiye Medreseleri, 1065 yılında Büyük Selçuklu döneminde kurulmuştur. Dolayısıyla, Diyarbakır'da bir Nizamiye Medresesi'nin yapım tarihi hakkında spesifik bir bilgi bulunmamaktadır.

Osman Turan'ın tarihçilik anlayışı şu şekilde özetlenebilir: 1. Tarihî ve Millî Değerlere Bağlılık: Turan, tarihî ve millî değerlere uygun sağlam bir ideal sahibi olmayı tarihçinin temel ilkesi olarak görür. 2. Geniş Yorum ve Fikirlerin Temeli: Tarihî olayları kuru bilgiler olmaktan çıkarıp, elde ettiği bilgileri memleket meselelerinin aydınlatılmasında fikirlerine dayanak yapar. 3. Türk Tarihinin Bütünlüğü: Türk tarihini bir bütün olarak ele alır ve İslamlaşma olgusunu Türk tarihinin motor gücü olarak kavramış. 4. Selçuklu Dönemi Vurgusu: Özellikle Anadolu Selçukluları dönemi üzerinde durur ve bu dönemi Türk tarihinin en önemli devirlerinden biri olarak değerlendirir. 5. Sosyolojik ve Felsefi Yaklaşım: Tarih çalışmalarını sosyolojik tahliller ve tarih felsefesi ile besler.

Evet, Hasan Sabbah ile Ömer Hayyam arkadaştılar. Rivayetlere göre, Nizamülmülk'ün vezir olması sonrası, Hasan Sabbah'a valilik teklif etmiş, ancak Sabbah bu teklifi geri çevirerek saraydan uzak durmayı tercih etmiştir.

Divriği Darüşşifası, Divriği'de önemli bir yapıdır çünkü Selçuklu döneminin önemli sağlık merkezlerinden biridir. Bu yapı, hastaların tedavi edildiği bir hastane ve medrese olarak kullanılmıştır. Ayrıca, mimari tasarımı hastaların hem fiziksel hem de ruhsal açıdan tedavi edilmesini hedeflemiştir.

Eski Türk bey isimleri arasında şunlar bulunmaktadır: 1. Saltuklular: Ebul Kasım tarafından kurulan, Erzurum, Kars ve Bayburt civarında hüküm süren beylik. 2. Mengücekler: Mengücek Gazi tarafından Erzincan ile Divriği'de kurulan beylik. 3. Danişmentler: Danişmetoğlu Ahmet Gazi tarafından Sivas'ta kurulan, Amasya ve Tokat civarlarında da hüküm süren beylik. 4. Artuklular: Artuk Bey'in oğulları tarafından Mardin, Batman ve Hasankeyf civarından hüküm süren beylik. 5. Çaka Beyliği: Çaka Bey tarafından İzmir'de kurulan, denizcilikle uğraşan ve donanmaya sahip ilk Türk beyliği. 6. Tanrıvermişoğulları: Efes yöresinde kurulan beylik.