Rütbeler

En güçlü kara kuvvetleri sınıfı, ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Global Fire Power'ın 2025 yılı sıralamasına göre, dünyanın en güçlü kara kuvvetlerine sahip ilk 10 ülke arasında Türkiye de yer almaktadır. Türk Kara Kuvvetleri, 55.580 araç ve topçu birliğini yönetip koruyarak dünyanın en iyi on kara kuvvetinden biri olarak listelenmiştir. Diğer güçlü kara kuvvetlerine sahip ülkeler arasında ABD, Rusya, Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore ve Almanya bulunmaktadır. Kara kuvvetleri sınıfının gücü, personel sayısı, askeri harcamalar, teknolojik altyapı ve stratejik kaynaklar gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değerlendirilebilir.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nde (TSK) komutan rütbeleri şu şekildedir: General Rütbeleri: Mareşal, Orgeneral, Korgeneral, Tümgeneral, Tuğgeneral. Subay Rütbeleri: Albay, Yarbay, Binbaşı, Yüzbaşı, Üsteğmen, Teğmen, Asteğmen. Astsubay Rütbeleri: Astsubay Kıdemli Başçavuş, Astsubay Başçavuş, Astsubay Kıdemli Üstçavuş, Astsubay Üstçavuş, Astsubay Kıdemli Çavuş, Astsubay Çavuş, Astsubay Astçavuş. Er ve Erbaş Rütbeleri: Uzman Çavuş, Uzman Onbaşı, Erbaş Çavuş, Onbaşı, Er. En yüksek rütbe, TBMM kararı ile üstün savaş başarısı gösteren kişilere verilen Mareşal rütbesidir ve bu rütbe sadece Mustafa Kemal Atatürk ve Fevzi Çakmak'a verilmiştir.

2 yıllık üniversite mezunu yüzbaşı olamaz. Yüzbaşı rütbesine terfi edebilmek için Milli Savunma Üniversitesi’nden başarıyla mezun olduktan sonra, en az 9 yıl hizmet etmek gerekir ve bu sürenin 3 yılı teğmen, 6 yılı ise üsteğmen olarak geçirilmelidir. 2 yıllık üniversite mezunları ise askerlik görevlerini astsubay çavuş rütbesiyle yaparlar.

Erken Cumhuriyet döneminde Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki bazı subay rütbeleri: Teğmen. Yüzbaşı. Binbaşı. Yarbay. Albay. 1922 yılında "Kolağası" rütbesi kaldırılmış ve "Albay" rütbesi, doğrudan "Miralay" rütbesinden sonra gelen bir rütbe haline gelmiştir. 1934 yılında "Jandarma Genel Komutanı" unvanına dönüşecek olan "Jandarma Umum Kumandanı" unvanı oluşturulmuştur. 1935 yılında "Ordu" terimi kullanılmaya başlanmış ve "Askeri Fabrika Kumandanı" unvanı "Tümen Kumandanı" olarak değiştirilmiştir. 1937 yılında "Kıdemli Binbaşı" rütbesi kaldırılmış ve "Yarbay" rütbesi, "Binbaşı" rütbesinden sonra gelen bir rütbe olmuştur. 1939 yılında Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri'nin kurulmasıyla birlikte, her kuvvet kendi rütbe sistemini geliştirmiştir.

Müstafi amiral, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde belirli bir rütbeye sahip olan, ancak görevinden ayrılmış ya da emekli olmuş bir amirali ifade eder. "Müstafi" kelimesi, görevden ayrılan veya emekliye ayrılan anlamına gelirken, "amiral" deniz kuvvetlerindeki yüksek rütbelerden birini ifade eder. Müstafi amiraller, genellikle askeri danışmanlık, eğitim verme veya kamu alanında çeşitli görevlerde bulunmaya devam edebilirler.

Kara Harp'te (Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nda) bulunan rütbeler şu şekildedir: General Rütbeleri: Mareşal, Orgeneral, Korgeneral, Tümgeneral, Tuğgeneral. Subay Rütbeleri: Albay, Yarbay, Binbaşı, Yüzbaşı, Üsteğmen, Teğmen, Asteğmen. Astsubay Rütbeleri: Astsubay Kıdemli Başçavuş, Astsubay Başçavuş, Astsubay Kıdemli Üstçavuş, Astsubay Üstçavuş, Astsubay Kıdemli Çavuş, Astsubay Çavuş, Astsubay Astçavuş. Er ve Erbaş Rütbeleri: Uzman Çavuş, Uzman Onbaşı, Erbaş Çavuş, Onbaşı, Er.

Tank astçavuş, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde takım astsubayı, tank komutanı, havan kısım komutanı, unsur komutanı veya top kısım komutanı gibi görevlerde bulunabilir. Ayrıca, astsubay çavuşlar asayiş tim komutanı, karakol komutan yardımcısı olarak da atanabilirler. Astsubayların görevleri, rütbelerine ve görev yaptıkları birliğe göre değişiklik gösterebilir.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı'ndaki rütbeler küçükten büyüğe doğru şu şekildedir: Er. Onbaşı. Uzman Onbaşı. Uzman Çavuş. Astsubay. Asteğmen. Teğmen. Üsteğmen. Yüzbaşı. Binbaşı. Yarbay. Albay. Tuğgeneral. Tümgeneral. Korgeneral. Orgeneral. Mareşal. En yüksek rütbe, Hava Kuvvetleri'nde Orgeneral'dir.

Hava astsubay rütbeleri şu şekildedir: 1. Astsubay Çavuş. 2. Astsubay Kıdemli Çavuş. 3. Astsubay Üstçavuş. 4. Astsubay Kıdemli Üstçavuş. 5. Astsubay Başçavuş. 6. Astsubay Kıdemli Başçavuş. Bu rütbeler, Kara ve Deniz Kuvvetleri'ndeki astsubay rütbeleriyle benzerdir.

Kara havacılıkta bulunan rütbeler şunlardır: Astsubay rütbeleri: Astsubay Kıdemli Başçavuş, Astsubay Başçavuş, Astsubay Kıdemli Üstçavuş, Astsubay Üstçavuş, Astsubay Kıdemli Çavuş, Astsubay Çavuş, Astsubay Astçavuş. Subay rütbeleri: Asteğmen, Teğmen, Üsteğmen, Yüzbaşı, Binbaşı, Yarbay, Albay, Tuğgeneral, Tümgeneral, Korgeneral, Orgeneral. En yüksek rütbe Orgeneral'dir ve ordu komutanı olarak görev yapar.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) kuvvet komutanları, Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararları ile seçilir. 2025 yılı için alınan bazı kararlar: Genelkurmay Başkanı: Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu. Kara Kuvvetleri Komutanı: Orgeneral Metin Tokel. Deniz Kuvvetleri Komutanı: Oramiral Ercüment Tatlıoğlu. Hava Kuvvetleri Komutanı: Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu. Seçim kriterleri arasında hizmet yılı, performans, sicil notu ve gerektiğinde Askeri Şura kararları bulunur. Ayrıca, 15 Temmuz 2016'dan sonra yapılan düzenlemelerle, Genelkurmay Başkanı'nın atanması Bakanlar Kurulu'nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı'nın onayına bağlanmıştır.

Deniz Piyade Komutanlığı'nda bulunan rütbeler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin genel rütbe sıralamasına uygundur. Bu rütbeler şunlardır: Er ve Erbaş Rütbeleri: Er, Onbaşı, Uzman Onbaşı, Uzman Çavuş. Astsubay Rütbeleri: Astsubay Çavuş, Astsubay Kıdemli Çavuş, Astsubay Üstçavuş, Astsubay Kıdemli Üstçavuş, Astsubay Başçavuş, Astsubay Kıdemli Başçavuş. Subay Rütbeleri: Asteğmen, Teğmen, Üsteğmen, Yüzbaşı, Binbaşı, Yarbay, Albay. General Rütbeleri: Tuğgeneral, Tümgeneral, Korgeneral, Orgeneral, Mareşal (Büyük Amiral). Deniz Piyade Komutanlığı'nda özel bir rütbe sıralaması bulunmamaktadır.

Uzman onbaşılar, en az üç yıl görev yaptıktan sonra, uzman çavuşluğa terfi edebilirler. Uzman onbaşıların uzman çavuşluğa terfi edebilmeleri için, bağlı bulundukları komutanlıkça uygun görülmeleri ve uzman erbaş yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre, her üç hizmet yılını müteakip bir kıdem işareti takmaları gerekmektedir. Ayrıca, uzman onbaşılar, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde en az on yıl görev yaptıktan sonra, istifa veya istifa etmiş sayılmak suretiyle, subay ve astsubaylar gibi silah taşıma ruhsatı alabilirler.

2025 yılı itibarıyla, Türk Silahlı Kuvvetleri'nden (TSK) ihraç edilen teğmenler genellikle 24-25 yaşındadır. Örneğin, Kara Harp Okulu birincisi Teğmen Ebru Eroğlu 2000 doğumlu olup, 2024 yılında mezun olmuştur. İhraç edilen diğer teğmenler de benzer şekilde genç yaştadır: Teğmen İzzet Talip Akarsu, Teğmen Serhat Gündar, Teğmen Deniz Demirtaş ve Teğmen Batuhan Gazi Kılıç.

Üstçavuş olmak için en az 10-15 yıl hizmet süresi gereklidir. Astsubay Üstçavuş olabilmek için, astsubaylık okullarından mezuniyet sonrası belirli bir süre hizmet etmek ve ardından gerekli kriterleri sağlamak gerekir.

Asteğmen olduktan sonra, askeri kariyerinize bağlı olarak farklı yollar izleyebilirsiniz: Yedek subaylık (askerlik yoluyla). Kadro subayı (profesyonel asteğmenlik). Asteğmenler, görev süresi boyunca çeşitli birliklerde eğitim, idari, teknik ya da muharebe görevlerinde bulunabilir. Asteğmenlerin bazı görevleri: Nöbet tutmak; Yazışmaları gerçekleştirmek; Yeni askerlere eğitim vermek; Komutanının vermiş olduğu emirleri yerine getirmek; Operasyonlara çıkmak.

Taburda komutan olarak Yarbay veya Binbaşı görev yapar. Tabur, en az dört bölükten oluşan askeri bir birliktir. Tabur komutanı olmak için askeri okuldan mezun olmak, subay rütbesine sahip olmak ve gerekli askeri eğitimleri tamamlamak gereklidir.

Mustafa Kemal Atatürk, Anafartalar Kahramanı olarak tanındığı Çanakkale Savaşı sırasında Tuğgeneral (Mirliva) rütbesine sahiptir. 1 Nisan 1916 tarihinde bu rütbeye terfi etmiştir.

Uzman çavuş olma süresi, eğitim ve mesleki kariyer olmak üzere iki aşamada değerlendirilebilir: 1. Eğitim Süresi: Uzman çavuş adayları, temel askeri eğitimlerini 8 haftada tamamlar. 2. Mesleki Kariyer: Uzman çavuşlar, göreve başladıktan sonra en az 9 yıl hizmet ederler. Dolayısıyla, uzman çavuş olma ve mesleki kariyer süresi toplamda 10 yıl ve üzeri sürebilir.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nde en çok tuğgeneral bulunan kuvvet Kara Kuvvetleri Komutanlığı'dır. 15 Temmuz 2016 darbe girişimi öncesinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nda 115 tuğgeneral görev yapıyordu. 2025 yılı itibarıyla bu sayı hakkında bilgi bulunamamıştır. Tuğgeneral, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde albay ile tümgeneral arasında yer alan bir general rütbesidir ve kara ile hava kuvvetlerinde "tuğgeneral", deniz kuvvetlerinde ise "tuğamiral" unvanıyla anılır.