Osteoporoz

Frajilite kırığı, normalde kırığa neden olmayacak düzeyde (düşük enerjili) mekanik yüklenme sonucunda ortaya çıkan kırıklardır. Frajilite kırıklarına örnek olarak şunlar verilebilir: vertebra (omurga) kırıkları; kalça kırıkları; önkol kırıkları; omuz kırıkları. Frajilite kırıkları, osteoporozu olan kişilerde görülür.

Sert kemik hastalığı, genellikle osteoporoz olarak bilinir ve kemiklerin mineral yoğunluğunun azalması, kemik dokusunun miktarının düşmesi sonucu kemiklerin kırılgan hale gelmesi durumudur. Osteoporozun bazı nedenleri: yaşlanma; menopoz sonrası kadınlarda östrojen hormonunun azalması; kalsiyum ve D vitamini eksikliği; hareketsiz yaşam tarzı; sigara ve alkol kullanımı. Osteoporozun bazı belirtileri: sırt ve bel ağrısı; boy kaybı; kolay kemik kırılması. Tedavi yöntemleri: bifosfonatlar, kalsiyum ve D vitamini takviyesi, hormon tedavileri, egzersiz ve fizik tedavi gibi farmakolojik ve farmakolojik olmayan tedaviler uygulanır.

T skoru değeri 2,5'in altında olduğunda osteoporoz riski yüksek kabul edilir ve bu durum tehlikeli olabilir. T skoru -2,5 ile -1 arasında ise kemik yoğunluğunun yaşlanma sürecine bağlı olarak normalden azaldığı osteopeni riski vardır. T skoru -1 ve üzerinde ise kemik yoğunluğu normaldir. Kemik ölçümü sonuçlarının doğru yorumlanması için bir uzmana danışılması önerilir.

Forsteo 20 mcg, etkin maddesi teriparatid olan, kemikleri güçlendirmek ve kemik yapımını uyararak kırık riskini azaltmak amacıyla kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaç, osteoporoz tedavisinde kullanılır. Forsteo, yalnızca doktor tavsiyesi ve reçetesi ile kullanılmalıdır.

Antiosteoporotik ilaçlardan bazıları şunlardır: Bifosfonatlar. Denosumab. Teriparatid. Raloksifen. Kalsitonin. Hormon replasman tedavisi (HRT). Stronsiyum ranelat. İlaç kullanımı ve dozajı konusunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Kemik yaşının büyük olması, çocuğun kronolojik yaşına göre daha fazla iskelet olgunluğuna ulaştığını gösterir. Bu durum, çeşitli anlamlara gelebilir: Normal gelişim: Aynı cinsiyetten ve yaştaki sağlıklı çocuklarda da kemik yaşı ile kronolojik yaş arasında 1-2 yıla varan farklar olabilir. Erken ergenlik: Kemik yaşının ileri olması, erken ergenliğe işaret edebilir. Aşırı büyüme: Normalden hızlı büyüyen bir çocukta, kemik yaşı kronolojik yaştan daha büyük olabilir. Hastalıklar: Hipotiroidi, büyüme hormonu eksikliği, beslenme bozuklukları gibi durumlarda kemik yaşı geri kalırken, obezite gibi durumlarda kemik yaşı ilerleyebilir. Kemik yaşında önemli sapmalar, tedavi gerektiren altta yatan bir tıbbi soruna işaret edebilir.

Osteopeni, kemiklerin olması gereken mineral yoğunluğunun azalması sonucu kemik yapısının zayıflaması durumudur. Osteopeni, tek başına bir hastalık olarak kabul edilmez; osteoporozun başlangıç aşaması olarak değerlendirilir. Osteopeni nedenleri arasında kalsiyum ve D vitamini eksikliği, sigara ve alkol kullanımı, hareketsiz yaşam, aşırı kafein tüketimi ve bazı ilaçlar yer alır. Genellikle belirti göstermeyen osteopeni, kemik ağrısı veya kemiklerde güçsüzlük gibi semptomlar da gösterebilir. Tedavi, kemik yoğunluğunu artırmaya yönelik ilaçlar, diyet değişiklikleri ve egzersiz gibi yöntemleri içerir.

Kemik ölçümü, genellikle DEXA (Dual-energy X-ray absorptiometry) adı verilen bir cihazla yapılır. Bu işlem şu şekilde gerçekleştirilir: 1. Hazırlık: Özel bir hazırlık gerektirmez, ancak test günü metal eşyalar takılmaması önerilir. 2. Pozisyon: Hasta, ölçüm masasına uzanır. 3. Tarama: DEXA cihazı, düşük doz X-ışınları kullanarak kemiklerin mineral yoğunluğunu ölçmek için vücudun üzerinden geçirilir. 4. Süre: İşlem genellikle 10-20 dakika sürer. 5. Sonuç: Ölçüm sonuçları, T-skoru ve Z-skoru ile ifade edilir. Kemik ölçümü, özellikle osteoporoz riski taşıyan kişiler için önemlidir. En doğru fiyat ve işlem bilgisi için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

KMD (Kemik Mineral Yoğunluğu) değeri, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) belirlediği T skoruna göre sınıflandırılır. Normal: T skoru ≥ -1. Osteopeni: T skoru -1 ile -2,5 arasında. Osteoporoz: T skoru < -2,5. Şiddetli Osteoporoz: T skoru < -2,5 ve kırık varlığı. Osteoporoz tanısı, lumbal spinal ve proksimal femurdan ölçülen KMD değerlerine göre konur. KMD değerlerinin yorumlanması ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

KMD (Kemik Mineral Dansitometri) yüksekliği, kemik yoğunluğunun normalden fazla olması anlamına gelir. Kemik yoğunluğu, osteoporoz gibi kemik hastalıklarının tanısında ve kırık riskinin değerlendirilmesinde önemli bir parametredir. KMD ölçümünde kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Dual-energy X-ray Absorptiometry (DEXA); Kantitatif Ultrasonografi (QUS); Kantitatif Bilgisayarlı Tomografi (QCT). KMD sonuçlarının doğru yorumlanması için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Osteoporotik kemik erimesi, genellikle belirti göstermeden ilerler ve ancak kemik kırığı oluştuğunda fark edilir. Yaygın belirtiler arasında: Ani ve kolay kemik kırılmaları. Boyda kısalma (3 cm veya daha fazla). Kamburluk (kifoz) ve omurgada şekil bozukluğu. Şiddetli bel, sırt ve boyun ağrısı. Nefes darlığı (omurgadaki diskler akciğer kapasitesini azalttığında). Diş eti çekilmesi ve tırnakların kırılgan hale gelmesi. Kemik erimesi riski taşıyan kişilerin, düzenli olarak kemik yoğunluğu ölçümü yaptırmaları önerilir.

Lomber bölgenin DEXA çalışması, kemik dansitometri olarak da bilinir ve kemiklerin mineral yoğunluğunu ölçmek için yapılan bir testtir. DEXA taraması sırasında, lomber vertebralar (bel omurları) düşük dozda X ışınları ile taranır ve bu ışınlar sayesinde kemiklerin yoğunluğu hesaplanır. Hazırlık sürecinde, testten 24 saat önce kalsiyum takviyesi ve metal içeren eşyalar kullanılmamalıdır. DEXA taraması, uzman doktor tarafından kişinin sağlık durumu ve risk faktörlerine göre önerilir.

Kemik mineral dansitometri cihazı, kemik yoğunluğunu ölçmek için kullanılan bir tıbbi cihazdır. Bu cihaz, osteoporoz teşhisi koymak veya kemik kırıkları riskini belirlemek amacıyla X-ışınları veya ultrason dalgaları gibi görüntüleme teknolojilerini kullanır. Başlıca parçaları: - X-ışını kaynağı: Kemik yoğunluğunu ölçmek için birincil ışın kaynağıdır. - Dedektör: X-ışınlarını algılar ve kemik yoğunluğu ölçümünü yapar. - Bilgisayar: Verileri işleyen ve sonuçları hesaplayan sistemdir. - Yatak veya masa: Hasta için konforlu bir pozisyon sağlar. - Yazılım: Verilerin analiz edilmesini ve sonuçların raporlanmasını sağlar. En yaygın kullanılan türleri: DEXA, QCT, periferik Dexa ve quantitative ultrasound (QUS).

L1 L4 kemik erimesi durumunda, kemik yoğunluğu ölçümü sonuçları şu şekilde değerlendirilmelidir: - T skoru -1'in üzerinde ise kemik yoğunluğu normaldir. - T skoru -1 ile -2,5 arasında ise osteopeni (kemik erimesinin başlangıcı) olarak adlandırılır. - T skoru -2,5'in altında ise osteoporoz (kemik erimesi) teşhisi konulur. Bu değerlendirmeler, DEXA kemik dansitometri testi sonuçlarına göre yapılır. Kesin tanı ve tedavi için bir doktora danışılması önerilir.

Kırık el iskeleti, çeşitli nedenlerle meydana gelebilir: 1. Düşmeler: Ellerin doğrudan darbeye maruz kalması sonucu düşmeler el bileği kırıklarına yol açabilir. 2. Spor Kazaları: Özellikle yüksek temas sporları veya kaykay gibi aktiviteler sırasında el bileği kırıkları görülebilir. 3. Travmalar: Araç kazaları, iş kazaları veya travmatik darbeler gibi olağandışı durumlar el bileği kırıklarına neden olabilir. 4. Osteoporoz: Kemiklerin zayıflamasına yol açan bu durum, el bileği kırıklarının daha kolay meydana gelmesine neden olabilir. 5. Stres Kırıkları: Tekrarlayan stres veya aşırı yüklenme, el bileği kemiklerinde stres kırıklarına yol açabilir.

Calcitron iki farklı amaçla kullanılan bir ilaçtır: 1. Kemik sağlığını desteklemek: Calcitron, kalsiyum ve diğer essential besin maddelerini içeren bir formülle kemiklerin mineralizasyonunu artırarak osteoporoz ve kalsiyum eksikliği gibi durumların tedavisinde kullanılır. 2. İntravenöz enjeksiyon: Calcitron'un 2 mcg/ml'lik intravenöz enjeksiyon formu, kronik böbrek bozukluğu olan hastalarda hipokalsemi (kanda düşük kalsiyum seviyesi) ve yüksek paratiroid hormon seviyelerini düşürmek için kullanılır.

Kemik ölçümü (dansitometri) yaptırması önerilen kişiler şunlardır: 65 yaş ve üzeri kadınlar ve 70 yaş ve üzeri erkekler. Menopoz sonrası kadınlar. Ailesinde osteoporoz (kemik erimesi) öyküsü olan kişiler. Düşük vücut ağırlığına sahip ve kronik hastalıkları (karaciğer, böbrek, tip 1 diyabet vb.) olanlar. Steroid gibi kemik kaybını artıran ilaçlar kullanmış veya kullanmakta olanlar. Daha önce kırık geçirmiş kişiler. Osteoporoz tedavisi alan kişiler. Kemik ölçümü, risk faktörlerine ve kemik kaybı derecesine göre 5 yılda bir tekrarlanmalıdır. Ölçüm öncesinde bir doktora danışılması önerilir.

Anti-osteoporotik tedavinin süresi, hastanın durumuna ve kullanılan ilaçlara bağlı olarak değişir. Osteoporoz tedavisinde kullanılan farmakolojik ajanların kullanım süreleri şu şekildedir: Bifosfonat türevi ilaçlar. Monoklonal antikor ilaçları. Hormon replasman tedavisi. Tedavinin süresi ve uygun ilacın seçimi için bir doktora danışılması önerilir.

DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry) ile genellikle aşağıdaki bölgeler değerlendirilir: Alt omurga ve kalça. Önkol. Tüm vücut. Ayrıca, Vertebral Fracture Assessment (VFA) adı verilen ek bir prosedürle de omurga taraması yapılarak vertebral kırıklar için risk değerlendirmesi yapılabilir.

BM değeri olarak belirtilen, muhtemelen BMD (Kemik Mineral Yoğunluğu) değerinden bahsediliyor. Bu değer, kemik sağlığını değerlendirmek için kullanılır ve aşağıdaki aralıklarda olması tehlikelidir: - 2,5'tan küçük değerler: Osteoporoz lehine yorumlanır ve kemik kırığı riskini artırır. - Albümin değeri için ise, kan testinde 5,5 g/dL ve üstü değerler tehlikeli olarak değerlendirilir.