Rönesans

Avrupa'da düşünce alanında meydana gelen değişimlerin başlıca sebepleri şunlardır: 1. Rönesans: 14. yüzyılda İtalya'da başlayan Rönesans, antik Yunan ve Roma kültürüne dönüşü simgeler ve insan merkezli düşünceyi öne çıkarır. 2. Reform: 16. yüzyılda Katolik Kilisesi'ne karşı bir başkaldırı olan Reform, dini doktrinleri sorgulayıp yeni mezheplerin ortaya çıkmasına neden oldu. 3. Aydınlanma: 17. ve 18. yüzyıllarda akıl ve bilimsel düşüncenin ön planda olduğu bir dönemdi. 4. Sanayi Devrimi: 18. yüzyılın sonları ile 19. yüzyılın başlarında gerçekleşen Sanayi Devrimi, ekonomik düşüncede köklü değişimlere yol açtı ve şehirleşmeyi hızlandırdı. 5. Postmodernizm: 20. yüzyılın ortalarından itibaren mutlak gerçeklikleri sorgulayan ve çeşitli bakış açılarını kabul eden bir düşünce akımıdır.

16. ve 17. yüzyıllarda Avrupa'da bilim ve teknolojide yaşanan bazı önemli gelişmeler şunlardır: 1. Bilimsel Yöntemin Gelişimi: Francis Bacon, gözlem ve deneyin bilimsel araştırmanın temeli olduğunu vurgulayarak bilimsel yöntemin sistematik hale gelmesine katkıda bulundu. 2. Güneş Merkezli Evren Modeli: Nicolaus Copernicus, Dünya'nın evrenin merkezinde olmadığını öne sürerek kilisenin otoritesini sarsan Güneş merkezli evren modelini ortaya koydu. 3. Matematiksel Fizik: Isaac Newton, yerçekimi yasaları ve matematiksel fizikle bilimsel araştırmaların yöntemlerini belirledi. 4. Teknolojik İcatlar: Galileo, gelişmiş teleskop, pusula, ilkel termometre ve kalp atışı ölçümü için bir sarkaç gibi önemli icatlar yaptı. 5. Bilimsel Akademiler: Bilimsel çalışmaların daha rahat yapılabilmesi için bilimsel akademiler açıldı. Bu gelişmeler, Avrupa'da sanayinin hızla gelişmesine ve ardından Sanayi İnkılabı'nın zeminini hazırlamasına yol açtı.

9. sınıf tarih ders kitabı sayfa 140'ta Abbasiler dönemi ve bilimsel faaliyetleri hakkında bilgiler yer almaktadır. Ayrıca, bu sayfada Rönesans'ın nasıl başladığı ve farklı bölgelerde halifelerin bulunmasının İslam dünyasını nasıl etkilediği gibi sorular da yanıtlanmaktadır.

Dante, Rönesans öncesi olarak kabul edilir çünkü Rönesans'ın gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Dante'nin Rönesans öncesi dönemdeki etkileri şunlardır: - Ana dilde yazma eğilimi: Dante, şiirlerini Latince yerine İtalyanca yazarak, vernacular dillerin edebiyatta kullanılmasını savunmuş ve bu, Rönesans'ın temel ilkelerinden biri olmuştur. - Hümanizmin öncüsü: Eski Yunan ve Roma edebiyatlarından etkilenerek hümanizm akımının öncülerinden olmuş ve bu akım, Rönesans'ın insan ve doğayı konu alan edebiyat anlayışının temelini oluşturmuştur. - Siyasi ve dini düşünceler: "Monarchia" adlı eserinde kilise ve devlet ayrılığını savunmuş, bu da Rönesans'ın laik düşünce yapısına katkıda bulunmuştur.

Rönesans döneminde "insan" kavramı, merkezde yer alan ve yaratıcı potansiyeli ön plana çıkarılan bir varlık olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde: - Hümanizm felsefesi insanın kendini ve çevresini keşfetmesini, sorgulamasını ve bu bilgileri insanın iyiliği için kullanmasını teşvik etmiştir. - Sanat ve bilimde insan bedeni, duyguları ve içsel dünyası önemli bir ilham kaynağı olmuştur. - Çok yönlülük ön planda olmuş, birçok sanatçı ve bilim insanı birden fazla alanda faaliyet göstermiştir.

Batı felsefesinin temel kaynakları şunlardır: 1. Antik Yunan Felsefesi: Batı düşüncesinin temellerini atan bu dönem, Platon, Aristoteles ve Sokrates gibi büyük düşünürlerin önderliğinde şekillenmiştir. 2. Rönesans ve Aydınlanma Dönemi: Bu dönemlerde, klasik Yunan eserlerinin yeniden keşfedilmesi ve hümanist düşüncenin yükselişi, felsefi düşüncenin yeniden canlanmasına yol açmıştır. 3. Analitik Felsefe ve Kıtasal Felsefe: 20. yüzyılda ortaya çıkan bu iki akım, felsefi metodolojiyi ve konuları farklı şekillerde ele almıştır. 4. İdealizm ve Realizm: Varlığın mahiyeti ve bilginin kaynağı üzerine yapılan tartışmalar, Batı felsefesinin temel meselelerinden biri olmuştur.

1483 yılında yaşanan bazı önemli olaylar: Karamanoğulları Beyliği'nin Osmanlı idaresine geçmesi ve Karaman Eyaleti'nin kurulması. Vatikan'da Sistina Şapeli'nin yapımının tamamlanması. Osmanlı-Macar Savaşı'nın sona ermesi ve iki ülke arasında ateşkes antlaşması imzalanması. Babür'ün doğumu, 1. Babür İmparatoru olarak tarihe geçmesi (ö. 1530). Martin Luther'in doğumu, Alman keşiş, teolog ve Protestanlığın babası olarak bilinen kişi (ö. 1546).

Rönesans döneminde yapılan bazı önemli duvar resimleri şunlardır: 1. "Son Akşam Yemeği" - Leonardo da Vinci, Milano'daki Santa Maria delle Grazie manastırında. 2. "Sistina Şapeli Freskleri" - Michelangelo, 1508-1512 yılları arasında Papa II. Julius'un isteğiyle. 3. "Magi'nin Yolculuğu" - Benozzo Gozzoli, Medici Şapeli'nde. 4. "Atina Okulu" - Raffaello, Vatikan'daki Stanza della Segnatura'da. 5. "Aziz Matta'ya Çağrı" ve "Aziz Matta'nın İlhamı" - Caravaggio.

Vatikan Müzeleri'ndeki en değerli eserlerden biri, Michelangelo'nun "Adem'in Yaratılışı" freski olarak kabul edilen Sistine Şapeli'nin tavanıdır. Diğer önemli eserler arasında Raphael'in "Atina Okulu" freski, Caravaggio'nun "İsa'nın Defni" ve Laocoön ve Oğulları adlı mermer heykel yer alır.

Rönesans, İtalya'nın Floransa şehrinde başlamış ve daha sonra Avrupa'nın diğer bölgelerine yayılmıştır.

Jack Goody'nin "Rönesanslar" kitabı, Avrupa Rönesans'ının modernite anlayışımızdaki benzersiz konumunu sorgulayarak, bu dönemin İslam, Çin ve Hint kültürlerindeki benzer rönesanslarla bağlantılı olarak nasıl değerlendirilebileceğini ele alır. Goody, Avrupa'nın bu yabancı kültürlere olan borcunu vurgulayarak, Avrupa merkezciliğe eleştirel bir yaklaşım sunar.

Krause'nin "Resim Sanatının Öyküsü" adlı kitabı, resim sanatının Rönesans'tan günümüze kadar geçirdiği evreleri ve akımları ele almaktadır. Kitapta, dönemin sosyal, kültürel ve ideolojik bağlamıyla birlikte resim sanatı tarihinin en önemli olayları özetlenmiş ve sağlam bir şekilde yapılandırılmış bir genel bakış sunulmaktadır.

Fresk tekniği ile yapılmış duvar resimleri, Antik Çağlardan beri çeşitli uygarlıklar tarafından kullanılmıştır. Bu teknik, özellikle İtalyan Rönesansı ile ilişkilendirilir ve bu dönemde Giotto, Fra Angelico, Piero Della Francesca gibi sanatçılar tarafından geliştirilmiştir. Ayrıca, fresk sanatının örnekleri Mezopotamya, Mısır, Yunanistan, Roma gibi uygarlıklarda da bulunmuştur.

7. sınıf sosyal bilgiler dersinde Avrupa’da Uyanış konusu, 16. yüzyılda Avrupa’da yaşanan Rönesans, Reform ve Aydınlanma hareketlerini kapsar. Bu dönemde yaşanan başlıca olaylar şunlardır: Rönesans: İtalya’da başlayıp tüm Avrupa’ya yayılan, sanat, bilim ve düşüncede yeniliklerin yaşandığı bir kültürel harekettir. Reform: Almanya’da Martin Luther tarafından başlatılan, Katolik Kilisesi’nin yanlışlarını eleştiren dini bir harekettir. Aydınlanma: 18. yüzyılda Avrupa’da akıl ve bilimin önemini vurgulayan, toplumsal ve siyasi reformların savunulduğu bir düşünce hareketidir. Bu hareketler, Avrupa’nın siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir.

Patronaj sistemi iki farklı bağlamda çalışabilir: sağlık ve sanat alanları. 1. Sağlık Alanında Patronaj Sistemi: Psikonörolojik (psikiyatrik) kurumlarda, hastaların tıbbi gözetim altında aile bakımına yönlendirilmesi için oluşturulan bir mekanizmadır. Bu sistem şu şekilde çalışır: - Değerlendirme: Hastanın durumu, tıbbi muayene, testler ve psikolojik değerlendirme ile kapsamlı bir şekilde incelenir. - Aday Belirleme: Artık kapalı sağlık kurumlarında kalmasına gerek kalmayan ve aile ortamına entegre olabilecek hastalar belirlenir. - Hazırlık: Hem hasta hem de ailesine öz bakım becerileri eğitimi, psikolojik destek ve toplumdaki kaynaklar hakkında bilgi verilir. - Organizasyon: Sağlık ziyaretçilerinin atanması ve bireysel rehabilitasyon planlarının geliştirilmesi gibi süreçler koordine edilir. - Takip: Hastanın ev ortamında düzenli olarak ziyaret edilmesi ve durumunun izlenmesi sağlanır. 2. Sanat Alanında Patronaj Sistemi: Rönesans döneminde, bestecilerin ve sanatçıların mali destek ve sanatsal özgürlük elde etmelerini sağlayan bir mekanizmaydı. Bu sistemde: - Soylular, din adamları ve varlıklı tüccarlar gibi patronlar, sanatçılara maddi destek sağladılar. - Besteciler, eserlerini patronlarının tercihlerine göre uyarladılar ve bu da dönemin müzikal çıktısını şekillendirdi. - Finansal güvenlik, bestecilerin yenilikçi müzik formları ve teknikleri denemelerine olanak tanıdı.

Rönesans döneminde öne çıkan sanat akımı "Klasizm" olarak bilinmektedir. Bunun yanı sıra, Rönesans döneminde şu sanat akımları da etkili olmuştur: Maniyerizm: Rönesans'ın orantı, denge ve ideal güzellik gibi niteliklerini abartarak asimetrik ve doğal olmayan kompozisyonlara önem vermiştir. Barok: Dramatik ve abartılı hareketleri, net ayrıntıları vurgulayan bir sanat ve mimari akımıdır. Reformasyon: Dini konuların dışında doğaya dair anlatıları içeren bir akımdır.

Uffizi Müzesi'nde bulunan bazı önemli eserler şunlardır: 1. "Medusa" - Caravaggio, 1598. 2. "Duyuru" - Leonardo da Vinci, 1476. 3. "Doni Tondo" (Doni Ailesi) - Michelangelo, 1506. 4. "Venüs'ün Doğuşu" - Sandro Botticelli, 1486. 5. "Angelo Musicante" (Lavta Çalan Melek) - Rosso Fiorentino, 1521. 6. "Judith Holofernes'in Kafasını Kesiyor" - Artemisia Gentileschi, 1620. 7. "Urbino Venüsü" - Tiziano, 1538. Bu eserler, Rönesans dönemine ait önemli sanat başyapıtları olarak kabul edilmektedir.

"Rönesans'a Yeniden Yön Vermek: Doğu ile Kültürel Değişimler" kitabı, Gerald MacLean tarafından yazılmış ve Ketebe Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Kitap, Rönesans'ın sadece Avrupa merkezli bir hareket olmadığını, Doğu ve Batı arasındaki karşılıklı etkileşimlerin ve güçlü bağlantıların önemini vurgulamaktadır.

Rönesans'ın diğer adı "yeniden doğuş" olarak bilinir.

"Caravaggio" adlı iki farklı film bulunmaktadır: 1. 1986 yapımı "Caravaggio" filmi, Derek Jarman tarafından yönetilmiş bir biyografik dramdır. 2. 2015 yapımı "Caravaggio" filmi, Alain Cavalier tarafından yönetilen bir belgeseldir.