Organeller

Ribozomlar, lizozomlar ve peroksizomlar DNA içermeyen organellerdir.

Ribozom ve rizozom aynı şeyler değildir. Ribozom, tüm canlı hücrelerde bulunan, protein sentezinin en önemli rolünü yerine getiren zarsız bir organeldir. Rizozom ise, ribozomun eski adıdır.

Hücre organelleri küçükten büyüğe doğru şu şekilde sıralanır: 1. Ribozom: En küçük organeldir. 2. Endoplazmik Retikulum: Hücre içini ağ gibi saran kanal sistemidir. 3. Golgi Cisimciği: Salgı maddelerinin üretilmesini ve paketlenmesini sağlar. 4. Mitokondri: Hücrenin enerji santralidir. 5. Lizozom: Hücre içindeki maddelerin sindirilmesini sağlar. 6. Kloroplast: Fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir. 7. Sentrozom: Hücre bölünmesinde görevlidir. 8. Koful: Hücrede depo görevini görür.

Golginin en önemli görevlerinden biri lizozom oluşturmaktır, ancak bu ifade tam olarak doğru değildir. Golgi cisimciğinin önemli görevlerinden biri, lizozom organelinin üretiminde rol oynamaktır.

Çift katlı zara sahip organeller şunlardır: 1. Mitokondri. 2. Plastitler.

Hücre ve organeller farklı açılardan sınıflandırılabilir: 1. Hücre Tipi: Hücreler, prokaryot ve ökaryot olarak ikiye ayrılır. 2. Hücre Kısımları: Bir ökaryot hücre, dıştan içe doğru üç kısımdan oluşur: hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek. 3. Organeller: Sitoplazmanın içinde bulunan ve yapıları ile görevleri birbirinden farklı küçük parçacıklar olan organeller, zara bağlı ve zarsız olarak sınıflandırılabilir.

Mitoz maketinde bulunan organeller şunlardır: 1. Çekirdek: Hücrenin yönetim merkezi olup, mitoz bölünme burada gerçekleşir. 2. Kromozom: DNA'nın kısalıp kalınlaşarak oluşturduğu yapılar olup, mitozda belirgin hale gelir. 3. Sentrozom (Sentriyoller): Hücre bölünmesinde görev alır, hayvan hücrelerinde ve ilkel bitki hücrelerinde bulunur. 4. Ribozom: Protein üretimini sağlar, tüm hücrelerde bulunur (virüsler hariç). 5. Koful: Hücrede depo görevini görür, besin maddeleri, artık maddeler veya atık maddeler içerebilir.

Ribozom (rizozom) — hücre içinde protein sentezini gerçekleştiren zarsız bir organeldir. Ribozomlar, sitoplazmada serbest halde veya endoplazmik retikulum üzerinde dizilmiş şekilde bulunabilir.

Lizozom, büyük moleküllü besinleri parçalayan organeldir.

Sinek ve domates hücresinde ortak olan organeller şunlardır: 1. Ribozom: Protein üretiminde görev alır. 2. Mitokondri: Hücrenin enerji üretim merkezidir. 3. Endoplazmik Retikulum: Madde taşınması ve iletiminde görev yapar. 4. Golgi Cisimciği: Salgı maddelerinin üretimi, paketlenmesi ve depolanmasında rol oynar.

Çift ve tek zarlı organellerin görevleri şu şekildedir: Çift Zarlı Organeller: 1. Mitokondri: Hücrenin enerji üretim merkezidir, oksijenli solunum yaparak ATP üretir. 2. Plastitler (Kloroplast): Fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir, bitkilere yeşil renk verir. Tek Zarlı Organeller: 1. Endoplazmik Retikulum (ER): Hücre içinde madde iletimini sağlar, üzerinde ribozom olanlar protein sentezinde rol oynar. 2. Golgi Aygıtı: Salgı üretiminden sorumludur, proteinleri işleyerek paketleyip hücre içinde doğru yerlere yönlendirir. 3. Lizozom: Hücre içi sindirimi gerçekleştirir, sindirim enzimleri içerir. 4. Koful: Depo organelidir, hücre içinde besin, su ve atık maddeleri depolar.

Sitoplazmada bulunan ve yaşamsal faaliyetlerden sorumlu yapılara organeller denir.

Granülsüz (düz) endoplazmik retikulum, lipidlerin üretimine ve sentezine yardımcı olan organeldir.

Çift zarlı organeller şunlardır: 1. Mitokondri. 2. Kloroplast. 3. Hücre çekirdeği.

Koful, çeşitli organellerle işbirliği yapar: 1. Endoplazmik Retikulum: Kofullar, endoplazmik retikulumdan oluşabilir. 2. Golgi Aygıtı: Salgı kofulları, golgi aygıtında üretilen salgıların ve metabolizma atıklarının hücre dışına taşınmasında rol oynar. 3. Lizozom: Besin kofullarının sindirimi için lizozomdaki sindirici enzimlere ihtiyaç vardır. 4. Hücre Zarı: Kofullar, hücre zarı veya çekirdek zarı tarafından oluşturulabilir.

Çift katlı zarlı organeller: - Mitokondri. - Plastitler (kloroplast, kromoplast, lökoplast). Tek katlı zarlı organeller: - Endoplazmik retikulum. - Golgi cisimciği. - Koful. - Lizozom.

Endoplazmik retikulum (ER) tek zarlı bir organeldir.

5. sınıf hayvan hücresi 8 organelden oluşur. Bu organeller şunlardır: 1. Çekirdek. 2. Hücre Zarı. 3. Sitoplazma. 4. Mitokondri. 5. Endoplazmik Retikulum. 6. Golgi Cisimciği. 7. Ribozom. 8. Lizozom. Hayvan hücrelerinde ayrıca sentrozom bulunur, ancak bitki hücrelerinde bulunmaz.

Peroksizomu en çok mitokondri kullanır.

Evet, peroksizom oksijen tüketir. Peroksizom, mitokondri gibi oksijen kullanan bir organeldir.