Ayaklanmalar ve isyanlar, genellikle mevcut otoriteye karşı düzenlenen kitlesel hareketlerdir. Bazı ayaklanma ve isyan örnekleri: Osmanlı Devleti'ndeki isyanlar: Celali İsyanları, Şeyh Bedreddin İsyanı, Buçuk Tepe İsyanı. Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye'deki isyanlar: Anzavur Ayaklanması, Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı İsyanları, Yozgat (Çapanoğulları – Aynacıoğulları) İsyanı, Afyon (Çopur Musa) İsyanı, Koçgiri İsyanı. Diğer isyanlar: 1676: Rus yönetimine karşı Başkurt İsyanı, 1830: Belçika Devrimi, 1925: Şeyh Sait İsyanı, 1934: Nasturi İsyanı. Ayaklanmalar ve isyanlar, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, bunlar arasında ekonomik sorunlar, mezhepsel ayrılıklar, etnik gerginlikler ve toplumsal sıkıntılar bulunabilir.