Ribozom

Hayır, ribozom ve protein sentezi aynı şey değildir. Ribozom, protein sentezinin gerçekleştiği organeldir.

Ribozomlar, hücrenin ve organizmanın ihtiyaç duyduğu tüm proteinleri sentezler. Ribozomların sentezlediği proteinlerin bazıları: Hücre içinde işlev gören proteinler. Hücre dışına gönderilen, hücre zarında veya bazı organellerde görev alan proteinler. Protein sentezi, mRNA (haberci RNA) çevirisi olarak bilinen bir biyolojik mekanizma aracılığıyla gerçekleşir.

Ribozom, olgun alyuvar hücreleri dışında tüm hücrelerde bulunur.

Ribozomun temel görevi, hücrenin ve organizmanın ihtiyaç duyduğu proteinleri sentezlemektir. Ribozomun bazı özellikleri: Zarsız bir organeldir. Yapısında ribozomal RNA (rRNA) ve çeşitli proteinler bulunur. Endoplazmik retikulum üzerinde bulunabilir. İhtiyaca göre hücrede çok sayıda bulunabilir. Tüm prokaryot ve ökaryot hücrelerde bulunur. Protein sentezi sırasında büyük ve küçük alt birimler bir araya gelir, diğer zamanlarda ayrı dururlar. Yoğun protein sentezlenirken yan yana gelerek polizomları oluştururlar. Ribozomlar, protein sentezinin yoğun olduğu durumlarda bir araya gelerek aynı proteinden fazla miktarda üretir.

Evet, endoplazmik retikulumda ribozom bulunur. Granüllü endoplazmik retikulum. Granülsüz (düz) endoplazmik retikulum.

Ribozomlar, protein sentezini şu şekilde gerçekleştirir: 1. Transkripsiyon: DNA'daki genetik bilgi, mRNA (haberci RNA) olarak kopyalanır. 2. Translasyon: Ribozom, mRNA üzerindeki bilgileri kullanarak protein sentezler. Protein sentezinin aşamaları: Başlatma (İnisiasyon): mRNA, ribozomun küçük alt birimine bağlanır ve başlangıç kodonu (AUG) okunur. Uzama (Elongasyon): tRNA'lar, mRNA üzerindeki kodonları okuyarak uygun amino asitleri getirir ve peptid bağı oluşur. Sonlanma (Terminasyon): Stop kodonu (UAA, UAG veya UGA) okunduğunda sentez durur ve yeni oluşan polipeptid zinciri (protein) ribozomdan ayrılır.

Ribozom, elektron mikroskobu altında bakıldığında 15 ile 25 nanometre arasında değişen bir çapa sahip, düz veya küresel şekilli organeller olarak görünür. Ribozomun şekli şu şekilde de tanımlanabilir: İki alt birimden oluşan yapı. Zara tutunma. Ribozomun neye benzediğine dair görsellere aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: tr.wikipedia.org; evrimagaci.org.

Hayır, ribozom ve RNA aynı şey değildir. Ribozom, protein sentezinin gerçekleştiği hücresel bir yapıdır ve ribozomal RNA (rRNA) ile proteinlerden oluşur. RNA ise, DNA'daki genetik bilginin ifade edilmesini sağlayan düz zincirli polimerik bir moleküldür ve ribozomal RNA (rRNA), transfer RNA (tRNA) ve mesajcı RNA (mRNA) gibi farklı türleri bulunur.

Amino asit sentezi, ribozom organelinde gerçekleşir. Ribozomlar, hücre içerisinde mRNA moleküllerini kalıp olarak kullanarak amino asitleri uç uca ekleyerek proteinleri sentezler.

Ribozomlar, endoplazmik retikulum ve çekirdek zarı gibi organellere bağlı olarak bulunabilir. Endoplazmik retikulum: Hücre dışına gönderilecek proteinler, endoplazmik retikulum zarı üzerindeki ribozomlar tarafından üretilir. Çekirdek zarı: Ribozomlar, çekirdek zarının dış yüzeyinde de bulunabilir. Ayrıca, ribozomlar sitoplazmada serbest halde de bulunabilir.

Prokaryotlarda ribozomun temel işlevi, hücrenin ve organizmanın ihtiyaç duyduğu proteinleri sentezlemektir. Ribozomlar, protein sentezinde şu görevleri üstlenir: Genetik bilginin kodunu çözme. Amino asitlerden protein zincirleri inşa etme. Ayrıca, prokaryotlarda ribozomlar, mRNA üzerindeki başlangıç kodonu olan AUG'den başlar ve bitiş kodonu (UAG) ile sona erer. Bir E. coli bakterisi 15.000 kadar ribozoma sahiptir ve bakteri hücre kitlesinin %25'ini ribozomlar meydana getirir.

Amino asit ve protein yapısındaki hormonlar, genellikle ribozomlarda sentezlenir. Peptit ve protein hormonlar, ribozomlarda daha uzun öncül proteinler (prohormonlar) şeklinde sentezlenir. Amino asit türevi hormonlar, genellikle bitkiler ve mikroorganizmalar tarafından sentezlenir. Bazı hormonların sentez yerleri: Hipotalamus: GnRH, GHRH, dopamin, CRH gibi hormonlar. Ön hipofiz: Büyüme hormonu, prolaktin, FSH, TSH, LH, ACTH. Arka hipofiz: ADH, oksitosin. Pankreas: İnsülin, glukagon, somatostatin. Tiroid bezi: T4 (tiroksin), T3 (triiyodotironin).

Ribozomun yuvarlak olmasının sebebi, yapısının katlanmış ribozomal RNA molekülleri ve proteinlerden oluşmasıdır. Ribozom, iki alt birimden oluşan zarsız bir organeldir.

Sentrozom kendini eşleyebilir. Sentrozom, hücre bölünmeye hazırlandığı dönemde iki adet sentriyolden oluşan yapısını eşleyerek iğ iplikleri üretir. Ribozomun kendini eşleme özelliği yoktur. Ribozom, pasif haldeyken küçük ve büyük alt birimlerinden oluşur ve bu birimler birbirinden ayrıdır.

Ribozom, tüm canlı hücrelerde bulunur. Sentrozom ise tüm canlılarda bulunmaz. Hayvan hücrelerinde bulunur, ancak bitki hücrelerinde ve memelilerin olgun alyuvar hücrelerinde bulunmaz.

Ribozomun resmi nasıl çizilir sorgusuna yanıt bulunamadı. Ancak, ribozomun görsellerine şu sitelerden ulaşılabilir: tr.wikipedia.org. istockphoto.com.

Hücrede protein üretimi, ribozomlarda gerçekleşir. Ribozomlar, tüm hücrelerde sitoplazmada serbest halde veya endoplazmik retikuluma tutunmuş olarak bulunur. Protein üretimi, transkripsiyon ve translasyon olmak üzere iki aşamada gerçekleşir.

Ribozomlar, sitoplazmada hem serbest hem de bağlı olarak bulunabilir. Serbest ribozomlar, sitoplazmada görev yapan proteinleri sentezler. Bağlı ribozomlar ise hücre zarı yapısına katılan, salgılanan ve paketlenen proteinleri sentezler. Ayrıca, ribozomlar tek başlarına bulunabildikleri gibi, gruplar halinde bir araya gelerek polizom veya poliribozom adı verilen yapıları da oluşturabilirler.

Hayır, granülsüz endoplazmik retikulum (ER) ribozom içermez. Granülsüz ER, aynı zamanda "agranüler ER" veya "düz ER" olarak da adlandırılır.

"Privat" kelimesinin hangi organelde üretildiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, bazı organellerin üretim ve işlev yerleri şu şekildedir: Ribozom: Protein sentezinden sorumludur ve tüm hücrelerde bulunur. Mitokondri: Hücrenin enerji üretim merkezidir, kendi DNA'sına sahiptir ve bölünebilir. Kloroplast: Fotosentezin gerçekleştiği organeldir, bitki ve bazı protist hücrelerinde bulunur. Golgi Aygıtı: Hücredeki protein ve lipitleri işleyip paketleyerek ilgili yerlere sevk eder. Lizozom: İçerdiği enzimlerle hücre içi sindirim yapar ve yaşlanmış organelleri parçalar.