SeçimSistemi

İngiltere'de devlet başkanı, yani hükümdar, kalıtsal olarak seçilir. Başbakanın seçimi ise farklıdır: seçimlerde en çok oy alan partinin lideri, hükümdar tarafından resmi olarak atanır.

ABD seçim reformu, seçim sisteminin ve oy hakkının iyileştirilmesi için yapılan düzenlemeleri ifade eder. Bu kapsamda öne çıkan bazı reform önerileri şunlardır: 1. Seçiciler Kurulu Sisteminin Değiştirilmesi: Seçiciler Kurulu sisteminin Anayasa değişikliği gerektirmesi nedeniyle, bu sistemin tamamen değiştirilmesi zor görünmektedir. 2. Oy Kullanma Yöntemlerinin Güvenliği: Posta yoluyla oy kullanma gibi yöntemlerin güvenliği artırılmak istenmektedir. Bu bağlamda, oy pusulalarının kimlik doğrulaması ve güncel seçmen kayıtları ile gönderilmesi gibi tedbirler alınması planlanmaktadır. 3. Kampanya Finansmanı Düzenlemeleri: Federal Seçim Kampanyaları Yasası ve İki Partili Kampanya Reformu Yasası gibi düzenlemelerle kampanya finansmanının daha şeffaf ve adil hale getirilmesi hedeflenmektedir. 4. Seçim Yönetiminin Merkezileştirilmesi: Seçimlerin yönetimi ve denetiminin ulusal bir makama verilmesi, eyaletler arasındaki farklılıkların azaltılması için önerilmektedir.

Çoğunluk terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Seçim Sistemi: Çoğunluk sistemi, seçimlerde bir partinin veya adayın oyların çoğunluğunu sağlayarak seçilmesi ilkesine dayanır. 2. Demokrasi Anlayışı: Çoğunlukçu demokrasi veya çoğunlukçuluk, bir ülkeye egemen olan çoğunluğun kararlarının mutlak ve sınırsız olduğu, muhalefetin ise azınlıkta kalıp sesini yükseltemediği bir demokrasi anlayışını ifade eder.

Cumhurbaşkanına yüzde 50+1 şartı henüz kalkmamıştır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 18 Kasım 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, yüzde 50+1 şartının değiştirilmesini istediğini belirtmiştir. Ancak, bu konuda henüz resmi bir değişiklik yapılmamıştır.

Referandumun yüzde 50+1 ile kabul edilmesi mümkündür, çünkü bu sistem, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi yöntemiyle birlikte uygulanmaya başlanmıştır. Yüzde 50+1 seçim modeline göre, genel oyla yapılacak seçimde geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, yani yüzde 50'den en az 1 oy fazlasını elde eden aday, seçilmiş sayılır.

İngiltere'de Avam ve Lordlar Kamarası üyeleri farklı yöntemlerle seçilir: 1. Avam Kamarası: Üyeleri, halk tarafından beş yıllık dönemler için seçilen milletvekillerinden oluşur. 2. Lordlar Kamarası: Üyeleri, Kral ve hükümet tarafından atanan ve hayat boyu görev yapan kişilerden oluşur.

Mansur Yavaş'ın 3'lü zirvedeki adaylık önerisi şu şekildedir: 1. Ön seçim yapılmadan İmamoğlu'nun aday ilan edilmesi. 2. Mansur Yavaş'ın, parti aidiyetini koruyarak 100 bin imza ile Cumhurbaşkanı adayı olması. 3. İki adaylı sistemle tüm muhalif seçmenlerin sandığa götürülmesi. 4. Adaylar, ikinci tura kalan ismi destekleyip Cumhurbaşkanı yardımcısı adayı olacağını ilan etmesi.

Dar bölge seçim sistemi, Türkiye'de ilk kez 1950-1954-1957 yıllarında uygulandı.

Daraltılmış bölge sistemi, Türkiye'de 1995 yılında Anayasa Mahkemesi'nin seçim çevrelerindeki barajı iptal etmesiyle kaldırıldı.

Polonya'da seçim sistemi temsili demokrasiye dayanmaktadır. Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir halk oylamasıyla yapılır. Parlamento seçimleri ise dört yılda bir gerçekleştirilir. Polonya Parlamentosu'nun iki kanadı vardır: - Sejm (Alt Meclis): 460 üyeden oluşur ve nispi temsil yoluyla seçilir. - Senat (Üst Meclis): 100 tek temsilcili seçim bölgesinden ilk geçmiş-sonrası sistemi ile seçilir. Seçimlerin denetimi, Ulusal Seçim Komisyonu tarafından yapılır.

Almanya'da seçim sonuçları, karma oy sistemi ile belirlenir. Bu sistemde seçmenler iki oy kullanır: 1. Birinci oy (Erststimme): Seçmenler, seçim bölgesindeki doğrudan adayı seçer. 2. İkinci oy (Zweitstimme): Bu oy, partilerin genel oy dağılımını belirler. Bir parti, Federal Meclis'e girebilmek için ülke genelinde %5 barajını aşmalı veya en az 3 doğrudan milletvekili çıkarmalıdır.

Fransa'nın seçim sistemi şu şekilde özetlenebilir: 1. Cumhurbaşkanı Seçimi: Genel oy hakkı ile her 5 yıl için seçilir. 2. Ulusal Meclis Seçimi: 577 üye, tek üyeli seçim bölgelerinde iki turlu çoğunluk sistemine göre seçilir. 3. Senato Seçimi: 348 üye, 9 yıllık görev süresi için Büyük Seçmenler tarafından seçilir. Diğer yerel seçimlerde de benzer sistemler uygulanır: bölge meclisi, il meclisi ve belediye encümeni seçimleri 6 yılda bir yapılır.

Romanya'da seçim sistemi, yarı başkanlık tipi cumhuriyet yapısına dayanmaktadır. Seçimlerin temel özellikleri: - Cumhurbaşkanlığı seçimleri: Doğrudan halkoyuyla yapılır ve iki turlu sistem uygulanır. - Temsilciler Meclisi seçimleri: Dört yılda bir, parti listelerine dayalı nispi temsil sistemiyle yapılır. - Seçim barajı: Ulusal düzeyde %5 veya dört seçim bölgesinde %20'dir. 2024 seçimleri itibarıyla, Romanya'da seçim güvenliği konusunda dijital müdahaleler ve dış etkiler nedeniyle tartışmalar yaşanmış ve Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunu iptal etmiştir.

Çatı partisi, seçim dönemlerini içeren geçici parti birlikteliklerini ifade eden ve birçok küçük partinin birleşmesinden oluşan ancak bu partilerin fiziksel olarak dağılmasını öngörmeyen bir parti yapılanmasıdır. Genellikle sol partiler tarafından oy potansiyellerini birleştirerek seçim barajlarını aşmak için tercih edilir.

Hollanda'da seçim sistemi, nispi temsil sistemine dayanmaktadır. Seçim süreci şu şekilde işler: 1. Oy Verme: Seçmenler, yerel saatle 07.30'da oy kullanmaya başlar ve 21.00'da oy verme işlemi sona erer. 2. Adaylar ve Partiler: Seçimde bin 114 aday ve 28 parti yarışır. 3. Sonuçların Açıklanması: İlk sonuçlar gece geç saatlerde açıklanır ve resmi sonuçlar 21 Mart'ta ilan edilir. 4. Hükümet Kurma: En fazla milletvekili çıkaran parti, diğer partilere hükümet kurma teklifi götürür.

Knight Online'da lider (kral) seçimi şu şekilde gerçekleşir: 1. Aday Kaydı: İlk 10 sıradaki El Morad ve Karus klanlarından birer oyuncu aday gösterilir. 2. Oylama: Oyuncular, adaylar arasından istedikleri bir oyuncuya oy verirler. 3. Seçim Sonucu: En fazla oyu alan aday, o tarafın kralı olur.

ABD'de siyasi partiler çeşitli kaynaklardan finanse edilmektedir: 1. Siyasi Eylem Komiteleri (PAC'ler): Adayların kampanyalarını finanse etmek için para toplayan yapılardır. 2. SuperPAC'ler: Şirketlerden, bireylerden ve sendikalardan sınırsız bağış alabilen örgütlerdir. 3. Parti Üyeliği ve Bağışlar: Parti üyeleri ve bireysel destekçiler, üyelik ücretleri, abonelikler ve küçük bağışlarla finansmanı sağlarlar. 4. Kamu Fonları: Vergi mükellefleri, gelir vergilerinin 3 dolarını Cumhurbaşkanlığı Seçim Kampanya Fonu'na bağışlama seçeneğine sahiptir. 5. Yabancı Yardımlar: Gelişmekte olan ülkelerde demokrasiyi desteklemek amacıyla uluslararası bağışlar yapılabilir. Ayrıca, siyasi partilerin finansmanını denetlemek ve düzenlemek için Federal Seçim Komisyonu gibi kurumlar da mevcuttur.

İsveç'te seçim sistemi nispi temsil yöntemine dayanmaktadır. Parlamento seçimleri şu şekilde gerçekleştirilir: 1. Seçim Bölgeleri: İsveç, 29 seçim bölgesine ayrılmıştır. 2. Oy Pusulaları: Her parti için ayrı oy pusulaları kullanılır ve bu pusulalar seçim türüne göre farklı renklerde olur (sarı: Riksdag seçimleri, mavi: il meclisi seçimleri, beyaz: belediye ve Avrupa Parlamentosu seçimleri). 3. Dağıtım: Koltuklar, partilerin aldıkları oylara göre orantılı olarak dağıtılır. 4. Seçim Barajı: Bir partinin Riksdag'da sandalye kazanabilmesi için ulusal oyların en az %4'ünü veya herhangi bir seçim bölgesinde oyların %12'sini kazanması gerekir. Yerel yönetimler de dört yılda bir yapılan yerel seçimlerle belirlenir ve koltuklar partilerin oy oranlarına göre belediyelerde ve il meclislerinde dağıtılır.

81 ilde toplam 600 milletvekili bulunmaktadır.

Türkiye'de seçim sistemi, parti listeli, D'Hondt yöntemli nispi temsil sistemi ile yürütülmektedir. Bu sistemin temel özellikleri şunlardır: - Seçmenler, partilere oy verir ve partiler, aldıkları oy oranına göre mecliste temsil edilir. - Bir partinin mecliste temsil edilebilmesi için ülke genelinde %7'nin üzerinde oy alması gerekmektedir. - Seçim bölgeleri, nüfusun oranına göre farklı sayıda milletvekili seçer ve toplam 87 seçim bölgesi bulunmaktadır. - Cumhurbaşkanlığı seçimleri ise iki turlu sistemle yapılır. Seçim sisteminde zaman zaman değişiklikler yapılmış olup, son olarak 2022 yılında seçim barajının %10'dan %7'ye düşürülmesi yönünde bir öneri sunulmuştur.