SeçimSistemi

ABD seçim reformu, seçim güvenliğini artırmak ve adil bir seçim sistemi sağlamak amacıyla önerilen değişiklikleri ifade eder. Bazı reform önerileri: Kimlik doğrulama ve seçmen kayıtlarının güncellenmesi. Gerrymandering'in (stratejik taksimat) engellenmesi. Seçiciler Kurulu sisteminin değiştirilmesi. Bu reformların hayata geçirilmesi için Anayasa değişikliği gerekebilir, çünkü Seçiciler Kurulu sistemi Anayasa'da yer almaktadır.

Referandumun yüzde 50+1 ile kabul edilip edilemeyeceği, mevcut anayasal düzenlemelere bağlıdır. Yüzde 50+1, geçerli oyların yüzde 50'sinden 1 oy fazlası anlamına gelir ve bu oran, cumhurbaşkanlığı seçimi gibi halk oylamalarında uygulanır. Dolayısıyla, yüzde 50+1 ile bir referandumun kabul edilmesi, mevcut meclis çoğunluğunun bu oranları sağlamasına bağlıdır. Ancak, bu konuda kesin bir değerlendirme yapabilmek için güncel siyasi ve hukuki gelişmelerin takip edilmesi gerekmektedir.

Hayır, cumhurbaşkanına yüzde 50+1 seçim şartı kalkmamıştır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 yılında yaptığı açıklamada bu şartın değişmesi gerektiğini belirtmiş, ancak bu değişikliğin Anayasa değişikliği gerektirdiğini ve geri dönüşün olmadığını ifade etmiştir. Ayrıca, 2020 yılında AK Parti'nin Merkez Yönetim Kurulu Toplantısı'nda da bu konunun ele alındığı ve Cumhurbaşkanlığı seçim sisteminde değişiklik yapılmasının düşünüldüğü iddia edilmiştir. Ancak, bu değişiklikler henüz hayata geçmemiştir.

İngiltere'de Avam ve Lordlar Kamarası'nın seçim yöntemleri şu şekildedir: Avam Kamarası: 650 milletvekilinden oluşur ve seçimle işbaşına gelirler. Seçmenler, 18 yaş ve üzeri Birleşik Krallık ve İrlanda vatandaşları ile İngiltere'de ikamet eden İngiliz Milletler Topluluğu vatandaşlarıdır. Lordlar Kamarası: Üyeleri atama ve veraset yoluyla oluşur. 800 civarında üye bulunur; bu üyeler arasında ömür boyu atananlar, ruhani liderler ve geleneksel soy bağıyla yer alanlar vardır. 2007'de Avam Kamarası, Lordlar Kamarası üyelerinin tamamının seçimle göreve getirilmesi ilkesini kabul etmiş, ancak bu öneri Lordlar Kamarası tarafından reddedilmiştir.

Daraltılmış bölge sistemi, günümüzde yürürlükte değildir. Bu sistem, en son 1991 Türkiye genel seçimlerinde uygulanmıştır. 2021 yılında, AK Parti ve MHP'nin üzerinde çalıştığı Seçim ve Siyasi Partiler Yasası’nda daraltılmış bölge seçeneği, MHP'nin kabul etmemesi nedeniyle gündemden kaldırılmıştır.

Polonya'da seçim sistemi şu şekilde özetlenebilir: Cumhurbaşkanlığı Seçimleri: Cumhurbaşkanı, 5 yıllık bir dönem için halk oylamasıyla seçilir. Parlamento Seçimleri: Sejm (Alt Meclis): 460 üye, nispi temsil yoluyla seçilir ve seçim barajı %5'tir (seçim ittifakları için %8, ulusal azınlıklar için baraj yok). Senato (Üst Meclis): 100 üye, tek üyeli tek turlu çoğunluk sistemi yöntemiyle seçilir. Seçim Süreci: Seçmenler, 41 seçim bölgesinin her birinden 7 ila 19 milletvekili seçebilir. Polonya'da yürütme, çok partili sistem içerisinde Cumhurbaşkanı ve Başbakanın liderliğindeki Bakanlar Kurulu tarafından gerçekleştirilir.

Fransa'da seçim sistemi şu şekilde özetlenebilir: Cumhurbaşkanlığı seçimleri. Parlamento seçimleri. Belediye seçimleri. Avrupa seçimleri. Bölgesel ve yerel seçimler. Seçimler, gizli oy yöntemiyle yapılır ve seçmenlerin tercihleri gizli kalır.

Romanya'da seçim sistemi şu şekilde özetlenebilir: Seçim Türleri: Romanya'da genel seçimler ve cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılır. Seçim Sistemi: Romanya, iki meclisli bir parlamento sistemine sahip yarı başkanlık tipi bir cumhuriyettir. Oy Kullanma Hakkı: Adayların Romanya vatandaşı olması, en az 33 yaşında olması, zihinsel zayıflıklarının bulunmaması ve mahkeme kararıyla oy kullanma hakkından yoksun bırakılmamış olmaları gerekir. Seçim Barajı: Partiler, ulusal oyların en az %5'ini veya dört seçim bölgesinde en az %20'sini alarak barajı geçebilir. Yurtdışında Oy Kullanma: 2024 yılında ilk kez, yurt dışında yaşayan Rumen vatandaşlarına mektupla oy kullanma hakkı tanınmıştır.

Çatı partisi, farklı siyasi grup ve partilerin ortak bir çatı altında birleşerek ortak bir program ve politika etrafında işbirliği yapmasını ifade eder. Bu tür oluşumlar, genellikle belirli bir ideolojik birlikten ziyade asgari bir yön birliği ile şekillenir. Ayrıca, 2025 yılında Gelecek, DEVA ve Saadet Partisi'nin bir araya gelerek "Yeni Yol" adında bir çatı parti kurma çalışmaları da bulunmaktadır.

Hollanda'da seçim sistemi şu şekilde özetlenebilir: Seçim Türü: Hollanda'da seçimler genellikle çarşamba günleri yapılır ve seçmen katılımını artırmak hedeflenir. Seçim Sistemi: Nispi temsil sistemi uygulanır; her parti oy pusulasında bir aday listesi sunar ve vatandaşlar hangi adaya oy vereceklerini seçer. Baraj: Bir partinin parlamentoda temsil edilebilmesi için geçerli oyların en az 150'de 1'ini alması gerekir. Oy Kullanma Hakkı: Oy vermek isteğe bağlıdır ve seçim günü en az 18 yaşında olan ve Hollanda vatandaşlığına sahip kişiler oy kullanabilir. Hükümet Oluşumu: Parlamentoda çoğunluğa sahip olan partiler hükümeti oluşturur; bu partiler daha sonra bakanları ve başbakanı ortaklaşa seçer.

Knight Online'da klan lideri (leader) seçmek için belirli bir prosedür bulunmamaktadır. Ancak, etkili bir klan lideri olmak için bazı nitelikler önemlidir: İletişim: Klan içindeki iletişimi düzenli olarak sürdürmek ve sorunları dinleyerek çözüm yolları aramak. Karar Verme: Klanın hedefleri doğrultusunda hızlı ve etkili kararlar alabilmek. Motivasyon: Üyeleri motive etmek, sosyal etkinlikler ve ödüllerle başarıyı artırmak. Adalet: Tüm üyelere eşit muamele edildiğini hissettirmek ve herkesin fikirlerine değer vermek. Stratejik Planlama: Rakip klanları analiz ederek stratejik avantajlar sağlamak. Klan lideri, genellikle klan üyeleri tarafından seçilir ve bu seçim, klanın genel dinamikleri ve iç kurallarına bağlı olarak değişebilir.

ABD siyasi partileri şu yollarla finanse edilmektedir: Bireysel bağışlar. Siyasi eylem komiteleri (PAC). Süper PAC'ler. Kamu fonları. Yabancı yardım. Ayrıca, ABD'de vergi mükellefleri, gelir vergisi beyannamelerinde "Cumhurbaşkanlığı Seçim Kampanya Fonu"na 3 dolar bağışta bulunmayı tercih edebilir.

İsveç'te seçim sistemi şu şekilde özetlenebilir: Seçim Türleri. Oy Kullanma Hakkı. Seçim Sistemi. Seçim Bölgeleri. Temsil Eşiği. Seçim Zamanı.

2024 yılı nüfus verileri kapsamında, Türkiye'deki 81 ilin toplam milletvekili sayısı 600'dür.

Türkiye'de genel seçimlerde parti listeli, D'Hondt yöntemli nispi temsil sistemi uygulanmaktadır. Yerel seçimlerde ise büyükşehir ve ilçe belediye başkanları tek isimli tek turlu çoğunluk sistemi ile seçilirken, belediye ve il genel meclis üyeleri için nispi temsil sistemi uygulanır. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise iki turlu seçim sistemi kullanılır. Seçim sistemi, Yüksek Seçim Kurulu tarafından düzenlenir.

Siyasi partilerde delege seçimi şu şekilde gerçekleşir: 1. Üyelik: Delege olabilmek için öncelikle ilgili partiye üye olmak gerekir. 2. Adaylık: Parti üyesi olduktan sonra, genel merkez veya il/ilçe kongrelerinde delege seçilmek için aday olunabilir. 3. Seçim: Kongrelerde, parti üyelerinin oyları ile delegeler seçilir. Türkiye'de parti delegeliği için genel şartlar: Türk vatandaşı olmak; En az 18 yaşında olmak; Partinin üyesi olmak. Bazı partilerde, delege seçilmek için belirli bir süre üye olma şartı da aranabilir.

2025 yılı itibarıyla Türkiye'de her ilin çıkaracağı en az milletvekili sayısı şu şekildedir: 2 milletvekili çıkaran iller: Erzincan, Artvin, Bilecik, Çankırı, Sinop, Kırşehir, Gümüşhane, Tunceli, Bayburt, Bartın, Ardahan, Iğdır, Kilis. 3 milletvekili çıkaran iller: Amasya, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Hakkari, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Muş, Nevşehir, Niğde, Rize, Siirt, Uşak, Karaman, Kırıkkale, Yalova, Karabük, Düzce. Bu sayılar, Yüksek Seçim Kurulu'nun nüfus verileri kapsamında yaptığı düzenlemeye dayanmaktadır.

Yeni anayasada yer alabilecek bazı konular şunlardır: Türk kimliğinin olmaması ve ademimerkeziyetçilik. Değiştirilemez maddelerin kaldırılması. Yeni anayasanın içeriği, siyasi partilerin ve toplumun farklı kesimlerinin görüşlerine göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, mevcut anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesi de gündeme gelmiştir, örneğin cumhurbaşkanının seçilebilme koşullarını düzenleyen 101. maddenin değiştirilmesi tartışılmaktadır. Yeni anayasa ile ilgili kesin kararlar henüz alınmamıştır.

İsviçre hükümeti, yani Federal Konsey, şu şekilde seçilir: Federal Meclis Seçimi: Federal Konsey üyeleri, her dört yılda bir, Federal Meclisin yenilenmesinin ardından seçilir. Aday Gösterilme: Adaylar, büyük siyasi partiler tarafından gösterilir. Seçim Yöntemi: Her bir adayın seçilebilmesi için oyların yüzde elli veya daha fazlasını alması gerekir. Görev Süresi: Seçilen üyeler dört yıllığına atanır ve gensoru veya güvensizlik oyu ile düşürülemezler. Başkan Seçimi: Federal Konsey üyelerinden biri, bir yıl süreyle başkanlık yapmak üzere seçilir. İsviçre'de hükümet, farklı partilerden seçilen yedi üyeden oluşur ve devlet başkanlığı görevi bu konsey tarafından yürütülür.

Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) başkan yardımcısı (vice president) seçimi şu şekilde gerçekleşir: Seçim Yöntemi: Başkan yardımcısı, başkan adayı ile birlikte aynı zamanda ve aynı süreçle seçilir. Nitelikler: Başkan yardımcısı adayı, başkan ile aynı niteliklere sahip olmalıdır: doğal doğumlu ABD vatandaşı olmak, en az 35 yaşında olmak ve 14 yıldır ABD'de ikamet ediyor olmak. 12. Değişiklik Öncesi Durum: 12. Değişiklik'ten önce, başkan yardımcısı, başkanlık seçiminde ikinci en yüksek oyu alan kişi olurdu. 12. Değişiklik Sonrası Durum: 1804'te yürürlüğe giren 12. Değişiklik ile başkan yardımcısı seçimi değişti. Başkan yardımcısı, başkanlık boş kalırsa (ölüm, istifa, görevden alma vb.) görevi üstlenmeye hazır olmak için önemli bir sorumluluk taşır.