Özgürlükler

Cüneyt Zapsu, Davos'ta yaptığı sohbetlerde iki ana konuda görüşlerini dile getirmiştir: 1. Türban ve Şeriat: Zapsu, türbanın her yerde serbest kalması gerektiğini ve şeriat korkusunun tarih bilmemekten kaynaklandığını belirtmiştir. 2. Yeni Dünya Düzeni: Zapsu, Davos'ta katıldığı bir oturumda, Yuval Noah Hariri isimli Yahudi bir profesörün, yeni dünya düzeninin küçük bir elit grup tarafından yönetileceğini ve insanların bağımsız düşüncelerinin yok olacağını iddia ettiğini paylaşmıştır.

"Cumhuriyet hürriyet demek" ifadesi, cumhuriyet yönetiminin bireylere sağladığı özgürlük ve hakları ifade eder. Bu bağlamda, cumhuriyetle birlikte kazanılan bazı temel haklar şunlardır: - Seçme ve seçilme hakkı: Vatandaşların kendi yöneticilerini belirleyebilmesi. - Düşünce ve ifade özgürlüğü: İnsanların fikirlerini özgürce söyleyebilmesi. - Din ve vicdan özgürlüğü: İstenen dine inanma veya inanmama hakkı. - Eşitlik ilkesi: Herkesin yasalar önünde eşit olması. - Basın özgürlüğü: Gazetelerin ve medya kuruluşlarının özgürce haber yapabilmesi.

"Temel Hak ve Özgürlükler" adlı eserin yazarı İlhan F. Akın'dır.

Yetişkinlerin hak ve özgürlüklerini ihlal eden durumlar şunlardır: 1. İfade Özgürlüğü İhlalleri: Düşüncelerin özgürce dile getirilmesi hakkının engellenmesi, sansür ve baskı. 2. Adil Yargılanma Hakkı İhlalleri: Yargı süreçlerinde tarafsız ve adil davranılmaması, haksız yargılamalar. 3. Özel Hayatın Gizliliği İhlalleri: Kişisel verilerin izinsiz kullanılması, telefon dinlenmesi veya e-posta hesaplarının izinsiz takibi. 4. Haksız Tutuklama ve Keyfi Gözaltılar: Yetişkinlerin haksız yere tutuklanması veya keyfi olarak gözaltına alınması. 5. Eğitim ve Sağlık Hakkı İhlalleri: Eğitim ve sağlık sistemlerindeki ayrımcılık, erişimde kısıtlamalar ve yetersiz hizmet.

P24 Bağımsız Gazetecilik Platformu, gazetecilik mesleğinin siyasi ve ekonomik baskılar altında olduğu bir dönemde editoryal bağımsızlığı ve ifade özgürlüğünü desteklemek ve geliştirmek amacıyla faaliyet gösterir. Yaptığı bazı faaliyetler şunlardır: - Medya kapasitesi genişletme: Türkiye medyasının kapasitesini artırmak için çalışmalar yapar. - Eğitim programları: Gazeteciler için eğitim programları düzenler. - Kamusal farkındalık: Medya itibarı ve onuruna ilişkin konular hakkında kamusal farkındalık yaratır. - Hukuki destek: İfade özgürlüğünün savunulmasında ve sansüre karşı hukuki yollardan hak aranmasında rol alır. - Entelektüel tartışmalar: İfadenin özgürce kullanımı ve farklı görüşlerin ifade edilebildiği entelektüel tartışmalar için ortam sağlar.

Merve Taşkın, Türkiye'de yaşadığı mahkeme olaylarına ve üzerindeki müstehcen birey olduğu yönündeki baskılara dayanamadığı için Türkiye'den ayrıldığını açıkladı.

İnsan hak ve özgürlükleri, aşağıdaki değerleri korur: 1. Yaşam Hakkı: Her bireyin yaşama hakkı vardır ve bu hak devletler tarafından korunmalıdır. 2. İfade Özgürlüğü: Düşünceyi açıklama, bilgi alma ve yayma özgürlüğünü içerir. 3. Din ve İnanç Özgürlüğü: Herkesin din ve inanç özgürlüğüne saygı gösterilmelidir. 4. Eğitim Hakkı: Herkesin eğitim alma hakkı vardır ve eğitim ayrımcılık olmaksızın tüm bireylere sunulmalıdır. 5. Adil Yargılanma Hakkı: Herkesin adil ve bağımsız bir yargılanma sürecine sahip olma hakkı vardır. 6. Eşitlik ve Ayrımcılık Karşıtı İlkeler: Tüm bireylerin eşit haklara sahip olduğunu ve ayrımcılığa maruz kalmadan eşit fırsatlara erişim hakkına sahip olduğunu belirtir.

Hak ve özgürlüklerin kısıtlanması, ölçülülük ilkesine aykırıdır.

Temel hak ve özgürlükler, belirli şartlar çerçevesinde sınırlandırılabilir. Bu özgürlükler arasında şunlar yer alır: 1. Kişi hürriyeti ve güvenliği: Kimse keyfi olarak özgürlüğünden mahrum bırakılamaz. 2. Özel hayatın gizliliği: Her bireyin özel hayatı ve aile hayatı korunur. 3. Din ve vicdan özgürlüğü: Herkes, dinini seçme, inancını yaşama ve değiştirme özgürlüğüne sahiptir. 4. Düşünce ve ifade özgürlüğü: Bireyler, düşüncelerini açıklama ve yayma hakkına sahiptir. 5. Basın ve yayın özgürlüğü: Basın özgürlüğü, demokratik toplumun temel taşlarından biridir. 6. Yerleşme ve seyahat özgürlüğü: Herkes, ülke içinde dilediği yere yerleşme ve seyahat etme hakkına sahiptir. 7. Mülkiyet hakkı: Bireylerin mülkiyet hakkı anayasal güvence altındadır. Sınırlandırmalar şu şartlara uygun olmalıdır: - Kanunla sınırlama: Haklar yalnızca kanunla sınırlanabilir. - Özüne dokunmama: Sınırlamalar, hakların özüne dokunamaz. - Demokratik toplum gerekleri: Sınırlamalar, demokratik toplum düzenine uygun olmalıdır. - Ölçülülük ilkesi: Alınan tedbirler, amaca uygun ve orantılı olmalıdır.

10 tane insan hakkı şunlardır: 1. Yaşama Hakkı: Her bireyin yaşama hakkı vardır. 2. Özgürlük Hakkı: Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü. 3. Eşitlik Hakkı: Tüm insanlar kanun önünde eşittir. 4. İfade Özgürlüğü: Herkes, düşüncelerini ifade etme hakkına sahiptir. 5. Toplanma Hakkı: Barışçıl bir şekilde toplanma ve dernek kurma hakkı. 6. Özel Hayatın Gizliliği: Kimsenin özel hayatına keyfi müdahale edilemez. 7. Adil Yargılanma Hakkı: Her birey, adil bir mahkeme önünde yargılanma hakkına sahiptir. 8. İş ve Eğitim Hakkı: Çalışma ve eğitim hakları. 9. Sağlık Hizmetleri Hakkı: Herkesin sağlık hizmetlerine erişim hakkı olmalıdır. 10. Mülkiyet Hakkı: Herkes mülkiyet edinme hakkına sahiptir.

İnsan hak ve özgürlükleri çeşitli sınıflandırmalara göre ayrılır: 1. Jellinek'in Sınıflandırması: İnsan haklarını devlet ile birey arasındaki ilişkiye göre negatif statü hakları, pozitif statü hakları ve aktif statü hakları olarak üç gruba ayırır. 2. Konularına Göre Tasnif: Hak ve özgürlükler fizik hürriyetler, düşünce hürriyetleri ve kolektif hürriyetler olarak üçe ayrılır. 3. Kullanılış Biçimlerine Göre: Bireysel ve kolektif haklar olarak ikiye ayrılır. 4. Tarihsel Sıraya Göre: Birinci kuşak haklar (bireysel ve siyasal haklar), ikinci kuşak haklar (sosyal ve ekonomik haklar), üçüncü kuşak haklar (dayanışma hakları) ve dördüncü kuşak haklar (teknolojik ve dijital haklar) olarak dört gruba ayrılır.

Amartya Sen'in yetenek yaklaşımı, bireylerin refahını ve kalkınmasını değerlendirirken sadece maddi kaynaklara veya sonuçlara odaklanmayı değil, aynı zamanda onların yeteneklerine, özgürlüklerine ve değer verdikleri hayatı sürdürme fırsatlarına odaklanmayı savunur. Bu yaklaşıma göre: - Yetenek, kişinin gerçekleştirebileceği işlevler kümesini ifade eder ve sağlıklı olmak, eğitimli olmak veya sosyal ve siyasi faaliyetlere katılmak gibi şeyleri içerir. - Yetkili olma, bu işlevleri gerçekleştirmek için sahip olduğu etkili fırsatları temsil eder. Sen'e göre, kalkınma, bireylerin değer verdikleri bir yaşamı seçmelerine ve sürdürmelerine olanak tanıyan bu yeteneklerin ve özgürlüklerin genişletilmesi olarak görülmelidir.

Düşünce özgürlüğünü sınırlayan unsurlar şunlardır: 1. Ceza Yasalarındaki Özel Hükümler: Geçmiş dönemlerde 141, 142 ve 163. maddeler gibi özel hükümlerle düşünce ve ifade özgürlüğü sınırlanmıştır. 2. Terörle Mücadele Yasaları: Terörle Mücadele Yasasının 8. maddesi, gazetecileri ve yazarları terörist niyetiyle yargılamak için kullanılmıştır. 3. 312. Madde: Türk Ceza Kanunu'nun 312. maddesi, farklı yorumlara açık olup, düşünce özgürlüğünü kısıtlayıcı bir şekilde uygulanmıştır. 4. Resmi İdeoloji Anlayışı: Devletin belirlediği resmi ideoloji, insanların düşüncelerini önyargılı hale getirerek özgür düşünceyi engelleyebilir. 5. Ön Yargılar ve Sloganlar: Beyinlerin klişeler ve sloganlarla doldurulması, düşünme ve sorgulama yeteneklerini zayıflatır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), düşünce özgürlüğünün sınırlarını geniş tutarak, sadece olumlu karşılanan değil, devleti veya halkı rahatsız eden düşüncelerin de açıklanmasını demokratik toplumun vazgeçilmez bir gereği olarak kabul etmektedir.

Kitle iletişim özgürlüğü, haberlerin, olayların, düşüncelerin ve bilginin kitle iletişim araçlarıyla serbestçe paylaşılmasıdır. Bu özgürlük, aşağıdaki hakları içerir: - Ulaşabilme hakkı: İletişim araçlarına ve bilgilere erişebilme. - Açıklayabilme hakkı: Düşünce ve kanaatleri ifade edebilme. - Yayabilme hakkı: Ulaşılan haber, bilgi ve kanaatleri başkalarına ulaştırabilme. Kitle iletişim özgürlüğü, Anayasamız tarafından da güvence altına alınmıştır.

1982 Anayasası'nda düzenlenen ortak hak ve özgürlükler üç ana başlık altında toplanmıştır: 1. Kişinin Hakları ve Ödevleri: Bu kapsamda yaşam hakkı, kişi dokunulmazlığı, kişi hürriyeti ve güvenliği, özel hayatın gizliliği gibi temel haklar yer alır. 2. Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler: Eğitim ve öğrenim hakkı, çalışma hakkı ve ödevi, sağlık hizmetleri ve çevre koruma hakkı gibi haklar bu gruba dahildir. 3. Siyasi Haklar ve Ödevler: Seçme ve seçilme hakkı, basın özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı gibi siyasi haklar bu başlık altında düzenlenmiştir.

Basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğü arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kapsam: Basın özgürlüğü, sadece gazetecilere özgü bir özgürlük olup, haber yapma, bilgi edinme, araştırma yapma ve bu bilgileri yayınlama haklarını içerir. 2. Amaç: Basın özgürlüğü, hükümetin faaliyetlerini denetleme, halkın haber alma hakkını koruma ve toplumun genel olarak bilgilendirilmesine yardımcı olma amacına hizmet eder. 3. Bağlantı: Her iki özgürlük de birbirleriyle bağlantılıdır; basın özgürlüğü, ifade özgürlüğünün bir parçasıyken, ifade özgürlüğü de basın özgürlüğünün bir parçasıdır.

Gazeteciler, çeşitli nedenlerle hapse girebilirler: 1. Siyasal Baskılar: Gazeteciler, yazdıkları veya konuştukları nedeniyle soruşturmaya uğrayıp gözaltına alınabilir ve tutuklanabilirler. 2. Dezenformasyon ve Siber Güvenlik Yasaları: Bu yasalar, gazetecilerin haber faaliyetlerine kısıtlamalar getirerek hapis cezası ile sonuçlanabilecek cezalar öngörmektedir. 3. Hakaret ve Haber Gizliliğini İhlal: Haberlerde yer alan ifadeler veya haber kaynaklarının gizliliğini ihlal etmek gibi suçlar da gazetecilerin hapse girmesine yol açabilir. 4. Geçmiş Davalar: Daha önce açılan davalar ve verilen cezalar da gazetecilerin tekrar cezaevine girmelerine neden olabilir.

Haklarını bilen bir insan, toplumsal kurallara ve diğer insanların özgürlüklerine saygı göstererek davranır. Bunun yanı sıra, böyle bir kişinin bazı diğer özellikleri şunlardır: Hukuk bilinci: Kendi hukuki haklarını ve yükümlülüklerini bilir ve bunlara saygı gösterir. Toplumsal sorumluluk: Toplumda yaşadığı sorumlulukları kabul eder ve yerine getirir. Çevre duyarlılığı: Çevre ve doğanın korunmasının önemini anlar. Sosyal adalet: Adalet ve eşitlik konularına duyarlıdır ve toplumda adaletsizliğe karşı çıkar. Demokratik katılım: Demokratik süreçlere katılır ve oy kullanma hakkını kullanır. Saygı ve hoşgörü: Diğer insanlara saygı gösterir ve farklılıklara hoşgörü ile yaklaşır.

Anayasa'nın 19. maddesi, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını kapsar ve bu kapsamda şu özgürlükleri içerir: 1. Mahkemelerce verilmiş hürriyeti kısıtlayıcı cezaların yerine getirilmesi. 2. Yakalama ve tutuklama işlemleri (kaçma, delillerin yok edilmesi veya değiştirilmesi gibi durumlarda hakim kararıyla yapılabilir). 3. Yakalanan veya tutuklanan kişilere haklarının ve iddialarının bildirilmesi. 4. Konut dokunulmazlığı (kanunla belirtilen istisnalar dışında).

İFOD kısaltmasının farklı anlamları olabilir: 1. İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD): Türkiye'de ifade özgürlüğü, medya ve internet özgürlüğünün korunması ve geliştirilmesi için çalışmalar yapar. - Faaliyet alanları: İnternet sansürleri, akademik özgürlük, basın özgürlüğü, sanatsal ifade özgürlüğü gibi konuları içerir. 2. Institute of Flight Operations & Dispatch (iFOD): ABD merkezli bir kurum olup, havayolu sektöründe uçuş operasyon ve dispatch eğitimi verir. 3. İzmir Fotoğraf Sanatı Derneği (İFOD): 1986 yılında kurulmuş, fotoğraf ve sanat adına ulusal ve uluslararası çalışmalar yapan bir dernektir.

Yerleşme ve seyahat özgürlüğü, kişilerin istediği yerleşim yerine yerleşebilme ve istediği yerleri gezebilme serbestliğini ifade eder. Bu özgürlükler, bazı durumlarda sınırlandırılabilir: - Suç işlenmesini önlemek. - Sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak. - Planlı ve düzenli şehirleşmeyi gerçekleştirmek. - Toplumun ortak mal ve haklarını korumak. Anayasamızın 23. maddesine göre, "Herkes yerleşme ve seyahat özgürlüğüne sahiptir. Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz".