İstanbul'un ilk ne zaman kalabalıklaştığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, şehrin kalabalık bir metropole dönüşmesi süreci şu şekilde özetlenebilir: 16. yüzyıl: 1453'te Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmesinin ardından, İstanbul'un nüfusu 16. yüzyılda 700.000'e yaklaşarak yeniden dünyanın en kalabalık şehirleri arasına girmiştir. 19. yüzyıl: 1895'te Ermenilerin çıkardığı olaylar şehri sarsmış, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın olumsuz etkileri de şehri derinden etkilemiştir. Cumhuriyet dönemi: İstanbul, Cumhuriyet döneminde büyük bir metropole dönüşmüş, sanayileşme siyaseti çerçevesinde büyük sanayi kuruluşlarının mekanı olmuş, uluslararası ticaret ve finans merkezi haline gelmiştir. İstanbul'un yerleşim tarihi yaklaşık 300 bin, kentsel tarihi yaklaşık 3 bin, başkentlik tarihi ise 1600 yıla kadar uzanır.