NeolitikDönem

Göbeklitepe'de T şeklinde dikilitaşların bulunması, aşağıdaki becerilerin geliştiğini göstermektedir: Taş işçiliği ve mimari yetenekler. Soyut düşünme ve sembolik anlatım. Toplumsal organizasyon ve iş bölümü. Problem çözme ve mühendislik bilgisi. İletişim ve sembolizasyon.

Çankırı'nın tarihi, yazılı tarihe göre yaklaşık 3200 yıl öncesine dayanmaktadır. Şehrin antik ismi Gangra olup, bu isim ilk olarak M.Ö. 3. yüzyılda yaşamış olan bilim adamı Eratosthenes tarafından belgelenmiştir. Çankırı'nın tarihi, Paleolitik döneme kadar uzanan izlerle de desteklenmektedir. Son yıllarda yapılan yüzey araştırmalarında, bölgede Orta Paleolitik döneme ait insan izleri ve aletler bulunmuştur. Bu bilgilere göre, Çankırı'nın tarihi yaklaşık 600.000 yıl öncesine kadar uzanabilir.

M.Ö. 12000 yılında, Son Buzul Çağı'nın sona ermesi ve iklimin düzelmesiyle birlikte Neolitik Dönem başlamıştır. Diğer önemli gelişmeler arasında: - Çakmaktaşı ve obsidyenden mikrolit adı verilen taş aletlerin üretilmesi. - Köpeklerin evcilleştirilmesi ve av çeşitliliğinin artması.

Tarım, yaklaşık 10.000 yıl önce Orta Doğu'da Neolitik Dönem'de başlamıştır.

Çayönü halkı, Neolitik Dönem'de barınmak için kerpiç ve taş kullanılarak inşa edilen dikdörtgen veya yuvarlak planlı evlerde yaşardı. Özellikler: - Evler genellikle tek odalıydı ve hem barınma hem de çalışma alanı olarak kullanılırdı. - Evlerin girişleri çatıdan sağlanırdı ve pencereleri yoktu. - Alt katlar depo veya ahır olarak kullanılırdı. - Yerleşim yerleri, dar sokaklarla birbirinden ayrılmıştı. - Yerleşimin ortasında, törensel amaçlarla kullanılan büyük yapılar bulunurdu.

Boncuklu Tarla'da bulunan boncuklar, Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'e aittir.

Çayönü'nde eskiden barınma, Neolitik döneme tarihlenen bu arkeolojik yerleşim yerinde, kerpiç ve taş kullanılarak inşa edilen yapılarda gerçekleşmiştir. Yapıların özellikleri: - Plan: Dikdörtgen ve yuvarlak planlı, genellikle tek odalıydı. - İnşaat: Taş temeller üzerine kerpiç duvarlar inşa edilmiştir. - Ek alanlar: Yapıların altında küçük depolama alanları veya bodrum katlar bulunabilirdi. - Çatı: Ahşap ve saz gibi malzemelerle kaplıydı. Ayrıca, Çayönü'nde madencilik ve hayvan evcilleştirme gibi faaliyetler de yerleşik hayata geçişin önemli göstergelerindendir.

Antik kent ve Neolitik kent arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Neolitik Kent: - Yerleşik Hayat: Neolitik çağda yerleşik hayata geçilmiş, köyler ve kentler kurulmaya başlanmıştır. - Tarım ve Hayvancılık: Hayvan türleri evcilleştirilmiş ve tarım yapılmaya başlanmıştır. - Ticaret: Takas usulü ticaret ortaya çıkmıştır. - İnanç Sistemi: Ana Tanrıça Kybele inancı oluşmaya başlamış ve inanç sistemi ortaya çıkmıştır. - Nüfus ve Yapı: Neolitik kentler genellikle küçük nüfusa sahiptir ve yapılar az çok birbirine benzer. 2. Antik Kent: - Savunma ve Merkezi Otorite: İlk kentler, merkezi otoritenin denetimi altında, savunma amaçlı kale duvarlarıyla güçlendirilmiştir. - Uzmanlaşma ve Artı Ürün: Uzmanlaşmış nüfusu destekleyecek miktarda gıda üretimi ve artı ürün sağlanmıştır. - Siyasi ve Sosyal Yapı: Kentler, politik merkezler olarak hizmet vermiş ve sosyal katmanlaşma, karmaşık sınıf ve gelir yapısı oluşmuştur. Özetle, Neolitik kentler daha erken dönemde ortaya çıkmış ve temel olarak tarım ve yerleşik hayata geçişle karakterize edilirken, antik kentler daha karmaşık sosyal ve siyasi yapılara sahip, savunma ve merkezi otorite ile öne çıkan yerleşim yerleridir.

Anadolu'da çömlekçiliğin ilk yapıldığı yer, Neolitik döneme, yaklaşık M.Ö. 7000'li yıllara dayanan bulgularla Kayseri yakınlarındaki Alişar, Boğazköy ve Truva olarak kabul edilir. İlk dönem çömleklerin sargı-dolama usulü ile elde şekillendirildiği ve pişirimin genellikle açık ateşte yapıldığı bilinmektedir.

Ulucak Höyüğü, önemli bir arkeolojik yerleşim yeri olarak kabul edilir çünkü: 1. İzmir ve Çevresinin Tarihöncesi Dönemleri: Höyükteki kazılar, İzmir ve çevresi ile Ege'nin tarihöncesi dönemlerine ışık tutar. 2. Neolitik Dönem Yerleşimi: Neolitik Dönem'de Yakındoğu'da yerleşik yaşamın ilk izlerinin ve tarım-hayvancılığın başlangıç aşamalarının ortaya çıkarıldığı bir yerleşim yeridir. 3. Avrupa'ya Yayılma: Ulucak'ta bulunan toplulukların, çiftçilikle köy yaşamını Avrupa'ya yaydığı düşünülmektedir. 4. Tekstil Üretimi: Yapılan kazılarda bulunan tekstil üretiminde kullanılan malzemeler, Ulucak Höyüğü'nün Ege Bölgesi'nin en eski tekstil üretim merkezlerinden biri olduğunu ortaya koymuştur.

Dünyanın en eski tapınağı, Göbeklitepe olarak kabul edilir ve bu tapınak Türkiye'deki Neolitik döneme aittir.

Göbeklitepe'deki insan kemiklerinin kırık olmasının nedeni, muhtemelen bir ölü gömme uygulaması olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, yamyamlık ihtimali de göz önünde bulundurulmuştur, ancak bu teori kesin olarak kabul edilmemiştir.

"Tepedeki insanlar" ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Güç ve Korku: HRdergi'de yer alan bir makalede, "tepedeki insanın en büyük korkusunun sahip olduğu gücü paylaşmak olduğu" belirtilmiştir. 2. Göbekli Tepe: Arkeolojik bir terim olarak, "tepedeki insanlar" ifadesi, Göbekli Tepe'yi inşa eden avcı-toplayıcı toplumları ifade edebilir.